Syria: Mỹ sẵn sàng dùng 'lá bài vũ khí hóa học' để 'cứu' Idlib bằng mọi giá?

Đợt không kích đầu tiên ở Idlib đã bắt đầu.

Hôm 4/9, cuộc không kích đầu tiên đã được thực hiện ở Idlib và Damascus cùng đồng minh đã sẵn sàng cho chiến dịch quân sự quy mô lớn tiến vào thành trì cuối cùng của phe đối lập.

Ý định giải phóng Idlib đã được thông báo nhiều lần kể từ một tháng trở lại đây, trong đó quân đội Syria đã bắt đầu triển khai lực lượng và trang thiết bị xung quanh Idlib.

Trước tình hình trên, ba nước phương Tây: Mỹ, Pháp và Anh đã đe dọa sẽ khởi động một cuộc tấn công quân sự chống lại Syria và có kế hoạch sử dụng một cuộc tấn công hóa học giả mạo như một cái cớ để khởi động không kích.

Đã có nhiều ý kiến tranh luận nổ ra về sự phức tạp trong chiến dịch ở Idlib, nơi đang ẩn náu bởi nhiều phe nhóm khác nhau, bao gồm cả phiến quân và khủng bố. Nơi đây cũng là nhà của 3 triệu dân thường đang trú ngụ - điều khiến cho nhiều người tin rằng một cuộc tấn công xảy ra sẽ dẫn tới thảm họa nhân đạo.

Để tránh kịch bản trên, một số nhà phân tích tin rằng nếu Hay'at Tahrir al-Sham (HTS) – nhóm khủng bố có quy mô nhất tại đây và là mục tiêu chính của quân Chính phủ - tự giải thể, thì sẽ không cần thiết phải có một hoạt động quân sự ở Idlib. Ý kiến này lập luận rằng, Thổ Nhĩ Kỳ có thể tham gia vào việc thuyết phục HTS hợp nhất với các nhóm vũ trang khác.

“Có lẽ cần phải giải tán Tahrir al-Sham vì nhóm này phải đối mặt với áp lực của Nga và thậm chí Thổ Nhĩ Kỳ. Nếu người Nga và Chính phủ Syria tấn công Idlib, cánh cửa địa ngục sẽ mở ra trong khu vực vì tất cả những kẻ khủng bố lẫn phe đối lập đều tập trung tại Idlib và vùng ngoại vi”, một nhà phân tích Syria cho hay.

Tuy nhiên, trong tuyên bố mới nhất, phát ngôn viên của Hayad Tahrir al-Sham, Emad Eddin Mujahid, phủ nhận bất kỳ ý định nào về việc giải tán nhóm.

Tại cuộc họp báo chung ngày 30/8 với đối tác Nga Sergei Lavrov tại Moscow, Ngoại trưởng Syria Walid al-Moualem nhấn mạnh sẽ dùng mọi cách thức khác nhau trong giải quyết mục tiêu ở Idlib. Ông Lavrov cũng cảnh báo các cường quốc phương Tây về hành động chống lại Syria.

Abdel Bari Atwan, một nhà phân tích Ả Rập, đã viết: “Sự xuất hiện đột ngột của Staffan de Mistura, Đặc phái viên Liên Hợp Quốc (LHQ) tại Syria và lập trường của ông về cuộc khủng hoảng phức tạp ở Idlib đang cho thấy sự lặp lại của kịch bản ở Aleppo. Hai năm trước, tại một cuộc họp báo ở Geneva, ông ấy đã đưa ra lời đề nghị tương tự cho các nhóm khủng bố ở Aleppo và thông báo về việc mở ra hành lang nhân đạo cho dân thường ở Idlib”.

Theo de Mistura, đối tượng nguy hiểm nhất là những kẻ khủng bố al-Nusra có số lượng vào khoảng 10.000 chiến binh trở lên và là mục tiêu đáng bị tiêu diệt.

Có hai điều có thể rút ra từ những lời của Đại diện LHQ ở Syria:

Thứ nhất, mô tả nhóm HTS là khủng bố. Đây có thể là động thái bật đèn xanh để các lực lượng có thể tiêu diệt thành viên của nhóm này.

Thứ hai là lập trường của ông de Mistura về vũ khí hóa học. Ông thấy việc sử dụng vũ khí hóa học để biện minh cho một cuộc tấn công của Mỹ, Anh và Pháp là mưu đồ nguy hiểm và điên rồ.

Lý do Mỹ ngại chiến dịch Idlib

Bản đồ kiểm soát lãnh thổ ở Syria.

Vào ngày 23/6/2014, tất cả vũ khí hóa học của Syria đã bị phá hủy. Tuy nhiên, thông báo chính thức của Tổ chức Cấm vũ khí hóa học về động thái thiện chí này của Damascus đã không thể ngăn cản các cáo buộc của phương Tây vẫn tiếp tục cho đến hiện tại.

Mỹ đã triển khai hải quân đến Địa Trung Hải để tấn công Syria với tên lửa Tomahawk trong khi Nga cũng đã triển khai các tàu chiến của mình nhằm so kè với các tàu chiến Mỹ.

Những kẻ khủng bố đã nói rằng sẽ không có đối thoại với người Nga và Chính phủ Syria để từ bỏ Idlib và vùng ngoại vi.

Trong khi đó, Mỹ lo ngại quân đội Syria sẽ loại bỏ tất cả lực lượng và vũ khí cần thiết mà các đồng minh khu vực có thể sử dụng để gây áp lực lên Damascus, đặc biệt khi Idlib là thành trì cuối cùng mang ý nghĩa giải phóng toàn bộ lãnh thổ ở Syria.

Với việc giải phóng Idlib, chính phủ Syria sẽ quay trở lại sự yên bình trước khủng hoảng, những kẻ khởi động cuộc chiến ở Syria trong suốt bảy năm qua sẽ bị đánh bại và Damascus sẽ chiến thắng.

Bình luận về khả năng một cuộc tấn công có thể xảy ra dưới sự hỗ trợ của Nga, nhà phân tích Andrei Ontikov nói trên Sputnik: “Nga đã trang bị cho quân đội Syria những tên lửa tiên tiến. Các chuyên gia Nga cũng đang ủng hộ những người Syria. Trong khi hầu hết các tên lửa của Mỹ đã bị phá hủy trong các cuộc tấn công trước đó”.

Về khả năng vấp phải sự trả đũa từ phương Tây, cựu chỉ huy Tư lệnh Hạm đội Baltic, Vladimir Valuev đánh giá: “Các lực lượng Nga ở Địa Trung Hải đã có mặt nhằm chống lại một cuộc tấn công tên lửa có thể xảy ra đối với các lực lượng Chính phủ Syria. Sự hiện diện lớn của Hải quân Nga là một bước cần thiết trong việc ngăn chặn bất kỳ cuộc tấn công nào”.

Với tình hình trên, giới chuyên gia nhận định, trận chiến giải phóng Idlib của quân đội Syria và đồng minh sẽ sớm bắt đầu.