Khu phố Thấng Sơn (trước đây là thôn trung tâm của xã Yên Lễ cũ) hiện là nơi đứng chân của các trường mầm non, tiểu học (TH) và THCS Yên Lễ thuộc thị trấn Yên Cát (Như Xuân). Mặc dù là những ngôi trường vùng ven của thị trấn Yên Cát, điều kiện cơ sở vật chất còn nhiều khó khăn, con em đồng bào dân tộc thiểu số chiếm số đông, nhưng các thầy, cô giáo, các em học sinh (HS) luôn nỗ lực vượt khó thi đua dạy tốt, học tốt.
Ngày 20/4/2025, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Hà Nội), đồng bào dân tộc Thổ đến từ tỉnh Thanh Hóa tổ chức tái hiện Lễ Mừng Cơm Mới, một nghi lễ mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống lâu đời.
Ngày 20/4 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Hà Nội), đồng bào Thổ tỉnh Thanh Hóa đã tái hiện Lễ Mừng Cơm Mới, nghi lễ truyền thống thể hiện lòng biết ơn tổ tiên, thần linh và hồn lúa sau một mùa vụ bội thu.
Lễ hội Đình Thi là lễ hội tiêu biểu của đồng bào dân tộc Thổ huyện Như Xuân, trong 2 ngày 12 và 13/4/2025 (tức 15 và 16/3 âm lịch), huyện Như Xuân sẽ tổ chức lễ hội Đình Thi và đón nhận Bằng công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Từ cánh đồng bỏ hoang, mặt nước tù, với cách làm mới được nhiều người ví von là 'gửi tình yêu vào đất', nhiều diện tích đã hồi sinh trở thành điểm đến hấp dẫn 'dang tay' đón khách. Du lịch canh nông ở Thanh Hóa với bước đi tự phát ban đầu đang hy vọng sẽ mở hướng đi mới trong tương lai gần.
Lễ hội Đình Thi vừa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định công bố Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Xác định bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa là một nhiệm vụ quan trọng góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, huyện Như Xuân đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm bảo tồn các loại hình văn hóa vật thể và phi vật thể. Qua đó, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của Nhân dân và xây dựng nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc.
Theo thống kê, huyện Như Xuân có 23 di tích lịch sử, văn hóa, danh thắng, trong đó có 9 đền, nghè, 2 hồ, 9 hang động, 6 thác nước và 1 di tích lịch sử cách mạng. Những năm qua, huyện đã có nhiều giải pháp nhằm khơi dậy và bảo tồn vốn di sản văn hóa đặc sắc của dân tộc.
Năm 2024, lễ hội Đình Thi, thị trấn Yên Cát (Như Xuân) sẽ diễn ra trong 2 ngày (23 và 24/4/2024, tức 15 và16/3 âm lịch). Lễ hội được tổ chức với quy mô cấp huyện. 5 năm mới tổ chức đại lễ, vì vậy hiện nay, huyện Như Xuân đang tích cực chuẩn bị các điều kiện để lễ hội diễn ra thành công.
Thanh Hóa có cả 3 vùng sinh thái với diện tích đất nông nghiệp rộng lớn. Đặc biệt, còn có các tiểu vùng thời tiết khác nhau, phù hợp với đặc điểm sinh trưởng của nhiều loại cây trồng, vật nuôi, đồng thời góp phần mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị khi lựa chọn sản phẩm du lịch nông nghiệp.
Nghề làm hương bài của đồng bào dân tộc Thổ ở làng Trầu, thôn Cát Tiến, xã Yên Lễ (nay là khu phố Cát Tiến, thị trấn Yên Cát, Như Xuân) đã có từ lâu đời. Với họ, mỗi một thẻ hương được thắp lên mang theo hương đất, tình người lan tỏa, vươn xa...
Với vị thế là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của huyện Như Xuân, thời gian qua thị trấn Yên Cát đã phát huy được vai trò hạt nhân lãnh đạo của cấp ủy, tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để xây dựng thị trấn trở thành đô thị văn minh.
Không chỉ làm giàu cho bản thân, mô hình nông nghiệp bền vững Vườn rừng bản Thổ của một phụ nữ trẻ ở Thanh Hóa còn góp phần phủ xanh đồi trọc, tạo nguồn thu nhập ổn định cho dân bản
Mỗi làng quê xứ Thanh đều gắn với một địa danh lịch sử. Với 1.535 di tích, ở đó không chỉ chứa đựng những giá trị văn hóa vật thể đặc sắc, mà còn tiềm ẩn nhiều giá trị văn hóa phi vật thể như thần tích, huyền thoại, tục ngữ, ca dao, dân ca, lễ tục, lễ hội, văn hóa ẩm thực... gắn với các nhân vật thờ phụng, phản ánh truyền thống dân tộc và đạo lý hướng về nguồn cội.
Trong 6 tháng đầu năm 2023, ngành dịch vụ đã có sự tăng trưởng bứt phá, với tốc độ 8,1%. Qua đó, đóng góp quan trọng, thúc đẩy kinh tế - xã hội (KT-XH) của tỉnh tăng trưởng trong những tháng cuối năm 2023.
Thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cao giá trị kinh tế trên cùng đơn vị diện tích, huyện Như Xuân đã triển khai xây dựng hàng chục mô hình sản xuất mới, từng bước mang lại hiệu quả, giúp tăng thu nhập, cải thiện đời sống nông dân, thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững.
Vào các ngày từ 14 đến 16-3 âm lịch tại thôn Trung Thành, xã Yên Lễ (nay là thị trấn Yên Cát), đồng bào dân tộc Thổ ở Như Xuân lại long trọng tổ chức lễ hội Đình Thi để tri ân, tưởng nhớ công lao của tướng quân Lê Phúc Thành - người có công khai khẩn đất đai, dựng làng lập xóm; đồng thời, cầu mong một năm mưa thuận gió hòa, cuộc sống yên bình, ấm no.
Nhờ điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp với nhiều loại cây trồng lâu năm, những năm qua huyện Như Xuân xác định chè là một trong những cây trồng góp phần xóa đói, giảm nghèo, mang lại nguồn thu nhập chính cho nhiều hộ dân, từ đó vạch ra hướng đi phù hợp để phát triển cây trồng này.
Trong định hướng phát triển du lịch của tỉnh, phát triển du lịch nông nghiệp là một trong những giải pháp quan trọng nhằm đa dạng hóa sản phẩm, mở rộng mạng lưới và hệ thống du lịch trong tỉnh. Tuy nhiên, để tạo dựng thành công thương hiệu cho sản phẩm này vẫn còn nhiều khó khăn cần tháo gỡ.
Cũng như những người Thổ ở các địa phương khác, người Thổ ở thị trấn Yên Cát, huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa vẫn duy trì được nhiều nét văn hóa truyền thống độc đáo, mang bản sắc dân tộc, trong đó có nghề làm hương bài thủ công truyền thống, tạo thu nhập ổn định cho nhiều gia đình.
Đến thăm trang trại tổng hợp của anh Hoàng Văn Tuấn, thôn Vân Tiến, xã Cát Vân mới thấy được tính kiên trì, nhẫn nại, sáng tạo trong việc xây dựng mô hình kinh tế nông nghiệp của người nông dân miền núi xứ Thanh.
Niên vụ sắn 2020-2021 vùng nguyên liệu phục vụ chế biến của Công ty TNHH Chế biến nông - lâm sản xuất khẩu Như Xuân đạt trên 5.000 ha, trong đó huyện Như Xuân 3.700 ha, trên 1.300 ha còn lại ở các huyện Như Thanh, Thường Xuân, Nông Cống, Triệu Sơn.
Tuy không phải là cây trồng đặc sản nhưng cây chè là loại cây trồng quen thuộc của người dân trên địa bàn tỉnh. Đây là loài cây dễ tính nhưng trong một thời gian dài bị lãng quên, ít được chăm sóc, chất lượng giống thấp, hiệu quả kinh tế từ cây chè mang lại không cao nên tại một số địa phương, diện tích trồng chè dần bị thu hẹp. Những năm gần đây, khi nhu cầu của thị trường về chè và các sản phẩm từ chè phục hồi, nhiều địa phương đã quan tâm phục tráng cây chè truyền thống nhằm đưa cây chè trở thành cây trồng chủ lực, giải quyết việc làm cho lao động nông thôn và mang lại giá trị kinh tế cao.
Ngày 19 - 11, Tổ đại biểu HĐND tỉnh, đơn vị bầu cử số 7 gồm các ông Dương Văn Mạnh, Phó trưởng Ban tổ chức Tỉnh ủy; Lê Nhân Đồng, nguyên Phó trưởng Ban dân tộc HĐND tỉnh đã có buổi tiếp xúc với cử tri xã Hóa Quỳ và Thượng Ninh, huyện Như Xuân.
Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về đẩy mạnh phong trào khuyến học, khuyến tài (KHKT), xây dựng xã hội học tập (XHHT), những năm qua huyện Như Xuân đã có nhiều giải pháp thúc đẩy phong trào KHKT, xây dựng XHHT, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Những năm gần đây, huyện Như Xuân luôn xem việc đầu tư xây dựng, củng cố hệ thống các thiết chế văn hóa – thể thao đạt chuẩn và tổ chức các hoạt động của các thiết chế này như là một nhiệm vụ trọng tâm hàng năm. Các cấp ủy, chính quyền trên địa bàn huyện đã có sự quan tâm, nhằm đẩy mạnh quá trình nâng cao chất lượng, đưa hệ thống các thiết chế văn hóa đạt chuẩn. Trong 2 năm trở lại đây, các địa phương trên địa bàn huyện đã đẩy mạnh công tác xã hội hóa, huy động các nguồn lực đầu tư cho hệ thống các thiết chế văn hóa. Thay vì cách làm rập khuôn, hình thức, huyện Như Xuân đã định hướng các địa phương đầu tư nâng cấp, xây dựng mới các thiết chế văn hóa đạt chuẩn nhưng vẫn bảo đảm phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế.
