Sự cố của Facebook và lỗ hổng lòng tin người dùng

Sự cố ứng dụng Facebook tự động truy cập camera đã đặt ra câu hỏi liệu công ty này có đang thực hiện đúng lời hứa bảo vệ người dùng

Liệu có một âm mưu?

Theo đó, một người dùng Twitter có tên Joshua Maddux đã phát hiện một lỗi bảo mật và riêng tư của Facebook. Khi ứng dụng này mở, nó chủ động kích hoạt camera. Tôi đã phát hiện lỗi trong ứng dụng cho bạn thấy camera mở phía sau bảng cấp tin.

Sau đó người dùng này đăng lên video cho thấy chiếc camera trên điện thoại iPhone tự mở camera trong khi người dùng cuộn xuống phía dưới xem bảng tin (news feed) trên Facebook. Ngay sau đó, sự cố này được cho là lỗi của hệ điều hành iOS phiên bản 13.2.2 khi không xảy ra với hệ điều hành iOS 12. hoặc phiên bản 13.1.3.

Mặc dù chỉ cần người dùng hủy bỏ việc cho phép Facebook truy cập camera thì lỗi này sẽ được giải quyết, tuy nhiên, chuyên gia bảo mật Sean Wright vẫn cho rằng người dùng nên xóa bỏ ứng dụng Facebook trong thời điểm này, hoặc ít nhất hủy quyền được truy cập máy ảnh của các ứng dụng nếu đang dùng iOS 13.2.2 khi sự việc này gióng lên hồi chuông báo động về các nguy cơ rò rỉ thông tin cá nhân của người dùng.

Các chuyên gia cho rằng, bất chấp những lời hứa hẹn đã và đang được đội ngũ lãnh đạo của Facebook đưa ra, nền tảng mạng xã hội này vẫn chưa thực sự bảo vệ dữ liệu của người dùng. Báo cáo mới đây của NBCNews cho biết, hơn 7.000 trang tài liệu bị rò rỉ cho thấy Facebook vẫn đang cung cấp những thông tin cá nhân có giá trị của người dùng cho các đối tác, trong khi từ chối cung cấp cho các đối thủ.

Ví dụ, Amazon đã được quyền tiếp cận dữ liệu cá nhân của người dùng Facebook sau khi mua dịch vụ quảng cáo của mạng xã hội này. Trong khi đó, Facebook từ chối cung cấp những thông tin tương tự cho MessageMe, ứng dụng tin nhắn đối thủ cạnh tranh của Facebook.

Là một phần trong thỏa thuận với Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ, Facebook sẽ phải thực hiện một số thay đổi sâu rộng trong nội bộ để tăng tính minh bạch với người dùng, cải tổ cách thức công ty xử lý quyền riêng tư của người tiêu dùng và cam kết ràng buộc về những trách nhiệm xung quanh các quyết định của mình.

Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng, về cơ bản, những cam kết từ Ủy ban Thương mại Mỹ sẽ không đủ để bảo vệ người tiêu dùng khi không giới hạn cách thức Facebook thu thập, chia sẻ và sử dụng thông tin cá nhân người dùng.

Bên cạnh đó, Facebook đã không cung cấp sự minh bạch công khai về cách công ty xử lý dữ liệu của người tiêu dùng; đồng thời, điều này cũng không giải quyết sự thống trị của Facebook trong lĩnh vực truyền thông mạng xã hội và quảng cáo.

Những thiếu sót này không thể thay thế bằng khoản tiền phạt 5 tỷ USD của Facebook. Đối với một công ty có quy mô lớn như Facebook, đây không phải là một biện pháp ngăn chặn hiệu quả chống lại các vi phạm quyền riêng tư của người dùng trong tương lai.

Cần thận trọng

Vào năm 2017, các chuyên gia bảo mật đã thực hiện video chứng minh mọi ứng dụng được cấp quyền truy cập camera trên iOS đều có khả năng âm thầm ghi lại hình ảnh của người dùng. Điều này cho thấy rằng, bất kỳ một ứng dụng nào trên điện thoại yêu cầu tính năng tuy cập camera đều có thể mắc lỗi này.

Theo chuyên gia Nancy Kim, một giáo sư nổi tiếng về nghiên cứu internet, đồng thời là giáo sư luật tại Trường Luật California Western nhận định, việc thường xuyên kiểm tra việc cấp quyền truy cập cho các ứng dụng trên điện thoại di động cần được hạn chế một cách tối đa và chỉ nên cấp trong khoảng thời gian sử dụng ứng dụng.

Mặt khác, Google Play Store và AppStore vẫn luôn tồn tại những nguy cơ về ứng dụng giả mạo. Để có thể xác định được ứng dụng thực sự và có độ tin cậy cao, giới chuyên gia khuyến cáo người dùng có thể dựa vào các thông tin đi kèm ứng dụng bao gồm: nhà phát hành phần mềm ứng dụng; dung lượng ứng dụng; số lượt tải và bình luận đánh giá ứng dụng...

Việc xem xét số lượt tải và bình luận đánh giá cũng có thể giúp người dùng nhận biết được đâu là những ứng dụng tốt khi có nhiều người sử dụng và có những phản hồi tốt.

Mặc dù các nền tảng mạng xã hội đang ngày một nỗ lực trong việc bảo vệ người dùng. Nhưng khi các ứng dụng truy cập hoặc sử dụng dữ liệu không phù hợp, người sử dụng cần chủ động hơn trong việc ngừng sử dụng ứng dụng và xóa ứng dụng ra khỏi thiết bị, tránh những sự cố như của Facebook.

Cẩm Anh