Tạo dáng cho mai vàng, 'vua' mai bonsai Bình Định thu tiền tỷ mùa Tết

Bỏ nghề lái máy ủi… đi chơi với mai

Cơ duyên đưa ông Tuấn đến với nghề trồng mai khá thú vị. Trước năm 1987, ông Tuấn làm nghề lái máy ủi. Thời ấy, ông có sở thích chơi cây kiểng, nhất là mai nên hôm nào xong vệc, ông tranh thủ đến vườn mai những nhà quen ở thôn Háo Đức (xã Nhơn An) xem người ta cắt tỉa, uốn cành. Lúc đó ông mua cặp mai 500 ngàn đồng rồi đem về thử tạo dáng. Tưởng chơi nhưng có người đến nhà trả mua gần 5 triệu đồng. Thấy lợi nhuận cao nên ông quyết định bỏ nghề lái máy ủi để đầu tư vào nghề trồng mai.

Chậu mai do chính ông Tuấn trồng, tạo hoa. Ông bảo, đời ông sẽ không bán chậu mai này bởi nó là chậu mai đầu tiên được ông tạo hoa mang thương hiệu “Mai vàng Tuấn Ngọc”.

Năm 1987, ông Tuấn thuê đất, đầu tư mạnh vào nghề trồng mai với 2.000 chậu. So với người trồng mai ở Nhơn An, ông Tuấn chỉ thuộc dạng hậu bối, song bằng sự tỉ mẩn học hỏi, sáng tạo, chẳng bao lâu vườn mai của ông đã chiếm lĩnh thị trường khắp cả nước. Rồi, từ kinh nghiệm những năm trồng mai, ông nghĩ đến một lúc nào đó, khi đô thị hóa chóng mặt, nhà cao tầng mọc lên san sát, không gian bị thu hẹp, loại mai nghệ thuật, vừa đẹp lại nhỏ gọn dễ bố trí trong nhà sẽ được ưa chuộng. Thế là năm 2012, ông quyết định cưa trụi 200 chậu mai trong vườn để chuyển qua thế mai bonsai.

“Lúc đó, nhiều người trong làng mai Nhơn An cho rằng đầu óc tôi có vấn đề, vì số mai ấy bán gộp, không phân loại, lựa chọn, cũng thu được gần 300 triệu đồng. Tôi không nói gì mà cứ làm, vì tin rằng khi chúng đã đứng dáng bonsai thì giá bán sẽ tăng gấp nhiều lần. Và đúng vậy, mùa tết năm 2013, khi bán những chậu mai bonsai đầu tiên, tôi thu được lợi nhuận gấp 3 lần mai thương phẩm”, ông Tuấn cho biết.

Hoa mai thương hiệu “Mai vàng Tuấn Ngọc”.

Sau lứa mai bonsai đầu tiên thu lợi nhuận cao, ông Tuấn lại nghĩ, nếu trồng từ mai con thì phải nhiều năm sau mới có thể tạo dáng bonsai, như thế việc thu lợi nhuận sẽ rất lâu. Từ ý nghĩ này, ông bắt đầu tìm về các vườn mai trong tỉnh, hỏi mua những cây mai kém phát triển, dáng xấu do thiếu chăm sóc với giá rẻ. Sau đó, ông đem về tạo lại dáng nghệ thuật.

Theo ông Tuấn, mai được mua ở nhà vườn khác mang về, trước khi được tạo dáng bonsai, phải qua nhiều công đoạn. Đầu tiên, phải cắt thân, giũ sạch đất cũ, làm vệ sinh kỹ lưỡng để loại bỏ những vi sinh vật có thể gây bệnh cho cây. Sau đó, tùy từng cây mà có chế độ chăm sóc riêng. Khi cây được hồi sức thì mới cấy ghép chồi. Chồi phải được ghép chỗ đường nhựa đi lên, phần ghép phải được bọc kín để khi tưới nước không thấm vào. Cây mới ghép chỉ tưới lượng nước vừa phải và phải để trong mát, tránh bị ánh nắng làm ra mồ hôi.

Mai xuân trong vườn mai Tuấn Ngọc.

Tuyệt đối không dùng phân hóa học

“Để hình thành cây mai bonsai phải qua 3 công đoạn tạo dáng là uốn nhịp 1 đi thẳng, khi cây mai phát triển thêm uốn nhịp 2 rớt xuống một chút, đợi cây phát triển thêm mới uốn nhịp 3 để có một cành đổ hoàn hảo. Năm 2015, tôi mua cây mai hơn 60 năm tuổi với giá 60 triệu đồng có dáng trực lùm, rồi về đã phá trụi để tạo ra dáng phụ tử hoặc dáng trực huyền. Hồi đó, nhìn dáng thế cây mai, người nhà nghề ai cũng nhận ra cái dáng nghệ thuật tiềm ẩn nhưng chẳng mấy ai dám mua về phá sạch để tạo dáng khác như tôi. Bây giờ, khi đã ra dáng bonsai, có người đã trả 300 triệu đồng, nhưng tôi chưa bán”, ông Tuấn chia sẻ.

Trước đây, ông Tuấn mua cây mai đang bị chết thối với giá 6 triệu đồng, về, ông “mổ” sạch vết thương, lũa sâu thêm. Người chơi mai trong làng bảo rằng cây mai này không thể sống. Vậy mà giờ nó sống khỏe, lên thế rất đẹp. Ông Tuấn xem nó như một người bị thương, gọi nó là chậu mai “tàn nhưng không phế”, hiện có người trả với giá 60 triệu đồng nhưng ông chưa bán.

Những “thương binh” được ông Tuấn lùng mua khắp nơi về để tạo dáng.

Ông Tuấn tuyệt đối không dùng phân hóa học, mà dùng phân sinh học. Với ông, phân bón cũng như thuốc bổ cho con người. Phân hóa học được xem như thuốc tây, uống vào thấy tác dụng ngay nhưng cũng mau phai và thường biến chứng; phân sinh học được xem như thuốc nam, thuốc bắc, ngấm dần mà hiệu quả rất cao.

“Ủ phân vi sinh kết hợp với xơ dừa, đất, sử dụng phân bón sinh học trong việc phòng ngừa sâu bệnh, dùng hệ thống lọc xử lý nước tưới cho cây, làm nhà lưới… đó là cách tôi trồng mai theo hướng an toàn. Cái lợi trước mắt là giảm chi phí mua thuốc bảo vệ thực vật, giảm việc tiếp xúc trực tiếp với hóa chất, cải thiện môi trường trong chính khu vườn của mình”, ông Tuấn chia sẻ.

Ông Tuấn giới thiệu mai với khách hàng.

Theo ông Tuấn, hiện nay người dân miền Trung rất ưa chuộng mai bonsai. Để đáp ứng nhu cầu của khách, ngoài cây mai có dáng thế độc lạ, ông còn thiết kế chậu mai mới để khách hàng lựa chọn. Hiểu được tâm lý khách hàng nên những năm gần đây, vườn mai bonsai của ông Tuấn luôn đắt khách. Trong mùa Tết này, ông dự tính lợi nhuận thu từ bán mai bonsai khoảng 1 tỷ đồng.