Sở hữu trí tuệ: Đòn bẩy cho sản phẩm nông nghiệp chủ lực

Ngày nay, việc bảo đảm tài sản trí tuệ tuy không bắt buộc nhưng các giá trị được tạo ra từ tài sản trí tuệ như sáng chế, nhãn hiệu, quyền tác giả… ngày càng có tỷ phần cao hơn trong cơ cấu giá trị của DN, cũng như tạo giá trị gia tăng cho sản phẩm.

Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, việc đăng ký bảo hộ tài sản trí tuệ ở cả trong và ngoài nước, nhất là các thị trường xuất khẩu trọng điểm càng cấp thiết hơn, nhằm thâm nhập thị trường, tạo lợi thế cạnh tranh, bảo vệ quyền lợi của DN.

Theo nhận định của Cục SHTT (Bộ Khoa học và công nghệ), chương trình phát triển tài sản trí tuệ được các địa phương triển khai mạnh mẽ. Đến nay, chương trình đã bảo hộ cho 118 sản phẩm nông nghiệp chủ lực, đặc thù của địa phương; 600 lượt DN được hỗ trợ về SHTT và hỗ trợ bảo hộ, áp dụng thực tiễn sáng chế cho 51 giải pháp kỹ thuật.

Hoạt động về SHTT đối với các sản phẩm nông nghiệp góp phần trong việc nâng cao giá trị các sản phẩm chủ lực tại nhiều địa phương.

Tuy nhiên, hoạt động SHTT của địa phương còn gặp một số thách thức như: Nhận thức về bảo vệ quyền SHTT thấp; thời gian đăng ký xác lập quyền kéo dài; sự phối hợp giữa các ngành trong quá trình xử lý hành vi xâm phạm quyền SHTT chưa chặt chẽ; những hành vi xâm phạm quyền SHTT ngày càng tinh vi, phức tạp; việc quản lý, sử dụng và phát triển tài sản trí tuệ còn gặp khó khăn.

Ông Đinh Hữu Phí, Cục trưởng Cục SHTT, Bộ Khoa học và công nghệ cho biết, cùng với Chiến lược SHTT đến năm 2030 được phê duyệt, Chính phủ cũng ban hành nhiều văn bản, chính sách hỗ trợ hoạt động SHTT địa phương như Nghị quyết số 53/NQ-CP ngày 17-7-2019 của Chính phủ về giải pháp khuyến khích, thúc đẩy DN đầu tư vào nông nghiệp hiệu quả, an toàn và bền vững; Quyết định số 490/QĐ-TTg ngày 7-5-2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) giai đoạn 2018-2020 nhằm hỗ trợ các địa phương và các tổ chức kinh tế phát triển, đăng ký xác lập, bảo hộ và thực thi quyền SHTT liên quan đến các sản phẩm OCOP; Quyết định số 1062/QĐ-TTg ngày 14-6-2016 phê duyệt Chương trình phát triển tài sản trí tuệ quy định các nội dung liên quan đến hỗ trợ sản phẩm nông nghiệp và DN, người dân sản xuất, kinh doanh sản phẩm nông nghiệp, hỗ trợ xác lập, khai thác, quản lý, bảo vệ và phát triển tài sản trí tuệ cho các sản phẩm nông nghiệp đặc thù của Việt Nam, xây dựng và áp dụng các quy trình quản lý, kết quả, sản phẩm nghiên cứu khoa học nhằm nâng cao giá trị, kiểm soát chất lượng và nguồn gốc sản phẩm nông nghiệp.

Hoạt động quản lý Nhà nước về SHTT tại các địa phương thời gian qua được chú trọng và tăng cường, góp phần nâng cao nhận thức của các cấp, ngành, người dân và DN trong việc đăng ký nhãn hiệu, khai thác và phát triển tài sản trí tuệ địa phương, hỗ trợ các nhà sản xuất, kinh doanh nâng cao sức cạnh tranh và giá trị tài sản trí tuệ, đặc biệt trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp. Thời gian qua, Cục SHTT cũng đã hỗ trợ các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, đào tạo về SHTT cho cộng đồng, địa phương, DN; hướng dẫn hỗ trợ các địa phương xác lập, khai thác, quản lý, bảo vệ và phát triển tài sản trí tuệ sản phẩm nông nghiệp chủ lực địa phương ở trong và ngoài nước.

Cùng với việc thúc đẩy phát triển tài sản trí tuệ, các địa phương cần thúc đẩy, nâng cao hiệu quả ứng dụng khoa học và công nghệ trong phát triển nông nghiệp, đặc biệt là sản phẩm đặc thù địa phương. Đặc biệt, các địa phương phải đẩy mạnh bảo hộ, phát triển tài sản trí tuệ đối với sản phẩm địa phương, trong đó chú trọng sản phẩm nông nghiệp chủ lực, đặc thù địa phương bởi SHTT là cơ sở pháp lý quan trọng để ngăn chặn hành vi sử dụng sai lệch, ngăn chặn và xử lý hành vi xâm phạm dấu hiệu chỉ dẫn nguồn gốc gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng về dấu hiệu chỉ dẫn nguồn gốc đối với sản phẩm nông nghiệp.

Việc bảo hộ, phát triển tài sản trí tuệ đối với sản phẩm địa phương là công cụ để định hướng người tiêu dùng phân biệt, sử dụng sản phẩm đúng nguồn gốc, chất lượng. Có thể nói, việc bảo hộ, phát triển tài sản trí tuệ, xác lập quyền SHTT các sản phẩm thế mạnh, chủ lực địa phương, góp phần nâng cao giá trị, chất lượng và tạo uy tín thương hiệu nông sản trên thị trường trong nước và xuất khẩu.

Nguyễn Đăng