Sóng gió bủa vây đảng cầm quyền Đức

Bà Karrenbauer (trái) là đồng minh thân cận của Thủ tướng Merkel. Ảnh: huffpost

Quyết định gây sốc trên đã đẩy chính trường Đức vào bất ổn bởi bà Karrenbauer được xem là lựa chọn sáng giá nhất của CDU cho vị trí kế nhiệm Thủ tướng Angela Merkel- người sẽ không tái tranh cử vào năm tới sau 4 nhiệm kỳ liên tiếp ngồi “ghế nóng”. Theo giới quan sát, tuyên bố của bà Karrenbauer là “cái giá phải trả” cho cơn địa chấn chính trị hồi tuần rồi. Khi đó, CDU và đảng cực hữu Sự lựa chọn vì nước Đức (AfD) đã cùng bỏ phiếu cho ứng viên Thomas Kemmerich thuộc đảng Dân chủ Tự do trong cuộc bầu cử địa phương ở bang Thuringia, bất chấp nỗ lực ngăn cản của bà Karrenbauer. Chính nhờ phiếu bầu của AfD nên ông này mới đắc cử chức thủ hiến bang miền Đông nước Đức. Mặc dù Thomas Kemmerich đã trả lại ghế trong vòng 24 giờ sau khi được bầu, song việc CDU “bắt tay” với AfD đã bị coi là vi phạm cam kết của các đảng chính thống tại Đức cũng như điều cấm kỵ trong lịch sử chính trị nước này thời hậu chiến. Bê bối cũng đã dẫn đến các cuộc biểu tình tại nhiều thành phố của Đức.

Vụ việc trên đã phơi bày những rạn nứt trong CDU dưới sự lãnh đạo của bà Karrenbauer và cho thấy sự suy yếu về khả năng kiểm soát tổ chức chính trị này. Hồi tháng 12-2018, nữ chính khách 57 tuổi được bầu làm lãnh đạo CDU, thay thế bà Merkel. Nhiều người xem Karrenbauer là ứng viên tiềm năng cho vị trí Thủ tướng Đức trong năm tới, duy trì di sản chủ trương ôn hòa cũng như vai trò lãnh đạo ổn định trong châu Âu mà nhà lãnh đạo kỳ cựu Merkel đã gầy dựng. Tuy nhiên, 14 tháng dẫn dắt CDU của Karrenbauer không mấy suôn sẻ. Chính khách có biệt danh “tiểu Merkel” được cho chưa thể thoát khỏi cái bóng của bà Merkel trong khi bản thân cũng còn có chút bảo thủ hơn người tiền nhiệm tại CDU, đặc biệt về các vấn đề xã hội như hôn nhân đồng tính nam.

Bà Karrenbauer cho rằng một số thành viên của CDU có mối quan hệ “không rõ ràng” với AfD, trong khi bà luôn giữ lập trường bác bỏ mọi liên minh như thế. Mặt khác, Karrenbauer cũng đổ lỗi việc chia tách vai trò thủ tướng và chủ tịch đảng (bà Merkel vẫn là thủ tướng trong khi nhường lại ghế lãnh đạo đảng) đã làm suy yếu CDU. Được biết, bà Karrenbauer sẽ từ chức lãnh đạo CDU một khi tìm được ứng viên mới tranh cử chức thủ tướng, nhưng sẽ vẫn giữ ghế Bộ trưởng Quốc phòng.

Trong phản ứng hồi tuần rồi, Thủ tướng Merkel cũng đã lên án “liên minh” tại Thuringia là điều “không thể tha thứ”, khi CDU phải nhờ cậy sự giúp đỡ của AfD để giành được đa số phiếu ủng hộ. Nhìn từ góc độ lớn hơn, sự cố này càng làm lộ ra thách thức mà các đảng chính thống Đức đang đối mặt khi họ phải tuyên bố không hợp tác với các đảng cực hữu như AfD lẫn cực tả như Die Linke. Tuy lãnh đạo CDU phủ nhận bất cứ hình thức hợp tác nào với AfD hoặc Die Linke, nhưng như đã thấy ở Thuringia, duy trì những lằn ranh đỏ này đang ngày càng phức tạp. Cuộc khủng hoảng chính trị xảy ra trong bối cảnh AfD với quan điểm chống nhập cư đã trỗi dậy mạnh mẽ trong những năm gần đây và hiện là đảng đối lập lớn nhất trong Quốc hội Đức.

HẠNH NGUYÊN (Theo Washington Post, Vox)