Sống trong... bức xúc!

Những lùm xùm liên quan đến chất lượng dịch vụ, tranh chấp sử dụng và quản lý quỹ bảo trì, cách tính diện tích chung - riêng, hầm để xe... ở nhiều dự án khiến không ít "chung cư cao cấp" mất dần sự hấp dẫn với khách hàng, người dân bức xúc. Vì thế, tăng cường kiểm tra, giám sát là việc cần làm của các cơ quan chức năng, song chính người mua nhà cũng cần tỉnh táo khi lựa chọn nơi an cư.

Căn hộ đã được bàn giao và sử dụng từ cuối năm 2011 nhưng cư dân chung cư Chelsea Park (phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy) vẫn còn nhiều bức xúc. Ảnh: Bá Hoạt

Muôn nỗi bức xúc!

Được quảng cáo rầm rộ là "vườn trong phố", đẳng cấp 5 sao nên sự việc một số hộ dân sống tại chung cư Imperia Garden (số 203 Nguyễn Huy Tưởng, phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân) căng băng rôn, đem xô, chậu để gội đầu nhằm phản đối chủ đầu tư (Công ty cổ phần HBI) cắt nước sinh hoạt những ngày đầu năm mới vừa qua thu hút sự chú ý của dư luận. Nguyên nhân mà 11 hộ dân của tòa nhà này bị dừng cung cấp nước là do không đóng phí dịch vụ trong nhiều tháng (từ tháng 11-2017 tới nay). Còn theo một số cư dân ở đây là do họ chưa được giải quyết tranh chấp về cách tính diện tích căn hộ, không hài lòng về chất lượng dịch vụ được cung cấp... Sự việc ngay sau đó đã được giải quyết khi chính quyền địa phương vào cuộc, đại diện Ban Quản lý tòa nhà và một số người dân đã có đối thoại, nước sinh hoạt đã được cấp trở lại. Phía chủ đầu tư cũng sẵn sàng minh bạch tài chính với ban đại diện được các cư dân bầu chính thức. Hiện tại việc tổ chức hội nghị cư dân theo quy định đang được chuẩn bị để có ban đại diện chính thức thay mặt cho hơn 1.000 hộ dân tại đây.

Nếu như mâu thuẫn tại chung cư Imperia Garden sớm được hóa giải thì bức xúc tại chung cư Chelsea Park (phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy) vẫn âm ỉ tồn tại, dù nhà đã bàn giao và đi vào sử dụng từ cuối năm 2011. Theo phản ánh, chủ đầu tư đã "tiền hậu bất nhất" trong hàng loạt cam kết như không bàn giao nhà đúng thời hạn; không hoàn thiện cơ sở hạ tầng tòa nhà theo đúng thiết kế được duyệt; không bàn giao quỹ bảo trì cho Ban Quản trị và cư dân…

Gần với "cảnh ngộ" ở chung cư Chelsea Park, cũng tại phường Yên Hòa, cư dân ở Dự án chung cư Home City (177 phố Trung Kính, quận Cầu Giấy) vẫn chưa thể "yên hòa" trước cách làm của chủ đầu tư: Khi rao bán thì lấy địa chỉ là 177 Trung Kính, nhưng đến lúc bàn giao nhà vào ở, thì chủ đầu tư lại cho bảo vệ chặn lối đi này, yêu cầu cư dân phải đi lối ra đường Nguyễn Chánh...

Kiểm tra, giám sát có hiệu quả?

