Sự điều chỉnh cần thiết
Ngày 15-5-2018, Chính phủ ban hành Nghị định số 73/2018/NĐ-CP quy định danh mục chất ma túy và tiền chất. Kể từ đó đến nay, nhiều loại tiền chất và ma túy mới xuất hiện và gia tăng nhanh chóng tại hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ.
Ở trong nước cũng đã xuất hiện nhiều chất gây nghiện, chất hướng thần mới có tác hại như các chất ma túy nhưng chưa được quy định dẫn đến việc thiếu căn cứ pháp lý để kiểm soát các hoạt động liên quan đến tiền chất và ma túy, không có cơ sở truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi liên quan đến các chất này.
Để đáp ứng yêu cầu thực tiễn của công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy trong tình hình mới, kịp thời bổ sung vào danh mục quản lý những chất gây nghiện, chất hướng thần, tiền chất mới, ngày 29-5-2020, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Nghị định số 60/NĐ/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Danh mục các chất ma túy và tiền chất thay thế cho Nghị định số 73/2018/NĐ-CP trước đây.
Theo đó, nghị định mới bổ sung 28 chất ma túy, 13 tiền chất và gộp 3 cặp chất ma túy có cùng mã số đăng ký hóa chất (CAS). Như vậy, với việc bổ sung 28 chất ma túy, 13 tiền chất và gộp 3 cặp chất ma túy có cùng mã CAS, đến nay đã có 540 chất ma túy và 57 tiền chất thuộc danh mục quản lý của Chính phủ.
Bên cạnh đó, qua 20 năm thực hiện, ngoài những kết quả đã đạt được, Luật Phòng, chống ma túy năm 2000 cũng bộc lộ những bất cập, hạn chế và khó khăn trong thực hiện các quy định của pháp luật hiện hành về phòng, chống ma túy. Trong đó, phải kể đến là tình hình tội phạm ma túy vẫn diễn biến hết sức phức tạp, số vụ, số đối tượng, khối lượng chất ma túy gia tăng theo từng năm. Tình hình số người sử dụng trái phép chất ma túy ngày càng gia tăng, đặc biệt là sử dụng ma túy tổng hợp, hình thức sử dụng phong phú, đa dạng từ hút, hít sang tiêm chích, uống, ngậm (ma túy tổng hợp, thuốc hướng thần).
Xuất phát từ những thực tế trên, Bộ Công an đã đưa ra dự thảo Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) với mục đích quản lý tốt người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy, góp phần ngăn chặn, đấu tranh từng bước loại trừ tệ nạn ma túy, tội phạm ma túy ra khỏi đời sống xã hội. Trong đó quy định về phòng ngừa, ngăn chặn, đấu tranh chống tội phạm và tệ nạn ma túy; kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy; quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy; cai nghiện; trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức trong phòng, chống ma túy; hợp tác quốc tế và quản lý nhà nước về phòng, chống ma túy.
Với việc cập nhật danh mục các chất ma túy và tiền chất cũng như điều chỉnh Luật Phòng, chống ma túy năm 2020, hy vọng những thay đổi này sẽ kịp thời bảo đảm sự kiểm soát của cơ quan quản lý nhà nước, nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm ma túy, góp phần đẩy lùi tệ nạn ma túy, giữ vững an ninh trật tự, an toàn xã hội của địa phương.
