Startup và Ironman

Hơn 2.000 người, trong đó lực lượng doanh nhân và khởi nghiệp chiếm không nhỏ, sẽ cùng “cày” 1,9 km bơi biển, 21 km chạy bộ và 90 km đạp xe để “thử tải” độ lì lợm, chỉ số vượt khó không chỉ cho đường đua này, mà còn cho hành trình khởi nghiệp của mình.

Hẹn hò kiểu mới

Bobby Liu – thành viên quản trị quỹ đầu tư khởi nghiệp Topica – nhắn tin: “Tháng năm có mặt ở Đà Nẵng, trước và sau Ironman thì đều có thời gian ngồi với các bạn khởi nghiệp. Làm ơn “sử dụng” tôi”. Tất nhiên, là anh sẽ bị “bóc lột” rất nhiều, bởi chàng trai người Singapore này là một trong những “cây đa cây đề” trong làng khởi nghiệp, không chỉ ở Việt Nam mà còn trong vùng Đông Nam Á. Bình thường, rất khó để tóm được Bobby, nhưng Đà Nẵng lại may mắn có rất nhiều giải chạy marathon lẫn Ironman, nên chỉ cần canh đúng thời điểm này, thì siêu nhân nào cũng “bắt” về được cả.

Nhận tin nhắn của Bobby, lại nhớ lần đầu chơi với anh, là lúc 4 giờ sáng chủ nhật, gần 5.000 người đã có mặt tại bờ biển Đà Nẵng. Ai cũng đầy hưng phấn: người thì hăng hái chạy tại chỗ, kẻ thì hít đất, vài nhóm bạn tụ tập co duỗi chân tay. Súng bắn cái đùng, mọi người vừa reo hò vừa xuất phát khi những tia nắng đầu tiên bắt đầu soi xuống mặt nước…

Bởi vậy, trên đường chạy, gặp gỡ biết bao nhiêu là người quen. Đập tay một phát khi đi ngang qua nhau, hẹn hò một tiếng cà phê sáng khi hoàn tất đường đua. Đây là ông Trịnh Chí Cường, Tổng Giám đốc công ty nhựa bay từ Sài Gòn ra, kia là ông Nguyễn An Nguyên, tiến sĩ từ Mỹ về... Rồi thì là luật sư Stanley của hãng luật Frontier vừa từ Nhật sang tối qua, còn có bốn cha con nhà anh Nguyễn Hùng từ Úc cũng kịp dắt nhau tham gia. Ai cũng mồ hôi nhễ nhại, mặt mũi đỏ gay, và phì phò sung sướng. Đang chạy giải marathon quốc tế cơ mà…

Về kiểm tra lại danh sách, thấy mình lỡ cơ hội “đem về nói chuyện” bao nhiêu là cái tên quan trọng của khởi nghiệp: ông Lê Hồng Minh của VinaGame, giáo sư Dương Nguyên Vũ của viện John von Neumann… Nên năm nay, nhất định là phải canh me cho bằng được. Hóa ra, bên cạnh hẹn hò đi uống bia, đi cà phê, giờ cộng đồng khởi nghiệp còn có hẹn nhau trên đường đua marathon hay trên đường chạy phối hợp 3 môn Ironman nữa…

GS Dương Nguyên Vũ trên đường chạy.

Tinh thần thép

Giáo sư Dương Nguyên Vũ, nguyên Viện trưởng Viện John von Neumann (JVN) – Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh được mọi người biết đến không chỉ là một nhà khoa học, giảng viên mà còn là chủ xị của cộng đồng ba môn phối hợp (triathlon) gồm bơi lội, đạp xe và chạy bộ. Ông tự nhận về cuộc sống của mình: chạy, bơi, đạp xe, ăn, ngủ, làm việc, xong quay lại chạy… Ông luôn là người khởi xướng các nhóm chạy, các buổi tập luyện để mọi người cùng tham gia. Giáo sư này nói: “Lần đầu tiên nghĩ về tham gia một giải Ironman, tôi cũng không tin mình có thể hoàn thành liên tục ba chặng kinh khủng này. Kết quả cho thấy giới hạn của con người vượt xa những gì chúng ta nghĩ!”.

Quan điểm này của giáo sư Vũ, được giám đốc công ty nghiên cứu Dave Partners Tech & Grow chia sẻ: “Tôi luôn tin rằng xây dựng một công ty khởi nghiệp thành công cũng giống như hoàn tất một chương trình Ironman”.

