Số phận Assad nguy cấp sau tuyên bố bất ngờ của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ?

Tổng thống Syria Bashar Assad

"Chúng tôi đã nhìn thấy lý do khiến tôi nghĩ rằng cuối cùng ông Assad sẽ phải bị lật đổ. Tôi không nghĩ bất kỳ cuộc bầu cử nào dưới thời chính quyền hiện nay của Syria sẽ có được sự tin tưởng của người dân Syria và của cả cộng đồng quốc tế”, ông Mattis hôm qua (30/10) đã phát biểu như vậy.

Mỹ cam kết sẽ ủng hộ cho các lực lượng địa phương ở Syria và cho mục tiêu tìm kiếm một giải pháp thông qua tiến trình hòa bình Geneva, Bộ trưởng Mattis cho biết.

Vị quan chức Mỹ còn chỉ trích rằng, "những nỗ lực cao nhất của Nga nhằm làm chệch hướng tiến trình Geneva để lèo lái nó sang tiến trình Astana hay tiến trình Sochi đều không đạt được bất kỳ kết quả đáng giá nào. Vì thế, chúng tôi đang kêu gọi Nga ủng hộ cho tiến trình Geneva trong khuôn khổ Liên Hợp Quốc cũng như ủng hộ cho các nỗ lực của đặc phái viên Staffan de Mistura".

Ông chủ Lầu Năm Góc còn nói thêm rằng, việc Mỹ rút ra khỏi Syria sẽ “tạo ra khoảng trống mà Tổng thống Assad và các đồng minh của ông này có thể “lợi dụng”.

Những phát biểu mới nhất của ông Mattis cho thấy một sự thay đổi trong lập trường của Mỹ đối với vị thế của ông Assad ở Syria cũng như việc Mỹ rút quân khỏi Syria. Trước đó, khi lên cầm quyền, Tổng thống Mỹ Donald Trump cùng với một số quan chức của ông này đã nhiều lần có những phát biểu ám chỉ đến việc họ đã chuẩn bị sẵn sàng chấp nhận thực tế về việc Tổng thống Bashar al-Assad sẽ tiếp tục cầm quyền cho đến cuộc bầu cử tiếp theo được dự kiến diễn ra vào năm 2021 của Syria. Không chỉ dừng lại ở những phát biểu, động thái cắt đứt nguồn cung cấp vũ khí cho phe nổi dậy Syria của Mỹ hồi năm ngoái được cho là hành động thể hiện họ đã “đầu hàng” trước mục tiêu giúp phe nổi dậy đánh đổ ông Assad. Tổng thống Mỹ cũng thể hiện mong muốn sớm rút quân Mỹ ra khỏi Syria.

Trong một thời gian dài sau đó, Mỹ liên tục nhấn mạnh mục tiêu hàng đầu của họ ở chiến trường Syria là chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) chứ không phải là lật đổ chính quyền của Tổng thống Assad.

Việc Mỹ và cả các đồng minh phương Tây từ bỏ mục tiêu lật đổ ông Assad sau nhiều năm quyết liệt theo đuổi mục tiêu này đã từng khiến Nga và Syria vui mừng.

Tuy nhiên, có vẻ giờ đây tình hình lại đảo chiều. Không chỉ Mỹ mà nhiều quan chức hàng đầu của Châu Âu cũng lên tiếng nói về viễn cảnh loại bỏ ông Assad ra khỏi chính quyền Syria. Hồi giữa tháng 9, Ngoại trưởng Đức Heiko Maas cũng tuyên bố, chính phủ Đức không thể tưởng tượng được kịch bản về một giải pháp chính trị lâu dài ở Syria mà ở đó ông Assad vẫn còn cầm quyền.

Sự thay đổi lập trường của Mỹ chắc chắn sẽ khiến Syria và đồng minh lo ngại bởi điều này đồng nghĩa với việc con đường tiến tới chiến thắng toàn diện của chính quyền Tổng thống Assad tưởng đã ở rất gần lại trở nên xa hơn với thêm nhiều trở ngại và khó khăn.

Cuộc nội chiến ở Syria sắp bước sang năm thứ tám. Cuộc nội chiến đẫm máu này khởi nguồn từ làn sóng biểu tình hòa bình và nhanh chóng leo thang thành một cuộc chiến ác liệt, đẫm máu với số người thiệt mạng lên tới hàng trăm nghìn người. Đáng chú ý, cuộc chiến ở Syria thu hút sự tham gia của hàng loạt nước lớn trong khu vực Trung Đông và các cường quốc thế giới với sự ủng hộ dành cho các bên đối địch nhau. Đây là điểm mấu chốt khiến tình hình Syria càng thêm phức tạp và khó giải quyết.

Kiệt Linh (tổng hợp)