Tái cấu trúc để ngành thủy sản phát triển bền vững

Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng phát biểu tại phiên chất vấn. Ảnh: quochoi.vn

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, ngày 6/11, Quốc hội bắt đầu tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn.

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, trong 3 ngày, từ ngày 6/11 đến hết ngày 8/11, Quốc hội sẽ tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn đối với các vấn đề thuộc 4 lĩnh vực: Nông nghiệp và PTNT, Công thương, Nội vụ, Thông tin và Truyền thông. Kết thúc phiên chất vấn, Quốc hội sẽ ban hành nghị quyết để Chính phủ, các bộ, ngành triển khai thực hiện và làm cơ sở để các cơ quan Quốc hội, đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân theo dõi, giám sát.

Sẽ tổng kết việc đóng tàu theo Nghị định 67

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Xuân Cường là thành viên Chính phủ đầu tiên tham gia trả lời chất vấn. Tại phiên chất vấn đã có 43 đại biểu Quốc hội đặt câu hỏi, 14 đại biểu tranh luận... với Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường về các vấn đề: Tình hình, giải pháp tăng cường thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông dân, nông thôn; giải pháp khắc phục tình trạng “được mùa mất giá”; giải pháp phát triển bền vững ngành thủy sản, “giải cứu tàu 67”, “gỡ thẻ vàng EU”; xây dựng các trục sản phẩm quốc gia...

Trả lời các đại biểu Quốc hội về những bất cập xung quanh việc triển khai Nghị định 67/CP, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết: Năm 2014, Nghị định 67/CP ra đời trong bối cảnh khuyến khích ngư dân bám biển, phát triển kinh tế cũng như đảm bảo an ninh quốc phòng - an ninh.

Đến nay, chúng ta đã phát triển được 1.030 phương tiện với công suất lớn từ 800 mã lực trở lên, trong đó có 358 chiếc tàu sắt. Tuy nhiên, tàu sắt là loại phương tiện mới nên quá trình đóng còn xảy ra 40 tàu hỏng. Ngoài ra, hiện còn 55 tàu đóng theo Nghị định 67/CP nằm bờ không ra khơi được, do đánh bắt không hiệu quả bởi ngư trường quá tải; một số chủ tàu không có điều kiện, hoạt động không hiệu quả nên không tích cực tham gia.

Trước tình hình này, Bộ trưởng cho biết, đã tham mưu cho Chính phủ để xác định rõ tiềm năng ngư trường, không khuyến khích đóng tàu nhiều nữa. Về cơ chế khuyến khích lãi suất từ 5 - 7% để đóng tàu tùy thuộc vào khối lượng và giá trị của tàu, tỏ ra không còn phù hợp. Vì vậy, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị định 17/2018/NĐ-CP, trong đó không khuyến khích việc đóng “tàu 67” nữa, ai có đủ điều kiện ra khơi, có kinh nghiệm, tiềm lực thì tự đóng và Nhà nước hỗ trợ một lần tối đa 300%, trị giá 6 - 8 tỷ đồng tùy công suất. Từ năm 2018 đến nay, chúng ta có 40 con tàu đóng theo loại này và đi vào hoạt động.

Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo 28 tỉnh, thành tổng kết và trong tháng 12 tới, Chính phủ sẽ có tổng kết để có đưa ra các gói hỗ trợ trực tiếp, nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ ngư dân.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường trả lời chất vấn. Ảnh: VGP

Bổ sung cho phần trả lời của bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng cho biết: Đối với việc triển khai Nghị định 67, Ngân hàng Nhà nước đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho nhiều nông dân vay vốn, thực hiện cơ chế hỗ trợ để chuyển đổi chủ tàu. Vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã báo cáo Thủ tướng chỉ đạo các đơn vị liên quan tổ chức lại sản xuất hiệu quả bền vững hơn và kiến nghị UBND các tỉnh phối hợp với ngân hàng để rà soát các trường hợp vay vốn. “Những trường hợp bất khả kháng thì cơ cấu lại nợ, còn đối với các trường hợp chây ỳ, thì sẽ kiên quyết thu hồi nợ”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nêu rõ.

Vẫn chưa thu hồi được “thẻ vàng” EU

Trả lời chất vấn của các đại biểu về vấn đề “thẻ vàng EU”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết, hiện nay, Việt Nam bị rút thẻ vàng, theo đó thủy hải sản xuất khẩu sang EU sẽ bị kiểm soát 100% thay vì kiểm tra xác suất. Sau khi bị EU rút “thẻ vàng”, Việt Nam đã có nhiều động thái tích cực. Kết quả, sau 2 năm, EU công nhận khuôn khổ pháp lý của Việt Nam đã tiệm cận và không có vi phạm ở các quốc đảo trên Thái Bình Dương, tuy nhiên vẫn còn một số vi phạm ở vùng biển phía Nam.

Bộ trưởng bày tỏ mong muốn các địa phương phải quyết liệt, các doanh nghiệp cũng phải quan tâm hơn và cả bà con ngư dân cũng phải thực hiện đúng quy định vì danh dự của Việt Nam, để có thể thu hồi được thẻ vàng của EU, hãy chung tay tái cơ cấu ngành hải sản theo hướng bền vững.

Liên quan đến các giải pháp phát triển ngành thủy sản Việt Nam, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng cũng đã trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội.

Theo Phó Thủ tướng, Việt Nam là nước có nhiều tiềm năng phát triển thủy sản và là một trong những quốc gia có sản phẩm thủy sản đứng đầu thế giới. Tuy nhiên, ngành thủy sản vẫn còn nhiều tồn tại và đứng trước khó khăn, thách thức như đại biểu Quốc hội nêu.

Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP Hồ Chí Minh) chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường

Để ngành Thủy sản Việt Nam phát triển bền vững trong giai đoạn mới, Phó Thủ tướng cho rằng, Chính phủ sẽ tập trung tái cấu trúc ngành thủy sản trên cơ sở gắn cấu trúc phát triển thủy sản với từng vùng, địa phương, thích ứng với biến đổi khí hậu; gắn cấu trúc thủy sản theo chuỗi giá trị nhằm nâng cao hiệu quả sản phẩm thủy sản Việt Nam. Trên cơ sở đó, Chính phủ chỉ đạo bổ sung lập mới các quy hoạch, đẩy nhanh kế hoạch sử dụng biển. Trong đó xác định đầy đủ khu vực biển, đảo tiềm năng và đầu tư khai thác và nuôi biển.

Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh đến các giải pháp xây dựng các dự án, huy động các nguồn vốn đầu tư dự án hạ tầng cấp thiết, các dự án hạ tầng, nuôi trồng thủy sản. Xây dựng chính sách khuyến khích ứng dụng đổi mới khoa học công nghệ trong phát triển thủy sản cùng với việc tăng cường khai thác chế biến thủy hải sản, Cùng với đó là phân định vùng đặc quyền kinh tế, phát triển đội tàu đại dương; giải quyết dứt điểm các tàu thuyền vi phạm đánh bắt cá trái phép.

Thế Vũ