Sở Giao thông TP.HCM 'nói cho rõ' dự án thu phí ô tô vào trung tâm

Sở GTVT TP dự kiến vốn đầu tư dự án thu phí xe ô tô lưu thông vào trung tâm là 250 tỷ đồng - Ảnh: Huyền Trâm.

Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP.HCM vừa ký văn bản gửi Ban Tuyên giáo Thành ủy TP.HCM báo cáo các nội dung liên quan đến chủ trương nghiên cứu dự án thu phí ô tô lưu thông vào trung tâm thành phố (TP) để hạn chế ùn tắc giao thông.

Văn bản của Sở GTVT nêu, trong thời gian qua, trên các phương tiện thông tin đại chúng có đăng các nội dung liên quan đến đề xuất của Sở xin chủ trương nghiên cứu Dự án thu phí ô tô lưu thông vào trung tâm thành phố để hạn chế ùn tắc giao thông.

Hiện nay, dự án mới ở bước đề xuất xin chủ trương nghiên cứu. Tuy nhiên, các nội dung được đăng tải trên một số báo, đài không đầy đủ, chưa phản ánh được tính chất sự việc về lộ trình và nội dung thực hiện, tạo tâm lý lo ngại cho người dân, gây bất lợi cho quá trình thực hiện theo chủ trương phát triển chung của thành phố. Về vấn đề này, Sở nêu cụ thể các nội dung.

Về quá trình triển khai thực hiện, trên cơ sở chấp thuận của UBND TP tại Công văn số 6582, nhà đầu tư là CTCP Công nghệ Tiên Phong tự đài thọ toàn bộ chi phí để tiến hành khảo sát, nghiên cứu Đề án thu phí xe ô tô lưu thông vào khu vực trung tâm TP để hạn chế ùn tắc giao thông theo hình thức đối tác công tư (PPP) từ năm 2010.

Ngày 13/3/2012, UBND TP có Thông báo số 140 về nội dung kết luận cuộc họp của Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Tín về việc xem xét nghiên cứu tính khả thi Dự án thu phí xe ô tô lưu thông vào khu vực trung tâm TP để hạn chế ùn tắc giao thông, trong đó giao Sở GTVT phối hợp với nhà đầu tư để hoàn thiện nội dung nghiên cứu đề án, giải trình và làm rõ các ý kiến phản biện trình UBND TP và Ủy ban MTTQ Việt Nam TP xem xét.

Sở GTVT phối hợp với nhà đầu tư đã tổ chức nhiều cuộc hội thảo, hội nghị phản biện lấy ý kiến xã hội. Tuy nhiên, do còn nhiều vấn đề vướng mắc (công nghệ thu phí không dừng chưa được phổ biến, chưa thống nhất trên toàn quốc và chưa ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật, pháp lý về loại phí chống ùn tắc giao thông chưa được quy định trong các văn bản pháp lý, các giải pháp phụ trợ đi kèm khi thực hiện đề án chưa triển khai thực hiện…) nên đề án tạm dừng từ năm 2012.

Triển khai thực hiện chương trình giảm ùn tắc, tai nạn giao thông giai đoạn 2016-2020, ngày 4/4/2017, trên cơ sở đề xuất của Sở GTVT, UBND TP có văn bản 1835 đồng ý chủ trương cho phép nhà đầu tư tự cân đối kinh phí để tiếp tục nghiên cứu lập đề xuất nêu trên; đồng thời đề nghị Ủy ban MTTQ Việt Nam TP tổ chức phản biện nội dung đề xuất. Ngày 9/1/2018, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP có văn bản số 1231 về việc góp ý phản biện đối với Dự thảo đề án thu phí ô tô lưu thông vào trung tâm TP. Tuy nhiên, qua góp ý của các đơn vị, đề án tiếp tục phải nghiên cứu làm rõ các vấn đề nhiều đơn vị quan tâm.

