Sinh viên Trung Quốc ngày càng gay gắt trước sự bất bình đẳng

Trong vòng năm tháng, cộng đồng đã có hơn 100.000 thành viên. Họ có nhiều điểm chung: họ lớn lên ở các ngôi làng nông thôn hoặc thị trấn nhỏ và học hành chăm chỉ để vào được 100 trường đại học hàng đầu của đất nước. Nhưng họ thấy đó là một cuộc đấu tranh để có được một công việc tốt hoặc hòa nhập vào xã hội sau khi tốt nghiệp.

Để thảo luận những chủ đề như, “Có bao nhiêu người trong số các bạn đã quyết định không kết hôn và sinh con?” hoặc “Làm thế nào để tất cả các bạn chống lại sự cô đơn?” Rất nhiều thành viên đã chia sẻ những thất bại cá nhân của họ và phàn nàn về khoảng cách giàu nghèo ngày càng gia tăng của quốc gia.

Trong khi các phương tiện truyền thông chính thống ít đưa tin, giới trẻ Trung Quốc đang bày tỏ trực tuyến sự tức giận và thất vọng trước sự bất bình đẳng ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Trung Quốc đang trên đường chính thức xóa đói giảm nghèo và đạt đến một “xã hội khá giả toàn diện” vào cuối năm nay, nhưng không phải ai cũng hài lòng. Cảm giác nghèo đói tương đối đang trở nên gay gắt do khoảng cách thu nhập giữa thành phố và nông thôn.

Li Shi, một giáo sư nghiên cứu phân phối thu nhập tại Đại học Chiết Giang, định nghĩa nghèo tương đối là khoảng 40% thu nhập trung bình, hoặc thu nhập hàng năm là 5.000 nhân dân tệ (738 USD) đối với cư dân nông thôn và 12.000 nhân dân tệ (1.772 USD) đối với cư dân thành thị.

Trong khi chuẩn nghèo tuyệt đối chính thức của Trung Quốc là mức lương hàng năm là 2.300 nhân dân tệ (339 USD), nghiên cứu của Li cho thấy hơn 130 triệu người Trung Quốc đang sống trong tình trạng nghèo tương đối.

Wang Xiaolu, Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết: “Khoảng cách về thu nhập và tiêu dùng giữa những người có thu nhập cao và thu nhập trung bình thấp đang gia tăng mạnh mẽ”.

Ông Wang cho biết đại dịch covid-19 có tác động hạn chế đến những người giàu có, những người có thể thấy họ xếp hàng bên ngoài các cửa hàng sang trọng ở các thành phố lớn, nhưng đại dịch đã ảnh hưởng nặng nề đến những người nghèo.

Bắc Kinh không công bố dữ liệu về hệ số Gini - một thước đo bất bình đẳng từ 0 đến 1, với 1 là bất bình đẳng tối đa - trong báo cáo hoạt động kinh tế hàng năm của họ. Nhưng theo các cuộc điều tra hộ gia đình do Cục Thống kê Quốc gia thực hiện, bất bình đẳng đạt đỉnh vào khoảng năm 2008, giảm đều đặn trong thập kỷ tiếp theo, trước khi tăng nhẹ trong những năm gần đây.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho rằng con số chính thức của Trung Quốc không cung cấp một bức tranh chính xác, vì mẫu này đánh giá thấp mức tăng thu nhập của người giàu và loại trừ lao động nhập cư.

Theo nghiên cứu của giáo sư Li, nếu thêm những người giàu có hơn vào mẫu, hệ số Gini sẽ tăng 6% trong giai đoạn 2007-13, thay vì giảm. Nó cũng cho thấy sự gia tăng bất bình đẳng trong các thành phố và làng mạc, mặc dù khoảng cách giữa thành thị và nông thôn ngày càng thu hẹp.

Giáo sư Li cho biết lý do chính khiến bất bình đẳng tiếp tục gia tăng là do sự suy giảm dịch chuyển xã hội và thu nhập; nó đang trở nên khó khăn hơn nhiều đối với những sinh viên tốt nghiệp mà không có sự hỗ trợ của gia đình để định cư ở các thành phố lớn.

Trong khi đó, việc thừa kế tài sản qua các thế hệ - Trung Quốc không đánh thuế thừa kế - đã giúp nới rộng khoảng cách.

Sinh viên luật Richard Li, một thành viên của cộng đồng Douban nổi tiếng “Kế hoạch 985 Feiwu” đề cập đến các trường đại học ưu tú của Trung Quốc, cho biết khoảng cách giàu nghèo ở thế hệ sinh sau năm 2000 là “đặc biệt gây sốc”.

“Trẻ em ở Lương Sơn thuộc tỉnh Tứ Xuyên [một khu vực nghèo] đang nhặt phế liệu để kiếm sống, và những ngôi nhà nơi trẻ em ở Thượng Hải sinh sống trị giá hàng chục triệu”, thanh niên 21 tuổi đến từ Quảng Châu cho biết.

“Ở các trường đại học và cao đẳng, sinh viên từ các gia đình công nhân hoặc nông dân nhập cư chỉ ăn một bữa mỗi ngày, trong khi một số mặc đồ xa xỉ từ đầu đến chân”.

Khi Claire Wang, 23 tuổi, lần đầu tiên biết đến cộng đồng "985 Feiwu Plan", cô ấy biết rằng đó là cộng đồng dành cho mình. Cô lớn lên ở một ngôi làng ở miền nam Trung Quốc, có bằng cử nhân từ một trong những trường đại học hàng đầu của quốc gia, nhưng cuộc sống sau khi tốt nghiệp của cô không như mong đợi.

Sau khi kết thúc chương trình học vào năm ngoái, cô đã nhận công việc nhân viên văn phòng tại một công ty sản xuất quốc doanh ở thành phố Hàng Châu, miền đông Trung Quốc, nhưng đã nghỉ việc vào năm nay. Kể từ đó, cô đã đi khắp đất nước để cố gắng tìm những gì cần làm tiếp theo.

Cô cũng phải vật lộn với thu nhập hàng tháng dưới 4.000 nhân dân tệ (590 USD) trong công việc cuối cùng của mình, cô có thể liên tưởng đến những thông điệp về nghèo đói, tiền bạc, mối quan hệ với cha mẹ và cuộc sống ở các thành phố lớn được chia sẻ trong nhóm.

Cô nói: “Nhiều người trong nhóm đăng tải rằng có một khoảng cách lớn về tài sản gia đình giữa họ và đồng nghiệp hoặc bạn học của họ. Đó là sự thật, nhưng không còn cách nào khác ngoài việc chấp nhận nó.”

“Một đồng nghiệp từ công việc trước của tôi muốn rời đi vào ngày đầu tiên chúng tôi gia nhập công ty, nhưng chúng tôi không có tiền và không thể nhờ gia đình giúp đỡ, vì vậy chúng tôi phải ở lại một năm. Cái giá phải trả cho việc mắc sai lầm là quá cao”.

Nhã Trúc