Tân Tổng thống Mnangagwa và sự trở lại ngoạn mục

Ngày 24-11, cựu Phó Tổng thống Emmerson Mnangawa đã tuyên thệ nhậm chức Tổng thống lâm thời Zimbabwe, thay thế ông Robert Mugabe đã từ chức trong tuần này sau 37 năm nắm quyền. Người dân kỳ vọng, nhà lãnh đạo mới này sẽ mở ra “nền dân chủ mới” cho đất nước. Nhưng nhiều người cũng vẫn còn hoài nghi.

Người dân kỳ vọng ông Mnangagwa sẽ mang đến nền dân chủ mới cho Zimbabwe. Ảnh: Guardian

Tại thị trấn Highfields, thành trì của Phong trào Thay đổi Dân chủ của nhà lãnh đạo đối lập lâu năm của Zimbabwe, ông Morgan Tsvangirai, mọi người vui mừng vì ông Mugabe đã từ chức và háo hức mong muốn đất nước thay đổi. “Chúng tôi đã phải chịu đựng quá đủ. Ông Mnangagwa và ông Tsvangirai (cựu Thủ tướng Zimbabwe Morgan Tsvangirai) sẽ phối hợp với nhau để đưa ra những cải cách thích hợp cho cuộc tổng tuyển cử vào năm tới”, ông nói.

Phát biểu tại trụ sở đảng Zanu-PF cầm quyền tối 22-11, ông Mnangagwa cho biết: “Người dân đã lên tiếng. Tiếng nói của người dân là tiếng nói của Chúa. Hôm nay chúng ta đang chứng kiến sự khởi đầu của một nền dân chủ mới”. Đám đông người ủng hộ hô vang: “Người anh hùng đang đến, anh hùng đang đến”. Nhiều người ủng hộ mang khẩu hiệu cảm ơn Mnangagwa vì “sự kiên cường và kiên trì” của ông.

Dù vậy, nhà lãnh đạo mới không được kỳ vọng sẽ mang lại sự thay đổi đáng kể đối với nền chính trị đất nước. Ông Mnangagwa từng là cánh tay phải của ông Mugabe trong đảng cầm quyền Zanu-PF. Ông đã lãnh đạo cơ quan tình báo cũng như Bộ Quốc phòng và Công lý dưới thời ông ông Mugabe. Ông cũng bị cáo buộc liên quan đến các cuộc thảm sát ở Matebeleland vào những năm 1980. Đây là cuộc chiến tranh quyền lực sau độc lập với các phe phái khác. Hàng ngàn thường dân bị quân đội Zimbabwe tàn sát, chủ yếu là người Népbeles ở Matabeleland. Các nhóm nhân quyền cũng cáo buộc, ông Mnangagwa đóng vai trò quan trọng trong các vụ bạo lực nhằm vào phe chính trị đối lập ở Zimbabwe trong chiến dịch bầu cử năm 2008 đến nỗi ứng viên phe đối lập cuối cùng bỏ cuộc, khiến ông Mugabe giành chiến thắng dễ dàng.

Ông Tsvangirai cũng còn nhiều ngờ vực về khả năng nhà lãnh đạo mới sẽ cải cách Zimbabwe. “Ông Mnangawa sẽ phải nỗ lực để thay đổi chính mình, để có thể xác định tương lai của đất nước và xác định vai trò của mình như một nhà dân chủ, nhà cải cách. Tôi nghi ngờ khả năng này. Tuy nhiên, ông ấy biết rằng không thể tiếp tục con đường mà ông Mugabe đã đi và vẫn mong muốn người dân tôn trọng ông ấy”, ông Tsvangirai cho biết.

Eddie Cross, cựu thành viên của Nghị viện, cũng cho rằng, kỳ vọng đối với lãnh đạo mới là “bất hợp lý”. Ông Mnangagwa có “một nhiệm vụ to lớn” trước mắt. Đầu tiên ông ấy phải làm là đưa ra một cái nhìn về việc sẽ đưa Zimbabwe tới đâu. Ông ấy không thể tự làm được điều đó mà cần cả người dân trong nước và cộng đồng quốc tế giúp đỡ.

AN BÌNH

Zimbabwe đảm bảo an toàn cho cựu Tổng thống Mugabe

Ngày 24-11, truyền thông nhà nước Zimbabwe đưa tin: Tổng thống lâm thời Emmerson Mnangagwa đã đảm bảo với cựu Tổng thống Robert Mugabe rằng, ông Mugabe cùng gia đình sẽ được an toàn tại Zimbabwe.

Theo báo Herald, trong cuộc trò chuyện đầu tiên kể từ khi ông Mnangagwa trở về nước, hai bên đều nhất trí rằng ông Mugabe có thể không tham dự lễ nhậm chức của ông Mnangagwa do đã quá mệt. Trong khi đó, Cộng đồng phát triển miền Nam Châu Phi (SADC) khẳng định sẽ hợp tác chặt chẽ với tổng thống mới của Zimbabwe. Cùng ngày, một người họ hàng giấu tên của cựu Bộ trưởng Tài chính Zimbabwe Ignatius Chombo cho biết, quân đội đã bàn giao ông Chombo cho cảnh sát nước này. Ông Chombo nằm trong số những quan chức bị quân đội bắt giữ hồi tuần trước trong chiến dịch nhằm vào “các tội phạm” thân cận với cựu Tổng thống Mugabe.

B.N