Người xưa với tết Trung thu

Tết Trung thu còn gọi là tết trông trăng, từ lâu đã trở thành một mỹ tục của người Việt. Không chỉ là ngày hội của thiếu nhi, tết Trung thu còn mang đậm dấu ấn văn hóa tín ngưỡng, là dịp để con người bày tỏ lòng biết ơn đối với thần linh, tổ tiên và cầu mong mưa thuận gió hòa, gia đình bình an.

Huyền thoại thế đất Mộc tinh giúp họ Nguyễn khoa danh 3 đời

Làng khoa bảng Phú Thị không chỉ nổi tiếng với 10 vị đại khoa, mà cho đến nay huyền tích về thế đất Mộc tinh giúp họ Nguyễn phát khoa 3 đời...

Chuyện học xưa và nay: Vị đại khoa nối chí cha làm thầy chúa Trịnh

Không chỉ là trụ cột triều Lê, Tiến sĩ Nguyễn Hoàn còn là thầy dạy của chúa Trịnh Sâm. Được chúa rất mực tin tưởng, ông ra sức làm những việc ích nước lợi dân, sau trở thành vị Quốc sư nức danh thiên hạ.

Đón nhận bằng xếp hạng di tích quốc gia lăng mộ Hà Công Trình

Đây là dịp để chính quyền và người dân Can Lộc (Hà Tĩnh) cùng con cháu dòng họ tưởng nhớ tiền nhân, giáo dục truyền thống cho thế hệ tương lai.

Nhà nghiên cứu Vĩnh Cao (1946-2024) từ trần

Nhà nghiên cứu Vĩnh Cao (Nguyễn Phước Vĩnh Cao), pháp danh Nguyên Hải, nhà Hán học, chuyên gia nghiên cứu văn hóa Huế, là Phật tử tín kính Tam bảo; do niên cao, ông đã từ trần tại tư gia ở cố đô Huế, hưởng thọ 79 tuổi.

Tham tụng Lê Hy

Tài học xuất chúng, đỗ đạt khi còn trẻ tuổi và làm đến chức Tham tụng trong phủ Chúa, đứng đầu lục bộ, có nhiều đóng góp cho việc hoàn thành bộ quốc sử Đại Việt sử ký toàn thư... ông chính là Lê Hy, người con xuất chúng của vùng đất Thạch Khê - nay là xã Đông Khê (huyện Đông Sơn).

Nhà khoa bảng hai lần đỗ cao và chuyện 'ân nghĩa người xưa'

Tiến sĩ Nguyễn Viết Thứ vì cứu bạn khỏi tội làm voi bị chết mà được trả ơn bằng ngôi nhà gỗ, hoàn thành chỉ sau một đêm.

36 phố phường Hà Nội có từ bao giờ?

Vì sao có câu 'Hà Nội 36 phố phường'? Hẳn là câu này được lưu truyền không sớm hơn thời điểm cái tên Hà Nội chính thức được sử dụng (1831). Nhưng lịch sử sâu xa của nó sẽ khiến nhiều người không khỏi bất ngờ.

Kho chứa sách từ thời Lý

Sách 'Văn minh vật chất của người Việt' ghi về sách vở thời xưa: 'Dẫu vậy, thì trong xã hội phong kiến Việt Nam, sách chép tay vẫn chiếm tới 70%, sách ấn loát vẫn chỉ 30%'.

Vị quan nào thời Hậu Lê được người dân yêu quý lập đền thờ khi còn sống?

Trong lịch sử Hà Tĩnh chỉ có 2 người được người dân dựng bia, lập đền thờ khi còn sống và ông là một trong số đó.

Sở võ học thời Lê

Thời xưa, tuy các triều đại phong kiến nước ta luôn quan tâm đến quân sự, võ nghệ để bảo vệ đất nước, nhưng thực tế văn được trọng hơn võ. Trong khi trường đại học đầu tiên là Quốc Tử Giám được thành lập từ năm 1076, dưới thời Vua Lý Nhân Tông, thì mãi đến gần cuối đời Lê, triều đình mới dựng sở võ học để đào tạo võ quan.

