Tăng cường công tác kiểm sát để tránh bỏ lọt tội phạm

Cán bộ Viện KSND tỉnh tham gia kiểm sát quá trình điều tra vụ một doanh nghiệp chôn lấp chất thải nguy hại chưa qua xử lý tại H.Trảng Bom. Ảnh: Đình Biên

* Chú trọng công tác kiểm sát hoạt động điều tra ngay từ ban đầu

Theo Viện KSND tỉnh, trong năm 2020, 100% các vụ án hình sự đều được kiểm sát viên tham gia kiểm sát ngay từ khi mới khởi tố. Hoạt động này nhằm đảm bảo việc điều tra được tuân thủ theo đúng quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.

Viện trưởng Viện KSND tỉnh Huỳnh Văn Lưu cho biết, trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc khởi tố điều tra các vụ án hình sự, lãnh đạo Viện KSND tỉnh luôn yêu cầu các đơn vị kiểm sát thực hiện chặt chẽ các hoạt động điều tra ban đầu như: khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, khám nghiệm phương tiện, mở niêm phong, lấy lời khai, thực nghiệm điều tra, nhận dạng đối tượng… Tất cả các hoạt động này đều phải được thực hiện một cách cẩn trọng, kỹ lưỡng để tránh những sơ suất trong quá trình thu thập dấu vết, tài liệu liên quan có thể dẫn đến những oan sai khi khởi tố. Đây cũng chính là những cơ sở để đảm bảo việc xử lý các vụ án đều có căn cứ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

Lãnh đạo Viện KSND tỉnh cũng cho biết, trong quá trình kiểm sát, viện KSND hai cấp đã phát hiện một số vi phạm của cơ quan điều tra như: thu thập tài liệu chưa đầy đủ, chưa chặt chẽ, một số vụ án còn kéo dài thời hạn điều tra, chưa thực hiện đầy đủ yêu cầu điều tra của viện kiểm sát… Tuy nhiên so với năm 2019, những vi phạm, tồn tại trong điều tra các vụ án hình sự hiện nay đã giảm rõ rệt. Có được sự chuyển biến đó là do có sự phối hợp chặt chẽ giữa điều tra viên và kiểm sát viên trong tất cả các hoạt động điều tra, xử lý các vụ án.

Trong năm 2020, viện KSND hai cấp đã ban hành 2.490 yêu cầu điều tra, trực tiếp hỏi cung 1.268 lượt, trực tiếp lấy lời khai 1.220 lượt; tham gia hỏi cung 1.854 lượt. Qua đó đã ban hành 31 kiến nghị yêu cầu cơ quan điều tra khắc phục những tồn tại nói trên, 13 kiến nghị phòng ngừa tội phạm; ban hành 3 thông báo rút kinh nghiệm trong công tác chuyên môn.

* Làm chặt khâu “hậu kiểm” để tránh oan sai

Một trong những hoạt động đã mang lại hiệu quả trong hoạt động tố tụng của viện kiểm sát đó là hoạt động kháng nghị, kiến nghị trong quá trình giải quyết các vụ án.

Theo Viện KSND tỉnh, từ đầu năm 2020 đến nay, viện KSND hai cấp đã ban hành 181 kiến nghị vi phạm, 24 kiến nghị phòng ngừa trong tất cả các mặt công tác. Trong công tác kiểm sát xét xử các vụ án hình sự, viện KSND hai cấp đã ban hành 42 kháng nghị phúc thẩm án hình sự mới đối với bản án sơ thẩm do tòa án cấp sơ thẩm bỏ lọt tội phạm cũng như cách tuyên án và áp dụng pháp luật về hình phạt, tội danh. Bên cạnh đó, viện kiểm sát cũng chú trọng đến công tác thực hành quyền công tố để đảm bảo tính khách quan, toàn diện trong việc thu thập, đánh giá chứng cứ nhằm đảm bảo cho việc truy tố đúng người, đúng tội.

Ông Phan Văn Hậu, Chánh Văn phòng Viện KSND tỉnh cho biết, trong công tác thực hành quyền công tố viện kiểm sát hai cấp đã thực hiện nghiêm túc sự chỉ đạo của lãnh đạo Viện KSND tỉnh. Trong đó, bắt buộc việc hỏi cung, phúc cung đối với các bị can trong tất cả các vụ án sau khi cơ quan điều tra kết thúc điều tra, đề nghị truy tố. Kiểm sát viên được phân công giải quyết vụ án phải rà soát, kiểm tra chặt chẽ quá trình tố tụng của vụ án, nhất là biện pháp ngăn chặn đang áp dụng có liên quan đến quyền công dân, nhằm chống oan sai, bỏ lọt tội phạm.

Viện trường Viện KSND tỉnh Huỳnh Văn Lưu cho biết, thực hiện quy chế phối hợp liên ngành đã được ký kết giữa 3 cơ quan tố tụng, thời gian vừa qua các ngành đã kịp thời giải quyết được một số vấn đề vướng mắc trong quá trình điều tra, giải quyết các vụ án.

Tuy nhiên, hiện hoạt động tố tụng giữa các cơ quan tư pháp vẫn còn có những khó khăn, vướng mắc cần phải có những kháng nghị, kiến nghị để tháo gỡ. Mục đích cuối cùng của hoạt động tố tụng là không làm oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm.

Trong thời gian tới, thực hiện chỉ đạo của Viện trưởng Viện KSND Tối cao và chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, ngành Kiểm sát tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh hoạt động kiểm sát, tiếp nhận tin báo, tố giác tội phạm và kiến nghị khởi tố, không làm oan sai, không bỏ lọt tội phạm. Đặc biệt ngành Kiểm sát tỉnh sẽ phối hợp với các cơ quan tố tụng, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án và đẩy nhanh tiến độ giải quyết án, tránh gây bức xúc cho người dân.

Từ đầu năm 2020 đến nay, viện KSND hai cấp đã thực hiện việc kiểm sát điều tra của cơ quan điều tra với 3.785 vụ, 6.171 bị can, trong đó khởi tố mới 2.990 vụ, 5.133 bị can. Đối với án hình sự phúc thẩm, viện kiểm sát đã kháng nghị 52 vụ, 117 bị cáo (trong đó thụ lý mới 47 vụ, 110 bị cáo). Kết quả đã giải quyết 41 vụ, 98 bị cáo (được chấp nhận 19 vụ, 32 bị cáo; chấp nhận 1/3 vụ, 20 bị cáo; không chấp nhận 9 vụ/19 bị cáo…). Các văn bản kháng nghị của viện kiểm sát đã góp phần tham mưu cho cấp ủy, địa phương kịp thời chỉ đạo, chấn chỉnh những vi phạm trong hoạt động tư pháp.

Trần Danh