Tăng cường kiểm soát nhập khẩu cá tầm thương phẩm dùng làm thực phẩm

Ngày 26/1/2021, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) đã có công văn số 580/BNN-TCTS về việc tăng cường kiểm soát nhập khẩu cá tầm thương phẩm dùng làm thực phẩm.

Cá tầm Sapa. Ảnh minh họa internet

Theo Bộ NN&PTNT, thực hiện văn bản số 187/VPCP-ĐMDN ngày 08/01/2021 của Văn phòng Chính phủ về trả lời kiến nghị của Hội Nghề cá Việt Nam và kiến nghị của Hiệp hội Phát triển cá nước lạnh tỉnh Lâm Đồng, Hội Cá nước lạnh tỉnh Lào Cai về tình hình kinh doanh cá tầm dùng làm thực phẩm tại một số thành phố lớn và chợ đầu mối không thuộc Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phối hợp với địa phương thu mẫu cá tầm thương phẩm tại chợ Yên Sở, thành phố Hà Nội và chợ Bình Điền, thành phố Hồ Chí Minh.

Kết quả có 08/11 mẫu cá tầm thương phẩm được xác định hình thái không phù hợp với loài cá tầm được phép kinh doanh tại Việt Nam theo quy định tại Nghị định số 26/2019/NĐ-CP ngày 08/3/2019 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thủy sản, gồm: Cá tầm Beluga, cá tầm Nga, cá tầm Sterlet, cá tầm Xibêri và cá tầm Trung Hoa.

Cá tầm thuộc Phụ lục II Công ước quốc tế về buôn bán động vật, thực vật hoang dã nguy cấp được cơ quan CITES Việt Nam và các cơ quan quản lý chuyên ngành kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc.

Tuy nhiên, hiện nay có một số loài cá tầm nhập khẩu dùng làm thực phẩm lưu thông trên thị trường chưa rõ nguồn gốc, không thực hiện kiểm dịch có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, môi trường và sản xuất cá tầm tại Việt Nam.

Vì vậy, để ngăn chặn kịp thời, có hiệu quả hành vi gian lận thương mại trong việc nhập khẩu cá tầm dùng làm thực phẩm và thực hiện nghiêm Chỉ thị số 29/CT-TTg ngày 23/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp cấp bách quản lý động vật hoang dã, Bộ NN&PTNT đề nghị các Bộ, ban ngành, địa phương cùng phối hợp tăng cường kiểm soát nhập khẩu cá tầm thương phẩm dùng làm thực phẩm.

Bộ Tài chính chỉ đạo lực lượng Hải quan tại các cửa khẩu trọng điểm, gồm: Hữu Nghị, Lào Cai, Móng Cái, Chi Ma, Tà Lùng... kiểm soát chặt việc nhập khẩu cá tầm về Việt Nam để đảm bảo nguồn gốc, xuất xứ và thuộc Danh mục được phép kinh doanh tại Việt Nam.

Bộ Công Thương chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường; Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389) tăng cường kiểm tra việc lưu thông, vận chuyển, kinh doanh cá tầm trên thị trường nhằm ngăn chặn việc trà trộn cá tầm không rõ nguồn gốc, xuất xứ; ngăn chặn hành vi gian lận thương mại, bảo vệ quyền lợi người nuôi và người tiêu dùng trong nước.

Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ NN&PTNT phối hợp với các đơn vị chức năng của Bộ Công an và địa phương thành lập Đoàn công tác liên ngành để kiểm tra, xử lý nghiêm các phương tiện vận chuyển cá tầm không rõ nguồn gốc, xuất xứ và không thực hiện kiểm dịch theo quy định.

Rà soát việc cấp phép nhập khẩu cá tầm không thuộc Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam; chủ trì, phối hợp với các đơn vị và địa phương kiểm tra cơ sở kinh doanh cá tầm làm thực phẩm và xử lý nghiêm các cơ sở kinh doanh cá tầm làm thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Cùng với đó, thực hiện nghiêm công tác kiểm dịch đối với cá tầm nhập khẩu dùng làm thực phẩm; đồng thời kiểm tra, rà soát quy trình cấp CITES từ phía Việt Nam, đảm bảo tuân thủ đúng trình tự thủ tục của Công ước.

Trước đó, Hội Nghề Cá Việt Nam đã có công văn gửi Văn phòng Chính phủ và các Bộ ngành về việc kiến nghị tháo gỡ khó khăn trong sản xuất cá tầm.

Theo Hội nghề Cá, nghề nuôi cá tầm hiện đang dần phát triển thành một nghề nuôi có giá trị kinh tế cao. Sản lượng cá tầm năm 2020 đạt trên 3.700 tấn, giá trị kinh tế đạt trên 500 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng 40-45%, tạo được nhiều công ăn việc làm và thu nhập cho hàng trăm ngàn lao động, đặc biệt là lao động ở vùng núi, vùng sâu, vùng xa.

Tuy nhiên, thời gian gần đây, nghề nuôi cá tầm trong nước đang gặp khó khăn do cá tầm nhập khẩu từ Trung Quốc quá nhiều, giá bán thấp chỉ bằng 2/3 giá cá tầm trong nước. Khi vào Việt Nam thì có sự mập mờ về nguồn gốc do thương lái trộn lẫn cá tầm Trung Quốc với cá tầm nuôi trong nước (cá tầm Trung Quốc thịt nhão, không thơm ngon như cá tầm nuôi trong nước). Việc cá tầm Trung Quốc ồ ạt nhập khẩu vào Việt Nam đã khiến các doanh nghiệp, hộ nông dân nuôi cá tầm gặp rất nhiều khó khăn do không bán được cá, trong khi các chi phí khác vẫn tiếp tục phải chi trả.

Hội Nghề Cá Việt Nam đề nghị các Bộ ngành địa phương cùng vào cuộc để ngăn chặn việc nhập lậu, nhập khẩu cá tầm không đúng danh mục loài được cấp phép theo quy định của pháp luật, bảo vệ người nuôi cá tầm trong nước.

Lê Kim Liên