Sức sáng tạo ở Z181

Với việc làm chủ công nghệ ống KĐAS, Nhà máy Z181 (tên giao dịch là Công ty TNHH MTV Điện tử Sao Mai), Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng, Bộ Quốc phòng đã khẳng định được trình độ, sức sáng tạo, ý chí quyết tâm vươn lên làm chủ khoa học và công nghệ.

Đại úy Đỗ Minh Đức (bên trái) báo cáo với lãnh đạo nhà máy về độ ổn định của thiết bị tổng lắp sau khi áp dụng giải pháp sáng kiến.

Năm 2006, nhà máy được Bộ Quốc phòng phê duyệt dự án “Đầu tư chế tạo khí tài quân sự quan sát ngắm bắn đêm”, trong đó có phần chế tạo ống KĐAS thế hệ 2+ do đối tác Liên bang Nga chuyển giao. Trong quá trình nhận chuyển giao và làm chủ công nghệ, xuất hiện nhiều vấn đề khó, như: Nguồn vật tư bị phụ thuộc; nhiều chi tiết, thiết bị hỏng hóc gần như không tìm được nguyên liệu, phụ kiện thay thế... Tuy nhiên, phát huy tính sáng tạo, nhiều đề tài nghiên cứu khoa học, sáng kiến cải tiến kỹ thuật được cán bộ, kỹ sư nhà máy nghiên cứu, ứng dụng, khắc phục thành công những khó khăn mà trước giờ chỉ có kỹ sư nước ngoài mới xử lý được.

Nhớ lại sáng kiến khắc phục sự cố thiết bị tổng lắp khối chân không vào đầu năm 2019, Đại úy Đỗ Minh Đức, Phó giám đốc phụ trách công nghệ và thiết bị của Xí nghiệp Quang điện tử-xí nghiệp chịu trách nhiệm sản xuất ống KĐAS thế hệ 2+ cho biết: Đầu năm 2019, một sự cố xảy ra với thiết bị tổng lắp là chân không bị tụt, chỉ đạt mức 10-7 Pa, không thể quay về 10-9 Pa cho dù sử dụng tất cả giải pháp hỗ trợ. Do chưa có kinh nghiệm sửa chân không siêu cao và độ chân không của thiết bị tổng lắp vô cùng lớn, nên xí nghiệp đề xuất lãnh đạo nhà máy liên lạc, gửi dữ liệu và video cho các chuyên gia nước ngoài xem xét, phân tích. Tuy nhiên hơn một tuần trôi qua, các chuyên gia vẫn chưa xác định được nguyên nhân. Đứng trước áp lực khi thời hạn giao hàng sắp tới, lãnh đạo nhà máy yêu cầu xí nghiệp và các phòng, ban, ngoài việc tương tác với chuyên gia nước ngoài, chủ động giải pháp ứng phó để bảo đảm tiến độ sản xuất. Trước tình hình đó, cán bộ, kỹ sư của xí nghiệp cùng ban giám đốc nhà máy ngày đêm phân tích trao đổi các giải pháp, đặt các tình huống có thể xảy ra. Trong gần 20 ngày làm việc khẩn trương, thiết bị tổng lắp khối chân không đã hoạt động trở lại, đáp ứng yêu cầu sản xuất.

Trong 3 năm (2016-2018), chỉ riêng Xí nghiệp Quang điện tử có hơn 50 đề tài, sáng kiến, cải tiến kỹ thuật được áp dụng; có sáng kiến đoạt giải nhất Hội thi sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ 13, nhiều đề tài, sáng kiến được Bộ Quốc phòng, Tổng cục Công nghiệp Quốc phòng tặng bằng khen. Nhiều giải pháp sáng kiến thiết thực được ứng dụng vào sản xuất, như: Giải pháp khắc phục sự cố lò hiđrô, giải pháp sáng kiến khắc phục sự cố thiết bị tổng lắp khối chân không; đề tài nghiên cứu nâng cao chất lượng sản phẩm giảm tỷ lệ loại C, tăng tỷ lệ loại A trong chế tạo ống KĐAS... Những sáng kiến này giúp nhà máy tăng hiệu quả trong sử dụng vật tư rất đắt đỏ hầu như phải nhập ngoại, cũng như thiết bị máy móc của nhà máy. Tới nay, Nhà máy Z181 không chỉ làm chủ hoàn toàn quy trình công nghệ sản xuất, mà còn sáng tạo để ống KĐAS thế hệ 2+ có thể điều chỉnh tương thích với nhiều loại thiết bị chuyên dụng. Đặc biệt, chất lượng các sản phẩm do nhà máy sản xuất được đánh giá ngang bằng so với những sản phẩm cùng chủng loại của nước ngoài.

Bài và ảnh: VŨ DUNG