Nuôi voi đánh trận thời xưa

Voi và ngựa là những loài vật làm nên sức mạnh của quân đội Đại Việt trong lịch sử. Từ thời Hai Bà Trưng, Bà Triệu, đã có hình ảnh các vị nữ tướng nước ta cưỡi voi đánh giặc. Nhưng, voi được săn bắt, thuần dưỡng thế nào, huấn luyện chiến đấu ra sao thì sử xưa không ghi rõ.

Đàn Sơn Xuyên - Dấu xưa còn lại

Ít ai biết, trong khuôn viên Trường tiểu học Phường Đúc ở 245 Bùi Thị Xuân, thành phố Huế có đàn tế thần sông núi còn lại duy nhất trong cả nước hiện nay - đàn Sơn Xuyên.

Vua Việt nào có 'tướng rồng'?

Rồng là con vật trong tưởng tượng. Cả châu Âu, châu Á, người dân đều sáng tạo ra hình dáng của nó từ hàng nghìn năm trước. Tuy nhiên, ở các nước Á Đông, rồng lại được coi là biểu tượng của quyền lực, của vương mệnh, hình ảnh rồng tượng trưng cho vua, cho hoàng đế.

Thời xưa ngăn cấm nạn cờ bạc như thế nào?

Cờ bạc không chỉ gây hại cho người dân mà còn là nguyên nhân của nhiều tệ nạn và tội phạm khác, nên từ thời xưa, triều đình phong kiến đã có các biện pháp ngăn cấm cờ bạc.

Cách khuyến khích văn học thời Lê trung hưng

Thời Lê trung hưng, chúa Trịnh Giang thích văn nghệ, từng cất nhắc nhiều bề tôi có văn hợp ý chúa.

Chủ quyền biển đảo Việt Nam trong lịch sử

Chủ quyền biển đảo là một bộ phận của chủ quyền lãnh thổ gắn với chủ quyền dân tộc và lợi ích quốc gia nên được các chính quyền, trong đó có chính quyền thời quân chủ Việt Nam rất quan tâm. Cuốn sách 'Chủ quyền biển đảo của Nhà nước quân chủ Việt Nam trong lịch sử (từ chúa Nguyễn thế kỷ XVI đến năm 1945)' của PGS.TS. Đỗ Bang là công trình đáp ứng yêu cầu đó.

Bốn chữ 'Nhật Nam thế tộ' và tài ngoại giao của Phạm Khiêm Ích

Theo sử sách, năm 1725, vua nhà Thanh Ung Chính (Trung Quốc) tự tay viết bốn chữ 'Nhật Nam thế tộ' gửi vua nước ta, nghĩa là nước Nam giữ vững ngôi vua và vận nước truyền hết đời này qua đời khác.

Nguyễn Hoàn, người biên soạn bộ Quốc sử thời Lê - Trịnh

Nguyễn Hoàn (1713-1792), xuất thân trong một gia đình khoa bảng. Ông là con trai thứ hai của Đệ tam giáp tiến sĩ Nguyễn Hiệu, Thượng thư Bộ Lại thời kỳ Lê - Trịnh. Xuất thân hơn người, Nguyễn Hoàn không chỉ thành công trong thi cử, ông còn kinh qua nhiều chức vụ quan trọng. Cả cuộc đời ông là một trang sử rực rỡ ánh hào quang.

Người thầy giáo già mê sách xưa

Mỗi người có một niềm đam mê. Nhưng với nhà giáo già ngoài tuổi 'thất thập' đam mê sách báo xưa thì đó là một thú khó có gì thay thế. Hễ nghe ở đâu có bán sách, nhất là sách xưa, sách quý là ông đến ngay và tìm cách mua, nhưng khi bị sẩy cuốn sách quý, ông buồn thiu...