Đến năm 2019, trước một số tình hình mới như gia tăng phương tiện ô tô (hằng năm tăng trên 10% và trong 6 tháng đầu năm nay tăng gần 16% so với cuối 2018); tình trạng ùn tắc giao thông khu vực trung tâm thành phố giờ cao điểm xảy ra thường xuyên; sự quyết liệt của Chính phủ và Bộ GTVT triển khai thu phí tự động không dừng theo công nghệ RFID; Quốc hội ban hành Nghị quyết số 54 ngày 21/11/2017 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP; kế hoạch thực hiện các công trình giao thông trọng điểm của TP, ngày 14/6/2019, Sở GTVT đã tổng hợp và báo cáo Hội đồng tư vấn giao thông đô thị TP sự cần thiết phải thực hiện đề án này.

Tham dự cuộc họp trên có 13/19 thành viên hội đồng, các thành viện dự họp cơ bản thống nhất 2 nội dụng. Thứ nhất, ủng hộ chủ trương và cần sớm triển khai thực hiện Đề án thu phí xe ô tô lưu thông vào trung thâm TP để hạn chế ùn tắc giao thông. Thứ hai, đề xuất không thực hiện bằng hình thức PPP mà triển khai thực hiện đề án theo hình thức đầu tư công, giao một đơn vị của TP làm chủ đầu tư triển khai thực hiện theo quy định và nguồn thu sẽ nộp về ngân sách TP.

Trên cơ sở đó, Sở GTVT đã có văn bản số 4772 ngày 28/6/2019 trình UBND TP xin chủ trương thực hiện nghiên cứu lập đầu tư Dự án thu phí xe ô tô vào trung tâm TP để hạn chế ùn tắc giao thông. Trong đó, mục tiêu góp phần kéo giảm ùn tắc giao thông ở khu vực trung tâm TP, thúc đẩy người dân sử dụng vận tải hành khách công cộng, giảm ô nhiễm môi trường và bổ sung nguồn ngân sách để phát triển giao thông công cộng.

Tổng mức đầu tư dự kiến 250 tỷ đồng. Nguồn vốn đầu tư từ ngân sách TP.

Hiện, UBND TP đang giao Sở Kế hoạch Đầu tư chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan xem xét báo cáo TP.

Về kế hoạch trong thời gian tới, Sở GTVT cho biết công văn số 4772 của Sở chỉ mới ở bước đề xuất xin chủ trương nghiên cứu. Nếu được chấp thuận chủ trương, Sở sẽ thực hiện các thủ tục bổ sung dự án vào danh mục dự án đầu tư công theo Luật Đầu tư công.

Nếu được HĐND TP thông qua chủ trương đầu tư công, mới được bố trí vốn chuẩn bị đầu tư để lập dự án đầu tư. Trên cơ sở đó, đơn vị được giao làm chủ đầu tư sẽ tiến hành đấu thầu lựa chọn đơn vị tư vấn có năng lực tiến hành khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi theo quy định.

Kết quả nghiên cứu phải làm rõ các vấn đề như phạm vi thu phí, mức thu phí, thời gian thu phí, công nghệ thu phí, các chính sách hỗ trợ với người dân bị ảnh hưởng, có thu chiều xe ra hay không, phương tiện thay thế trong vùng thu phí, các loại hình vận tải khi kết nối từ vành đai thu phí vào khu vực trung tâm, các chính sách hỗ trợ khác để giảm thiểu ùn tắc giao thông khu vực vành đai… và tính toán định lượng sẽ giảm được bao nhiêu phương tiện xe lưu thông vào khu vực trung tâm TP khi triển khai thu phí thông qua mô hình mô phỏng giao thông… Đồng thời, đưa ra lộ trình triển khai thực hiện dự án cho phù hợp cùng với các giải pháp hỗ trợ khác. Tiếp theo, Sở tiến hành lấy ý kiến các sở ban ngành của TP và báo cáo UBND TP, HĐND TP xem xét, quyết định.

Nếu dự án khả thi được cấp thẩm quyền phê duyệt, mới có thể triển khai các bước tiếp theo gồm lập thẩm định, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công – dự toán, triển khai công tác đấu thầu, tiến hành thi công lắp đặt thiết bị và đưa vào vận hành (dự kiến thời gian từ khi có chủ trương đầu tư đến khi thực hiện khoảng 3 năm).

HUYỀN TRÂM