Tăng trưởng kinh tế Việt Nam có thể đạt khoảng 6,2% trong năm 2022

Đó là nhận định của các chuyên gia kinh tế tại Hội thảo Báo cáo thường niên Kinh tế Việt Nam năm 2022, do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), Trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) và Viện Friedrich Naumann Foundation (FNF) Việt Nam tổ chức tại Hà Nội, ngày 20.5.

Quang cảnh hội thảo

Xu hướng phục hồi của nền kinh tế

Báo cáo Thường niên Kinh tế Việt Nam 2022 có chủ đề Nâng cao nền tảng số cho ngành dịch vụ. Theo Báo cáo, đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp tại Việt Nam gây ảnh hướng nghiêm trọng đến toàn bộ nền kinh tế trong năm 2021. Nhiều ngành, lĩnh vực kinh tế suy giảm, đình đốn, nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh phải ngừng hoạt động, giải thể hoặc phá sản khiến cho hàng triệu lao động mất việc làm.

Phát biểu tại hội thảo, Phó Viện trưởng VEPR TS. Nguyễn Quốc Việt cho biết, Covid-19 khiến 69% doanh nghiệp ở Việt Nam phải tạm ngừng hoạt động, trong đó phần lớn là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ; ngành dịch vụ có tỷ lệ lao động mất việc trên 50%; dịch vụ lưu trú ăn uống, du lịch chịu ảnh hưởng nặng nề nhất khi chỉ còn 4% duy trì hoạt động,…

Trong bối cảnh đó, ngành dịch vụ đối mặt với những sức ép rất lớn từ tác động của dịch bệnh, cũng như phương thức phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh. Tuy nhiên, chuyển đổi số trong nhiều ngành và lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực dịch vụ đã trở thành dấu ấn quan trọng hồ trợ các doanh nghiệp, hộ kinh doanh thích ứng, dần hồi phục trở lại vào cuối năm 2021 và đầu năm 2022.

Theo các chuyên gia, mặc dù có nhiều tín hiệu tăng trưởng tích cực từ các con số và dự báo của Tổng cục Thống kê trong gần nửa đầu năm 2022, nhưng quá trình phục hồi của nền kinh tế Việt Nam phần nào đã chậm nhịp so với nhiều quốc gia khác trên thế giới. Các chính sách hỗ trợ và giải pháp phục hồi quyết liệt cũng đã được Đảng và Chính phủ ban hành và đòi hỏi các ngành, các địa phương và cộng đồng doanh nghiệp, hộ kinh doanh phát huy mọi động lực để duy trì nhịp tăng trưởng về mức trước đại dịch. Do vậy, Việt Nam cần đẩy mạnh tái cơ cấu nền gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo và nâng cao nền tảng kinh tế số.

Mức tăng trưởng của ngành bán lẻ hàng hóa và tiêu dùng năm 2021

Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội GS. TS Lê Quân cho rằng, sau đại dịch Covid - 19, đời sống kinh tế - xã hội của Việt Nam đang trở lại bình thường, dần ổn định và có sự bứt phá. Tuy rằng, tốc độ tăng trưởng, bứt phá so với nhiều quốc gia trong khu vực và thế giới Việt Nam cũng chưa được nhiều như kỳ vọng… nhưng chuyển đổi số là lựa chọn rất đúng đắn nhằm phát triển kinh tế bền vững, bởi thực tế Việt Nam chúng ta với nguồn lực lượng dân số lớn, độ mở cửa kinh tế rất cao. Trong đó, lĩnh vực dịch vụ là một lĩnh vực có sự tăng trưởng rất mạnh.

"Nếu chúng ta có những chính sách phù hợp, có những đầu tư thích đáng cùng với sự chuyển đổi số mạnh mẽ, lĩnh vực này có thể “bùng nổ” sau khoảng thời gian dài của đại dịch và tạo ra sự bứt phá lớn đối với chúng ta trong thời gian tới,”, GS. TS Lê Quân nhấn mạnh.

Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội GS. TS Lê Quân phát biểu tại hội thảo

Đồng tình với quan điểm này, Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) PGS. TS Nguyễn Trúc Lê cho rằng: Sự phục hồi kinh tế Việt Nam phần nào đang chưa bắt kịp cùng nhịp với nhiều quốc gia trên thế giới. Thời gian tới, Việt Nam cần đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế gắn với mô hình tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo dựa trên yêu cầu nâng cao nền tảng số trong phát triển kinh tế ngày càng có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo động lực trực tiếp cho tăng trưởng kinh tế, đồng thời đã tạo ra tác động lan tỏa đến lĩnh vực khác nhau trong nền kinh tế nói chung của Việt Nam hiện nay.

Do đó, cần thúc đẩy hơn nữa các chính sách nhằm nâng cao hiệu quả chuyển đổi số trong các ngành kinh tế, đặc biệt là ngành dịch vụ tại Việt Nam. Bởi vì, trong số các chính sách và giải pháp, thì chuyển đổi số trong nền kinh tế nói chung và cho ngành dịch vụ nói riêng được đánh giá sẽ tạo ra động lực trực tiếp cho tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững trong trung và dài hạn.

Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế PGS. TS Nguyễn Trúc Lê phát biểu tại hội thảo

Tại hội thảo, các chuyên gia cũng nhất trí quan điểm, nền tảng dịch vụ số hiệu quả và sáng tạo sẽ tạo tác động lan tỏa tới các lĩnh vực trong nền kinh tế thông qua cung cấp đầu vào chất lượng cao, bảo đảm đầu ra và các dịch vụ hỗ trợ kinh doanh cho các ngành công - nông nghiệp mũi nhọn của Việt Nam. Nhất là, trong bối cảnh nền kinh tế nước đã đã ngày càng hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu…

Năm 2022, tăng trưởng kinh tế khoảng 5,2 - 6,2%

Các chuyên gia của VEPR đưa ra dự báo: Năm 2022, kinh tế Việt Nam vẫn đang trong quá trình phục hồi và có thể sẽ tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, trở ngại. Thời gian tới, nền kinh tế Việt Nam sẽ phải đối mặt với khá nhiều rủi ro tiềm ẩn.

Thứ nhất là, các rủi ro từ đại dịch, nguy cơ xuất hiện biến chủng mới mặc dù những diễn biến gần đây cho thấy sự cải thiện trong kiểm soát dịch bệnh toàn cầu.

Thứ hai là, áp lực lạm phát và chi phí sản xuất đang tăng lên rất mạnh.

Thứ ba là, rủi ro từ xung đột Nga - Ukraine. Mặc dù các tác động trực tiếp không quá lớn do quan hệ thương mại và đầu tư song phương giữa hai quốc gia này với Việt Nam khá nhỏ, nhưng các tác động gián tiếp là rất lớn.

Thứ tư là, sự chậm lại của kinh tế toàn cầu và các nền kinh tế kinh tế đối tác quan trọng của Việt Nam, đặc biệt là Trung Quốc trong bối cảnh nước này vẫn tiếp tục chính sách “zero Covid” với các biện pháp kiểm soát dịch nghiêm ngặt có thể gây căng thẳng cho nền kinh tế, ảnh hưởng tới các chuỗi cung ứng, qua đó tác động tới kinh tế Việt Nam.

Thứ năm là, sự lệch pha trong chính sách kích thích kinh tế của Việt Nam so với xu hướng chung toàn cầu có thể làm giảm hiệu quả tác động của các chính sách kích thích kinh tế mà Việt Nam đang kỳ vọng.

Hội thảo thu hút nhiều chuyên gia kinh tế trong và ngoài nước

VEPR đưa ra 3 kịch bản dự báo tăng trưởng của kinh tế Việt Nam năm 2022. Theo đó, VEPR đưa ra các kịch bản tăng trưởng GDP năm 2022 gồm: kịch bản cơ sở là tốc độ tăng trưởng GDP trong năm nay sẽ đạt 5,7%; kịch bản tích cực nhất thì GDP có thể đạt mức 6,2%. Tuy nhiên, nếu bối cảnh tiêu cực, thì với kịch bản thứ 3, mức tăng trưởng GDP mà VEPR dự báo sẽ giảm còn 5,2%.

Dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2022 của VEPR

Trước bối cảnh đó, nhóm chuyên gia nghiên cứu của VEPR cũng đưa ra khuyến nghị, trong bối cảnh đại dịch còn có thể diễn biến phức tạp, việc chủ động kiểm soát dịch bệnh, giảm thiểu tác động tiêu cực, bảo vệ và hỗ trợ phục hồi kinh tế cần phải được ưu tiên.

Đồng thời, theo dõi chặt chẽ, có đánh giá đầy đủ và có các biện pháp ứng phó kịp thời với vấn đề nhập khẩu lạm phát, ảnh hưởng của kinh tế Trung Quốc với chính sách “Zero Covid”, xung đột Nga - Ukraine leo thang và các rủi ro khác có thể xảy ra.

Đặc biệt, cần đẩy nhanh tiến độ thực thi các giải pháp phục hồi và phát triển kinh tế. Trong đó, tiếp tục triển khai các giải pháp an sinh xã hội, các chính sách miễn, giảm thuế, phí,... đã đề xuất tại Chương trình phục hồi kinh tế - xã hội 2022- 2023. Đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, thực hiện điều hòa hiệu quả nguồn vốn đầu tư công từ nguồn vốn của Chương trình phục hồi và nguồn vốn từ Kế hoạch đầu tư công trung hạn.

Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam - TS. Vũ Tiến Lộc

Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam - TS. Vũ Tiến Lộc cũng chỉ ra, một vấn đề đáng lưu ý là việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện các biện pháp giảm lãi suất và hỗ trợ lãi suất song cần gắn chặt với việc giám sát, kiểm soát chặt chẽ tình hình nợ xấu,...

Đức Hiệp