Lịch sử hệ thống bưu trạm

Từ khi có nhà nước, có văn bản, các triều đại phong kiến đã hình thành hệ thống phát chuyển công văn, giấy tờ.

Chuyện thú vị về chữ nghĩa của các vị vua Việt

Lịch sử ghi nhận nhiều vị vua giỏi chữ nghĩa, nhưng cũng không ít giai thoại chứng minh sự hạn hẹp, kém cỏi và thậm chí báng bổ việc học hành.

Vị Thám hoa 10 năm giữ chức Tể tướng khiến thiên hạ yên vui

Trong dân gian lưu truyền câu ca 'Tể tướng Lê Hy thiên hạ sầu bi, Tể tướng Quý Đức thiên hạ hưu tức' (hưu tức - có nghĩa yên nhàn).

Tổ Tiên dặn kỹ: 'Không ai giàu 3 họ, không ai khó 3 đời', vì sao lại vậy?

Người xưa cho rằng nếu gia đình không cố gắng, nỗ lực vươn lên thì không ai có thể mãi sống sung túc. Ngược lại, người nghèo chăm chỉ làm ăn thì không thể mãi nghèo.

Vị Thám hoa 10 năm giữ chức Tể tướng khiến thiên hạ yên vui

Trong dân gian lưu truyền câu ca 'Tể tướng Lê Hy thiên hạ sầu bi, Tể tướng Quý Đức thiên hạ hưu tức' (hưu tức - có nghĩa yên nhàn).

Vị Thám hoa 10 năm giữ chức Tể tướng khiến thiên hạ yên vui

Trong dân gian lưu truyền câu ca 'Tể tướng Lê Hy thiên hạ sầu bi, Tể tướng Quý Đức thiên hạ hưu tức' (hưu tức - có nghĩa yên nhàn).

Hai di sản Việt Nam được UNESCO công nhận là Tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương

Đó là 'Bia ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng' và 'Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu, Hà Tĩnh (1689-1943)'.

Việt Nam có thêm 2 Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương

'Bia ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng' và 'Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu, Hà Tĩnh (1689-1943)' đã được ghi danh là Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Bia ma nhai Đà Nẵng được UNESCO công nhận là Di sản châu Á - Thái Bình Dương

Bia ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng và Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu, Hà Tĩnh (1689-1943) đã được UNESCO ghi vào Danh mục Di sản tư liệu châu Á - Thái Bình Dương.

Việt Nam có thêm hai di sản được ghi danh là Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương

Hai di sản 'Bia ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng' và 'Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu, Hà Tĩnh (1689-1943)' được Ủy ban Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO công nhận là Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Bia ma nhai Ngũ Hành Sơn trở thành Di sản tư liệu châu Á - Thái Bình Dương

Hệ thống bia ma nhai tại khu danh thắng Ngũ Hành Sơn (Đà Nẵng) và các văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu (Hà Tĩnh) vừa được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Từ thần đồng Thạch Khê đến Tể tướng đứng đầu 6 bộ

Không chỉ là Tể tướng đứng đầu lục bộ, ông còn góp công lao rất lớn với nền sử học nước nhà.

Văn hóa - Nghệ thuật Thông tin văn hóa Tôn vinh những người biên soạn, xuất bản và lưu trữ sách

Hưởng ứng Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam, sáng 20/4, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tổ chức chuỗi hoạt động ý nghĩa tại không gian Tàng Thơ Lâu. Đến dự có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Phan Ngọc Thọ; UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình.

Văn hóa - Nghệ thuật Thông tin văn hóa Bảo tồn và phát huy di sản Hán Nôm

Huế là nơi lưu giữ một khối lượng khổng lồ về Hán Nôm và có thể phân ra các nội dung gồm: Hán Nôm thư tịch; Hán Nôm di tích; Hán Nôm làng xã cộng đồng.