Tái cấu trúc các khu chế xuất - khu công nghiệp để nâng chất thu hút đầu tư

Giảm ưu thế cạnh tranh thu hút đầu tư

Theo thống kê, trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh hiện có 17 KCX- KCN đã đi vào hoạt động trên tổng số 19 khu được thành lập. Diện tích đất cho thuê đạt 1.716,25ha/tổng số 2.509 ha đất công nghiệp, đạt tỷ lệ lấp đầy 68,4%. Quy hoạch đến năm 2020, TP. Hồ Chí Minh sẽ có 23 KCX - KCN tập trung, với tổng diện tích 5.797,62ha.

Tái cấu trúc các KCX- KCN để nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư

Đến nay, các KCX - KCN giữ vai trò quan trọng trong thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước, giải quyết việc làm, tăng năng lực xuất khẩu, tạo nguồn thu ngoại tệ, góp phần phát triển kinh tế xã hội, hiện đại hóa và đô thị hóa những vùng ngoại thành. Dự báo đến cuối năm 2019, tổng giá trị vốn đầu tư vào KCN- KCX của TP. Hồ Chí Minh đạt khoảng 12,4 tỷ USD; trong đó, khu vực doanh nghiệp (DN) đầu tư nước ngoài đạt 6,8 tỷ USD; khu vực trong nước là 5,6 tỷ USD.

Tuy nhiên, nhiều ưu thế trong thu hút đầu tư của thành phố nói chung và vào các KCX- KCN nói riêng thời gian qua đã giảm sút so với một số địa phương lân cận. Cụ thể, giá thuê đất cao, cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư. Hiện nay, tại các KCX- KCN của thành phố có giá thuê đất bình quân là 125 USD/m2/kỳ thuê 40- 50 năm. Trong khi đó, những địa phương khác như Đồng Nai có giá thuê đất bình quân là 74 USD/m2/kỳ thuê 40- 50 năm; Bình Dương (43,7 USD/m2/kỳ thuê 40-50 năm); Long An (76 USD/m2/kỳ thuê 40- 50 năm)… Điều này cũng làm giảm khả năng cạnh tranh và sức hấp dẫn của thành phố trong thu hút đầu tư.

Tái cấu trúc để nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư

Ông Đào Xuân Đức - Phó Trưởng ban Ban quản lý các KCX- KCN TP. Hồ Chí Minh - cho biết, trước bối cảnh phát triển bùng nổ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, các yếu tố đầu vào như lao động giá rẻ, tài nguyên không còn là lợi thế cạnh tranh thì việc quy hoạch, nâng chất lượng thu hút đầu tư, tái cấu trúc KCN- KCX theo hướng mới là hết sức cấp bách. Cụ thể, các KCX- KCN phải xây dựng các mô hình phù hợp với mục tiêu thu hút các dự án lớn, phát triển các dự án công nghiệp hỗ trợ, đổi mới sáng tạo, tăng tính cạnh tranh cho DN ứng dụng công nghệ cao, DN khởi nghiệp...

Bên cạnh đó, để thu hút mạnh các nguồn vốn đầu tư nhất là vốn đầu tư nước ngoài, thành phố cần phải nhanh chóng cải thiện hạ tầng, tạo quỹ đất sạch sẵn sàng phục vụ các nhà đầu tư. Từ phía các công ty đầu tư hạ tầng phải giải quyết nhanh thủ tục pháp lý cần thiết về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các DN trong KCX- KCN, tạo điều kiện để DN mở rộng phát triển đầu tư sản xuất.

Thực tiễn cho thấy, việc hình thành các KCN tập trung, có tính liên kết và chuyên môn hóa cao giữa các DN công nghiệp hỗ trợ ứng dụng các tiến bộ khoa học theo kịp xu hướng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 cũng đã hình thành tại Việt Nam và bước đầu mang lại những thành công. Tiêu biểu như Khu phức hợp Chu Lai - Trường Hải, gồm nhiều nhà máy và các DN công nghiệp hỗ trợ, các DN cung cấp những giải pháp logistics thích hợp, tối ưu và tiết kiệm, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả sản xuất kinh doanh của DN.

Với thực trạng KCN - KCX như hiện nay, TP. Hồ Chí Minh sẽ cần chuyển đổi mô hình mới để thu hút đầu tư, phát triển bền vững theo chiều sâu và hội nhập kinh tế quốc tế. Trước mắt, thành phố tăng trưởng kinh tế bằng cách duy trì phát triển 4 ngành công nghiệp trọng yếu. Trong giai đoạn từ năm 2020- 2025 thành phố định hướng phát triển công nghiệp hỗ trợ, sản phẩm công nghiệp hỗ trợ tiêu biểu, phấn đấu đạt tỷ lệ nội địa hóa ở 4 ngành công nghiệp trọng yếu và 2 ngành công nghiệp truyền thống. Chính vì thế, thành phố sẽ đưa ra các chiến lược cụ thể, đồng thời lên kế hoạch thực hiện chuyển đổi mô hình mới để thu hút đầu tư vào các KCX- KCN.

Cụ thể, bằng việc chuyển đổi từng KCN- KCX hiện hữu sang các mô hình KCN hỗ trợ, sinh thái, đổi mới sáng tạo, công nghiệp - đô thị - dịch vụ nhằm đáp ứng được các nhu cầu phát triển hiện hữu, nâng cao hiệu quả mô hình quản lý “một cửa, tại chỗ", tập trung thu hút DN và nhà đầu tư theo chiều sâu chứ không chỉ mở rộng dàn đều phát triển hàng ngang.

Thanh Thanh