Từ những vụ việc nổi cộm trên có thể thấy, bức xúc chủ yếu tại chung cư cao cấp của một số hộ dân liên quan đến mức phí, chất lượng dịch vụ và cách tính diện tích căn hộ. Khi tồn tại cũ chưa được hóa giải thì việc phát sinh mâu thuẫn mới rất dễ khiến tình hình trở nên vượt tầm kiểm soát. Trong khi đó, chính quyền địa phương chỉ chịu trách nhiệm quản lý về hành chính chứ không thể can dự vào những tranh chấp dân sự. Trao đổi với phóng viên Báo Hànôịmới, ông Nguyễn Xuân Lưu, Chủ tịch UBND quận Thanh Xuân cho biết, mâu thuẫn này nằm ở thỏa thuận giữa chủ đầu tư và cư dân, chính quyền địa phương chỉ ổn định tình hình chứ việc giải quyết tận gốc vấn đề vẫn phụ thuộc vào người trong cuộc. Còn theo ông Hoàng Trung Kiên, Chủ tịch UBND phường Yên Hòa (quận Cầu Giấy), trên địa bàn phường có rất nhiều nhà chung cư, tái định cư. Mặc dù trên danh nghĩa là phường có trách nhiệm quản lý các tòa nhà theo địa giới hành chính, nhưng thực tế, chủ đầu tư khi bàn giao căn hộ cho cư dân cũng không thông báo cho chính quyền sở tại biết...

Ông Nguyễn Trọng Ninh, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho rằng, những tranh chấp này xảy ra chủ yếu từ những dự án đầu tư xây dựng những năm 2010-2011 khi Luật Nhà ở, quy định quản lý chung cư đang trong quá trình hoàn thiện, trong hợp đồng chưa quy định rõ quyền lợi, trách nhiệm của các chủ thể. Nhiều khách hàng chưa quan tâm đến quyền lợi của mình, chính quyền địa phương chưa sát sao vấn đề này. Từ Luật Nhà ở 2014, các Nghị định, Thông tư hướng dẫn đã có quy định cụ thể về vấn đề này. Trong đó, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương được phép cưỡng chế chủ đầu tư bàn giao phí bảo trì, việc quản lý, sử dụng nhà chung cư được tập trung hoàn thiện tương đối triệt để.

Ngày 15-1-2018, Nghị định số 139/2017/NĐ-CP của Chính phủ đã có hiệu lực, đưa ra quy định xử phạt cụ thể về quản lý sử dụng nhà chung cư. Theo đó, chủ đầu tư sẽ bị phạt từ 100 đến 150 triệu đồng nếu không tổ chức hội nghị nhà chung cư lần đầu theo quy định; xử phạt đến 300 triệu đồng đối với chủ đầu tư không bố trí diện tích để làm nhà sinh hoạt cộng đồng; phạt tiền từ 250 đến 300 triệu đồng nếu chủ đầu tư tự ý chuyển đổi công năng, mục đích sử dụng phần sở hữu chung. Ban Quản trị chung cư cũng sẽ bị phạt tiền 50-60 triệu đồng nếu vi phạm lỗi quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì không đúng quy định...

Nếu như trước đây còn "kẽ hở", thì đến giờ có thể nói, khung pháp lý để hạ nhiệt bức xúc, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân sống tại chung cư đã khá đầy đủ. Vấn đề còn lại là công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy định cũng như áp dụng chế tài xử phạt đủ mạnh đối với những chủ đầu tư cố tình "lập lờ đánh lận", "tiền hậu bất nhất" nhằm trục lợi, gây nên bức xúc của cư dân và ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự khu vực.

Cuối tháng 2-2018, Sở Xây dựng Hà Nội đã thành lập Đoàn kiểm tra tiến hành kiểm tra, xử lý các vi phạm, sai phạm tại các chung cư trên địa bàn. Theo ông Nguyễn Việt Dũng - Chánh Thanh tra Sở Xây dựng, Đoàn sẽ kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật của các chủ đầu tư, chủ sở hữu, người sử dụng nhà chung cư, đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư, Ban Quản trị nhà chung cư trong hàng loạt các vấn đề liên quan, gồm: Việc tổ chức hội nghị nhà chung cư, bàn giao và tiếp nhận hồ sơ, kinh phí bảo trì nhà chung cư và bàn giao, tiếp nhận phần sở hữu chung, nhà sinh hoạt cộng đồng giữa chủ đầu tư và Ban Quản trị. Ngoài ra, Đoàn cũng sẽ kiểm tra việc xác định diện tích chung, riêng trong nhà chung cư, công tác tổ chức quản lý vận hành nhà chung cư. Hiện Đoàn công tác đã kiểm tra được 3 chung cư và chưa có kết quả tổng hợp.

Thanh Hà - Trung Hiếu