Tang thương chìm tàu cảng Quy Nhơn: Nói lại chuyện dự báo

Dự báo có vấn đề?

10 tàu bị nhấn chìm hoặc mắc cạn, 10 người chết, 3 người mất tích, đây được coi là sự cố hàng hải lớn nhất từ trước đến nay trên vùng biển Quy Nhơn. Ngoài nguyên nhân chính là do ảnh hưởng trực tiếp từ bão số 12, còn có nhiều nguyên nhân khác dẫn tới sự cố lịch sử vẫn chưa được làm rõ.

Trao đổi với Đất Việt chiều 7/11, ông Đinh Tất Thắng - Cựu thuyền trưởng tàu Hoàng Sơn Sun, người từng trải qua 242 ngày cùng cực trong tay cướp biển Somali cách đây 6 năm đã bày tỏ sự trăn trở của mình trước sự cố xảy ra tại cảng biển Quy Nhơn.

Ông Thắng hồi tưởng lại khoảng thời gian cách đây 10 năm, khi cơn bão Chanchu được dự báo đổ bộ vào Quy Nhơn, các tàu đánh cá hoạt động ở ngoài Hoàng Sa vội chạy đi tránh bão ở gần Hồng Kong (Trung Quốc).

Cuối cùng, bão chuyển hướng, đổ bộ vào Hồng Kông và gây nên tổn thất rất lớn cả về người và tài sản của bà con ngư dân có tàu tránh trú trên đường bão đi qua.

''Mười năm sau cơn bão Damrey được dự báo là sẽ đổ bộ vào phía Nam Khánh Hòa, nhiều tàu chở hàng chạy từ Bắc vào Nam đã tránh trú bão tại cảng Quy Nhơn. Thế nhưng khu vực này lại nằm trong khu vực nguy hiểm khi bão đổ bộ vào đất liền.

Nếu thông tin dự báo bão được đưa ra sớm và chính xác hơn, khi đó các tàu có thể dừng lại tránh trú tại Thanh Hóa hoặc Nghệ An một vài ngày trước khi bão đổ bộ vào bờ thì đã không xảy ra hậu quả tang thương như vậy", vị cựu thuyền trưởng chia sẻ.

Một chiếc tàu bị chìm tại cảng Quy Nhơn. Ảnh: Zing

Trách nhiệm người trong cuộc

Hầu hết các tàu gặp nạn trong sự cố đều được neo đậu ngoài phao số 0. Đây chính là điều mà dư luận đang rất quan tâm. Vì sao nhiều tàu hàng hải không vào cảng Quy Nhơn neo đậu mà phải neo ở phao số 0 và gặp nạn?

Theo Cảng vụ hàng hải Quy Nhơn, vùng neo đậu tàu thuyền phía trong cảng Quy Nhơn chỉ có 7 điểm neo, trong mùa mưa bão nếu tận dụng hết cỡ thì neo đậu được khoảng 20 chiếc.

Nhưng tại thời điểm bão vào, có tới 104 tàu hàng, nhiều tàu công suất lớn neo đậu. Cảng vụ chỉ bố trí được 53 tàu vào khu vực trú bão của cảng Quy Nhơn. 51 tàu phải neo trú phao số 0.

''Công suất neo đậu của cảng có hạn, trong khi số lượng tàu thuyền vào tránh bão quá đông, không thể đáp ứng đủ. Lấy một ví dụ đơn giản, trong một hầm để xe chỉ có một số lượng chỗ để xe nhất định. Khi mà lượng xe vượt quá số lượng chỗ trong hầm để xe thì buộc xe phải gửi ở ngoài sân hoặc một nơi khác.

Khi tàu phải neo trú tại phao số 0 thì trách nhiệm đặt lên vai thuyền trưởng. Luật hàng hải cho phép thuyền trưởng có quyền vượt quyền hạn và chịu trách nhiệm để đưa ra các quyết định liên quan đến an toàn và ngăn ngừa ô nhiễm và yêu cầu sự trợ giúp của công ty khi xét thấy cần thiết. Những thuyền trưởng có kinh nghiệm phải đưa ra quyết định đúng đắn để đảm bảo an toàn cho thuyền viên, tàu, hàng hóa.

Khi nhận thấy việc neo đậu tại phao số 0 không còn an toàn, thuyền trưởng phải tính toán đến những phương án khác nhau, ví dụ tìm một chỗ trú ẩn khác thậm chí điều khiển tàu lao vào bãi cát, lao lên cạn để cứu tàu.

Theo tôi, trong sự cố xảy ra tại cảng Quy Nhơn, một số thuyền trưởng đã chưa làm tròn nghĩa vụ của mình. Nếu thuyền trưởng yêu cầu chạy đi nhưng công ty không đồng ý cho chạy, mà thuyền trưởng chấp nhận ở lại thì cả hai cùng sai'', ông Thắng nêu quan điểm.

Ngoài ra, vị cựu thuyền trưởng cho rằng cần làm rõ thêm về trách nhiệm của Cảng vụ Quy Nhơn. "Không rõ cảng vụ Quy Nhơn có thông báo cho các tàu chạy đi tránh bão không, hay là tàu cứ chạy ra ngoài phao số 0 là hết trách nhiệm''.

Tại cuộc họp triển khai công tác khắc phục và bàn biện pháp ứng phó với bão lũ (ngày 5/11), ông Hồ Quốc Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho biết:

Tỉnh đã giao Công an tỉnh điều tra, làm rõ vì sao nhiều tàu hàng không vào cảng Quy Nhơn neo đậu mà phải neo ở phao số 0, khiến nhiều tàu hàng bị chìm gây thiệt hại nặng nề về tài sản và người.

Hoàng Hải