Xác định 'Cán bộ là cái gốc của mọi công việc', trong nhiệm kỳ 2015-2020, các cấp ủy đảng huyện Như Xuân luôn chú trọng đến công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng cán bộ các cấp; trong đó, điều động, luân chuyển cán bộ là một trong những nội dung quan trọng nhằm từng bước thay đổi nhận thức và phương pháp lãnh đạo, chỉ đạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới.
Thời gian qua, HĐND thị trấn Yên Cát, huyện Như Xuân đã phát huy vai trò đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân, đồng thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân thông qua hoạt động giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng – an ninh trên địa bàn.
Miền Tây xứ Thanh, nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào các dân tộc Mường, Thái, Mông, Dao, Thổ, Khơ Mú... với điều kiện sản xuất khó khăn, cơ sở hạ tầng thiếu và yếu, tỷ lệ hộ nghèo cao. Để công tác giảm nghèo ở miền núi đi vào thực chất, những năm qua, cấp ủy, chính quyền các địa phương đã tập trung làm tốt công tác 'Dân vận khéo' nhằm khơi dậy sức mạnh đoàn kết, ý chí quyết tâm vươn lên thoát nghèo của đồng bào các dân tộc nơi đây.
Những năm qua, hoạt động trợ giúp sinh kế cho người nghèo thông qua Dự án 'Ngân hàng bò' của Trung ương Hội Chữ thập đỏ (CTĐ) Việt Nam hỗ trợ tại huyện Như Xuân đã và đang phát huy hiệu quả thiết thực. Từ dự án nhiều hộ dân đã có 'cần câu' để phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống, vươn lên lên thoát nghèo.
Từng tấc đất thấm đẫm mồ hôi khai hoang, mất nhiều năm cải tạo mới thành rừng sản xuất, nhưng gia đình anh Lê Bá Nhất ở thị trấn Yên Cát (Như Xuân) đã hiến hơn 7.000 m2 cho địa phương mở đường giao thông, xứng đáng là điển hình trong phong trào xây dựng nông thôn mới ở xứ Thanh.
Tỉnh ta có 14 sản phẩm nông nghiệp chủ lực thuộc các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản. Tuy phong phú về chủng loại song nhiều loại nông sản của tỉnh chưa tìm được thị trường tiêu thụ phù hợp; việc liên kết tiêu thụ sản phẩm với các doanh nghiệp chưa thực sự bền vững. Do đó, tình trạng nông sản được mùa, rớt giá vẫn diễn ra thường xuyên. Trước thực trạng đó, việc phát triển hệ thống hạ tầng thương mại đồng bộ, như: Chợ, siêu thị, trung tâm thương mại, kho logistics... là một trong những giải pháp quan trọng bảo đảm tiêu thụ các loại nông sản hàng hóa, tạo điều kiện để phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao thu nhập cho người dân.
Mô hình câu lạc bộ (CLB) phòng chống bạo lực gia đình thị trấn Yên Cát (trước sáp nhập thuộc xã Yên Lễ, huyện Như Xuân), đã giúp người dân nâng cao nhận thức, hiểu biết về bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ. Từ đó giảm thiểu tác hại của bạo lực trên cơ sở giới tại cộng đồng, góp phần vào mục tiêu bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ huyện Như Xuân.
Sau khi hoàn thành xã đạt chuẩn nông thôn mới, chính quyền và nhân dân địa phương đó phải hoàn thành thêm 15 tiêu chí với những yêu cầu khắt khe hơn mới có thể được công nhận đạt chuẩn 'Xã nông thôn mới nâng cao'. Tuy nhiên, theo quan điểm của nhiều thành viên là các sở, ngành phụ trách các tiêu chí, đã là 'nâng cao' thì phải thực chất...
Những ngày cuối năm, khi tiết đông đang vào độ rét ngọt, chúng tôi có dịp ngược lên miền Tây xứ Thanh và cảm nhận rõ nét sự thay đổi của mảnh đất nơi đây, với những cung đường nhựa phẳng lì uốn lượn bên núi đồi được phủ lên một màu xanh ngút ngàn với cây keo, cây luồng, ngô, sắn...
Những năm qua, huyện Như Xuân đã đẩy mạnh việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng kém hiệu quả sang các loại cây trồng khác có giá trị kinh tế cao. Việc chuyển đổi trên đã góp phần nâng cao giá trị sản xuất trên từng đơn vị diện tích, tăng năng suất và hiệu quả kinh tế cho sản phẩm nông sản.
Sáng 30-11, huyện Như Xuân long trọng tổ chức lễ công bố quyết định xã Yên Lễ đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2019 và đón nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.
Sáng 30-11,Tại hai điểm UBND xã Hóa Quỳ và UBND xã Yên Lễ, huyện Như Xuân đã tổ chức lễ công bố Nghị quyết số 786/NQ-UBTVQH14 ngày 16-10-2019 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã thuộc huyện Như Xuân.
Chủ tịch UBND tỉnh vừa ban hành Quyết định số 5047/QĐ-UBND ngày 28-11-2019 về việc Công nhận xã 'đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao' năm 2019 cho các xã Vĩnh Thành (Vĩnh Lộc) và Yên Lễ (Như Xuân).