Syria chỉ chiến thắng nếu ép được Mỹ vào bàn đàm phán

Trong kỳ trước với tiêu đề: “Thượng đỉnh Syria: Thành công lớn khi thiếu nhân vật chính” chúng ta đã biết rằng, cuộc gặp thượng đỉnh bốn bên về vấn đề ổn định tình hình Syria với sự tham gia của các Tổng thống Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Pháp cùng với Thủ tướng Đức, đã được tổ chức hôm 28/10 tại thành phố Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ.

Các nhà lãnh đạo Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Đức và Pháp đã đạt được sự đồng thuận về nhiều vấn đề, trong đó có cam kết “bảo đảm 4 trụ cột mang tính chất nguyên tắc là tôn trọng chủ quyền, độc lập, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Syria”; bác bỏ giải pháp quân sự và khẳng định quá trình chính trị là cách duy nhất để chấm dứt xung đột Syria.

Cuối cùng, bốn nhà lãnh đạo Nga, Pháp, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ bày tỏ cam kết tiếp tục làm việc cùng nhau, tạo điều kiện mang lại cho hòa bình và ổn định ở Syria, khuyến khích một giải pháp chính trị và tăng cường sự đồng thuận quốc tế về vấn đề đó.

Theo chuyên gia Thổ Nhĩ Kỳ Togrul Ismail, Giáo sư từ Đại học Tổng hợp Kahramanmaras, Hội nghị này đã đạt được thành công đầy ý nghĩa. Họ thống nhất quan điểm về nhiều nội dung, đó là: Công nhận thỏa thuận về Idlib do Thổ Nhĩ Kỳ và Nga hoạch định, đồng thời chung sức thực hiện; Quan điểm về vấn đề người tị nạn và việc cung cấp viện trợ nhân đạo; Cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố và lập lại hòa bình ở Syria.

Cũng có quan điểm tương tự về Hội nghị này, Đặc phái viên Liên Hợp Quốc phụ trách vấn đề Syria là ông Staffan de Mistura nói rằng, hội nghị thượng đỉnh giữa nước Nga, Thổ Nhĩ Kỳ Đức và Pháp về Syria, được tổ chức ở Istanbul là “rất hữu ích và mang tính chất xây dựng”.

Theo ông, đây không phải là cuộc họp mang tính hình thức mà đây là một hội nghị thượng đỉnh quan trọng. Cuộc họp giữa các vị nguyên thủ lớn trong khu vực và trên thế giới mang tính “xây dựng và rất hữu ích, các cuộc thảo luận rất chuyên sâu” - ông de Mistura nói.

Hội nghị thượng đỉnh về Syria liệu có thành công nếu thiếu vắng Mỹ và Syria?

Tuy nhiên, một số nhà phân tích khác cho rằng, vẫn chưa thấy có tín hiệu gì lạc quan từ Hội nghị Thượng đỉnh 4 bên về Syria, khi nó thiếu những “nhân vật chính” là Mỹ, Syria và Iran; đồng thời còn quá nhiều vấn đề lớn chưa đạt được sự đồng thuận, hoặc thậm chí là chưa được đề cập đến, ví dụ như vấn đề “Tương lai của ông Assad” hoặc “Tương lai của lãnh thổ phía Đông Syria” “Tương lai của Idlib”...

Những vấn đề nổi cộm trong cuộc hội nghị thượng đỉnh về Syria mà giới phân tích đề cập đến tập trung ở hai mảng lớn sau:

1. Thành phần Hội nghị: Thiếu những nhân vật chủ chốt

2. Các vấn đề đạt được: Không trọng tâm, cốt lõi

Trong khuôn khổ bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu, làm rõ vấn đề đầu tiên là Hội nghị thượng đỉnh lần này có thêm Đức, Pháp nhưng vẫn thiếu sự góp mặt của những nhân vật chính trong cuộc chiến ở Syria, đó là Mỹ và Syria, đồng thời cũng mất đi sự hiện diện của Iran.

Sự vắng mặt của Syria là điều không thể chấp nhận

Trước hết, điều không thể bàn cãi là bất cứ hội nghị nào bàn về vấn đề tương lai của Syria mà không có sự tham dự của người Syria thì không thể gọi là đã thành công.

Cái gọi là “quyền tự quyết của mỗi quốc gia dân tộc” đang trở thành một khái niệm hết sức xa xỉ đối với Damascus, sẽ chẳng có sự biện hộ nào giải thích được việc bàn luận về tương lai của một đất nước lại không có sự hiện diện của đại diện đất nước đó.

Trong suốt tiến trình hòa bình Syria từ trước đến nay, trớ trêu thay, Liên Hiệp Quốc chỉ đóng vai trò là “môi giới, trung gian” nhưng không thành công và tất cả định dạng được tuyên bố là “bàn bạc về tương lai của Syria” đều do một nhóm nước đứng ra chủ trì và đều không có sự hiện diện của người Syria.