'Soi' Su-30SM, dòng tiêm kích lớn nhất châu Âu

Su-30SM của Belarus

Belarus vẫn là quốc gia duy nhất trên thế giới triển khai các máy bay Su-27 Flanker hoặc các biến thể của nó với số lượng lớn rồi sau đó phải cho đình chỉ bay toàn bộ số máy bay này vì chi phí hoạt động cao trong khi các máy bay ngày càng cũ kỹ vì đã sử dụng trong một thời gian dài. Khoảng 21 tiêm kích dòng Su-27 Flanker hiện đang được niêm cất và mức độ tương thích giữa số máy bay này và các máy bay mới mua vẫn là điều chưa chắc chắn. Hiện nay không quân Belarus đang dựa vào các biến thể nâng cấp của dòng tiêm kích hạng trung MiG-29 và các máy bay cường kích Su-25, mỗi loại có hai phi đội. Chúng được hỗ trợ bởi một số hệ thống phòng không hiện đại do Nga cung cấp, trong đó có cả hệ thống tên lửa đất đối không siêu thanh tầm xa S-400. Tất cả tạo thành một mạng lưới phòng không dày đặc, bên cạnh các hệ thống phòng không tầm gần như BuK-M2.

Mặc dù được xem là đắt đỏ hơn rất đáng kể khi mua và vận hành so với các máy bay cũ (Su-27), các máy bay Su-30SM là tiêm kích lớn nhất và mạnh mẽ nhất ở châu Âu (trong khi Mỹ mới chỉ triển khai một số ít tiêm kích F-22 ở đây). Máy bay Su-30SM là biến thể tiên tiến nhất của dòng Su-30, được trang bị radar N011M Bars cung cấp khả năng phát hiện mục tiêu trong tầm hoạt động lên đến 400km. Radar này được nói là có khả năng bắt bám, dẫn bắn mục tiêu tàng hình, ví dụ các tiêm kích tàng hình của đối phương.

Hệ thống điện tử hàng không của máy bay rất hiện đại, bao gồm màn hình hiển thị HUD, hệ thống tác chiến điện tử tiên tiến. Không quân Nga cũng đã đặt mua số lượng lớn tiêm kích Su-30SM bên cạnh các tiêm kích một chỗ ngồi Su-35 và tiêm kích tàng hình Su-57, được thiết kế với mục tiêu chiếm ưu thế trên không.

Hiện nay không quân Nga đã nhận được 60 tiêm kích Su-30SM trong giai đoạn 2012 - 2016, và một biến thể Su-30SM nhưng trang bị động cơ AL-41 vốn dành cho các tiêm kích Su-35 cũng đang được phát triển. Chưa rõ là dòng Su-30SM này có được thừa hưởng hệ thống vũ khí mới hơn cũng như năng lực điều chuyển hướng phụt của động cơ 3 chiều như Su-35 hay không.

Theo Military Watch, Belarus đã một số lần bày tỏ sự lo ngại về nguy cơ NATO mở rộng binh lực tới gần biên giới nước này, đặc biệt là sau khi Mỹ lên kế hoạch mở một căn cứ quân sự ở Ba Lan và việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước hạt nhân tầm trung (INF).

Máy bay Su-30SM sẽ mang lại cho không quân Belarus năng lực tấn công xâm nhập tầm xa, cho phép họ tấn công mục tiêu nằm sâu trong lãnh thổ đối phương từ nhiều độ cao với 8 tấn vũ khí dẫn đường tiên tiến cho mỗi chiếc máy bay. Su-30SM còn có năng lực chiếm ưu thế trên không với khả năng cơ động cực tốt. Máy bay có thể mang theo 12 tên lửa không đối không, có các cảm biến mạnh mẽ phát hiện đối phương cả trong và ngoài tầm nhìn. Chưa rõ máy bay có thể tích hợp tên lửa siêu thanh không đối không mới R-73M, được thiết kế cho các dòng Su-57 và Su-35, nhưng khả năng này là cao bởi sự tương đồng rất lớn với các máy bay Su-35, đồng thời hệ thống điện tử hàng không của Su-30Sm cũng cực kỳ hiện đại. Su-30SM được cho là hoàn toàn có thể đối đầu với mọi máy bay tiêm kích đang hoạt động của phương Tây, có lẽ chỉ trừ F-22, tiêm kích tàng hình hiện đại nhất của Mỹ. Việc này có lẽ là để dành cho Su-35 và Su-57.

Anh Minh