Doanh nhân kiêm tác giả sách khởi nghiệp Dave Cavajal này phân tích: “Tất cả phải bắt đầu bằng việc dám ra quyết định và cam kết thực hiện quyết định này. Rồi mới bình tĩnh ngồi lập kế hoạch. Có khi chẳng có một cái xe đạp nào để tập chạy, y chang như lập công ty khởi nghiệp mà chẳng biết đến một nhà đầu tư thiên thần hay quỹ đầu tư mạo hiểm nào cả. Điều này nghĩa là gì? Tất cả những thứ như xe đạp, giày chạy hay đồ bơi xịn không phải là thứ làm nên thành công của đường đua ironman, giống như quỹ đầu tư, bằng MBA hay một cái vườn ươm thiệt oách không phải là tác nhân chính để khởi nghiệp thành công. Mọi thứ đều đã có sẵn bên trong bạn hết rồi, nhưng cần ra quyết định, cam kết và theo đuổi việc thực hiện nó. Giống như Henry Ford từng nói: Bạn nghĩ là bạn làm được hay không thể làm được một việc, đều chính xác cả. Vậy nên hành trình khởi nghiệp cũng phải đi qua vô vàn thách thức, khó khăn như ironman mà chỉ có những người kiên trì tập luyện, bền chí bỏ qua mọi cám dỗ khác và dùng hết sức mạnh của ý chí – chứ không phải cơ bắp – để về đến đích”.

Tinh thần đồng đội

Để hoàn tất ba nội dung của Ironman, không thể không tập luyện. Mà việc tập luyện này, đòi hỏi phải có đồng đội và huấn luyện viên. Nó giống như việc làm khởi nghiệp, theo công thức của Israel: không được khởi nghiệp một mình, phải có ít nhất 3 người. Một người giỏi công nghệ - kỹ thuật, một người giỏi vận hành và một người giỏi về các kết nối với hệ sinh thái.

Chinh phục Ironman cũng vậy. Nó giống như một cuộc chơi mạo hiểm, muốn tìm cách phá vỡ các nguyên tắc kinh doanh của thị trường truyền thống. Lần đầu bơi ở biển, cảm giác kỳ lạ và đáng sợ vô ngần. Khác với bơi hồ bơi, sóng biển đánh ầm ầm vô mặt, vô miệng và đẩy mình đi theo dòng của nó. Đó là chưa kể độ nâng khác lắm. Vậy nên mới gọi là mạo hiểm. Mà như chuyên gia Mike Ducker của tổ chức Tiger@Mekong hay nói, dạy khởi nghiệp giống như dạy bơi. Cách duy nhất để người ta biết bơi là… đạp xuống hồ, uống mấy ngụm nước, vùng vẫy một hồi, đuối quá thì vớt lên. Vài lần thì sẽ biết bơi, chứ ở trên bờ chỉ học lý thuyết thì chẳng bao giờ biết bơi…

Ironman còn khó hơn là chỉ có bơi, vì món đạp xe 90 km là tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Không ai có thể về đích một cách đúng thời hạn nếu không có đồng đội. Vì vừa bơi lên, là ôm cái xe chạy ngay, nên ít nhất, cần có người tin cậy để… giữ giùm cái xe, và đảm bảo xe trong trạng thái tốt nhất. Trên đường, bao nhiêu là bất trắc có thể xuất hiện, làm sao vượt qua nếu không có đội hỗ trợ sẵn sàng xuất hiện ngay khi mình cần? Khởi nghiệp cũng vậy, dù có là siêu nhân tới mức nào, thì luôn cần những người cộng sự đảm bảo sự an toàn của mình trên đường đi về phía trước…

Nhà nghiên cứu quản trị lỗi lạc nhất hiện nay, Peter Drucker nói: “Những gì có thể đo đếm được thì có thể quản trị được”. Điều đó có nghĩa là, cũng như ironman, một công ty khởi nghiệp cần có những mục tiêu cụ thể, từ nhỏ tới lớn để có thể đi lên dần. Một trong những điều thú vị nhất với những ai lần đầu tham gia Ironman, cũng như lần đầu bắt tay vào khởi nghiệp, là bài tập làm cho trái tim mình mạnh khỏe hơn, buồng phổi của mình căng tràn không khí hơn. Tất cả, để mọi người hay ghi lời chúc nhau trước giờ “xung trận”: chân cứng đá mềm.

Trần Nguyên