Sóng gió trong quan hệ EU - Hungary

Hungary dựng hàng rào biên giới để ngăn người nhập cư. Ảnh Al Jazeera

Ủy ban châu Âu (EC) mới đây chỉ trích Chính phủ Hungary bóp méo sự thật về vấn đề người di cư của EU. Tuyên bố trên được đưa ra sau khi Thủ tướng Hungary V.Orban cáo buộc Chủ tịch EC J.Juncker ủng hộ nhập cư bất hợp pháp và đẩy EU vào tình trạng nguy hiểm, khi cho phép nhập cư hàng loạt.

Trong khi đó, trong bối cảnh cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu (EP) vào tháng 5 tới đang đến gần, các thành viên thuộc đảng Nhân dân châu Âu (EPP), nhóm đảng lớn nhất trong EP mà Chủ tịch EC J.Juncker cũng là thành viên, yêu cầu khai trừ Thủ tướng Hungary V.Oban và đảng Fidesz của ông khỏi EPP. Các thành viên EPP sẽ đưa ra quyết định vào cuộc họp dự kiến diễn ra ngày 20-3 tới. Lãnh đạo EPP tuyên bố, nếu không muốn bị loại khỏi EPP, Thủ tướng V.Oban phải ngừng các chiến dịch chống EU. Trong phản ứng của mình, Thủ tướng V.Oban kịch liệt phản đối việc tìm cách loại đảng Fidesz của ông khỏi EPP. Ông nhấn mạnh, Brussels đã "vi phạm pháp luật" khi buộc Hungary chấp nhận hạn ngạch người tị nạn. Theo ông, EU cần tôn trọng quyền của các quốc gia thành viên, bảo vệ cộng đồng của mình. Các chuyên gia nhận định, tình hình căng thẳng giữa EU và Hungary đang leo thang nghiêm trọng, nhất là khi Thủ tướng V.Oban bị cho là đang đi ngược lại các giá trị của EU.

Ðây không phải lần đầu quan hệ giữa EU và Hungary căng thẳng. Thủ tướng V.Oban được biết đến là một nhà lãnh đạo có quan điểm cứng rắn đối với người nhập cư. Ngay khi cuộc khủng hoảng người di cư vào châu Âu lên đến đỉnh điểm vào cuối năm 2015, Chính phủ Thủ tướng V.Oban đã quyết định dựng hai lớp rào dây thép gai trên biên giới phía nam để ngăn người nhập cư trái phép vào lãnh thổ. Hungary cũng là một trong những nước phản đối kịch liệt cơ chế phân bổ hạn ngạch người tị nạn của EU dành cho các nước thành viên. Theo Thủ tướng V.Oban, EU cần đóng cửa biên giới và không để người di cư "mang theo những điều phiền phức tới". Trong bài phát biểu hằng năm mới đây, Thủ tướng Hungary nhắc lại quan điểm phản đối người nhập cư với lập luận nhằm vào những rắc rối mà các quốc gia tiếp nhận người nhập cư đang phải hứng chịu, như khủng bố. Ông V.Oban nhấn mạnh, các quốc gia Ðông Âu muốn quyết định tương lai của riêng mình.

Trong bối cảnh châu Âu đang đối mặt quá nhiều thách thức trong và ngoài khu vực, căng thẳng gia tăng giữa EU và Hungary sẽ gây nhiều hệ lụy, nhất là đối với sự đoàn kết của khối. Các chuyên gia nhận định, một trong những chìa khóa quan trọng để gỡ nút thắt căng thẳng trong quan hệ giữa EU và Hungary, cũng như một số nước Ðông Âu khác như Ba Lan và CH Séc, là phải giải quyết triệt để bài toán người di cư hóc búa. Tuy nhiên, hiện Brussels vẫn chưa thể thống nhất được một giải pháp cân bằng và triệt để cho vấn đề này, dẫn đến những chia rẽ nghiêm trọng giữa các quốc gia thành viên và tạo cơ hội cho chủ nghĩa dân túy phát triển mạnh mẽ.

Các nhà phân tích cho rằng, những bất đồng khó giải quyết giữa EU với Hungary nói riêng và một số nước Ðông Âu nói chung đang đe dọa nghiêm trọng tình đoàn kết và tính thống nhất của khối. Thách thức này không thể được giải quyết trong một sớm, một chiều, mà đòi hỏi nhiều thời gian và nỗ lực. Ðể giải quyết tận gốc bất đồng, trước hết, EU cần ưu tiên tìm kiếm đồng thuận về các vấn đề đối nội gây tranh cãi như phân bổ hạn ngạch tiếp nhận người tị nạn, mở cửa biên giới.

HIẾU THIỆN