'Sinh thuận tự nhiên' và tai biến khó lường... sản phụ vẫn cố thử

Đòi sinh thuận tự nhiên trong tư thế đứng, sản phụ suýt mất con

Tháng 11/2019, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM tiếp nhận sản phụ N.T.T (32 tuổi, ngụ tại TP HCM) mang thai tuần thứ 40. Lúc nhập viện, chị T. đã có dấu hiệu chuyển dạ, thai to, khung xương chậu nhỏ, cổ tử cung không mở và vết mổ cũ. Với tình trạng này, bác sĩ đánh giá sản phụ không thể sinh tự nhiên qua ngả âm đạo, chỉ định nên mổ lấy thai để đảm bảo tính mạng cho thai nhi. Song, sản phụ và gia đình không những không nghe theo lời bác sĩ mà muốn “sinh thuận tự nhiên”. Gia đình cương quyết từ chối mọi sự hỗ trợ của bác sĩ trong suốt cuộc sinh mà để sản phụ tự chịu đựng cơn đau, tự rặn…

Qua 2 giờ nhập viện, thai phụ vỡ ối, nước ối vàng, đau bụng dữ dội, sốt cao, tim thai rất nhanh. Bác sĩ trực đánh giá chuyển dạ khó khăn, chỉ định truyền dịch, truyền thuốc hạ sốt. Song, thai phụ và gia đình vẫn không đồng ý thực hiện bất cứ can thiệp nào. Chưa hết, gia đình còn yêu cầu không được thăm khám âm đạo, không để sản phụ sinh trên bàn mà phải sinh trong tư thế đứng, không được tiêm kháng sinh, truyền hạ sốt cho sản phụ, không được tiêm vắc-xin cho con khi sinh ra, phải để nửa tiếng mới được cắt dây rốn, không cho con bú sữa bình…

Tình thế khẩn cấp, lãnh đạo Khoa phải cố gắng giải thích rằng mổ khẩn cấp để cứu thai nhi gia đình mới cho ê-kíp can thiệp. Ca mổ thành công, song do để vỡ ối lâu nên cả mẹ con thai phụ phải tiêm kháng sinh, riêng con phải hỗ trợ hô hấp.

Trước đó, một bé gái sau khi sinh tại nhà 10 tiếng mới được chuyển đến bệnh viện Nhi đồng 1 TP HCM trong tình trạng tím tái, ngưng tim, ngưng thở, dây rốn và bánh nhau đều đã bị khô. Dù bác sĩ nỗ lực cứu chữa song không qua khỏi. Theo người nhà, bé gái chào đời vào lúc khoảng 1 giờ sáng ngày 9/11, cân nặng 3,1 kg. Nhân viên y tế tiếp nhận bệnh nhi đã hỏi gia đình sao lại để mẹ sinh bé tại nhà thì họ cho rằng trước đó ba của bé cũng được sinh tại nhà. Lãnh đạo bệnh viện đã báo cáo vụ việc đến cơ quan công an sở tại và Sở y tế.

Vỡ tử cung, nguy kịch sau sinh thuận tự nhiên tại nhà

Tháng 9/2018, Bệnh viện Sản nhi Hưng Yên đã cấp cứu thành công trường hợp sản phụ N.T.H (34 tuổi, ở Hưng Yên) nhập viện trong tình trạng bị vỡ tử cung, mất máu, sức khỏe nguy kịch sau khi sinh con "thuận tự nhiên" tại nhà.

Ngay lập tức các bác sĩ đã tiến hành hội chẩn và phẫu thuật cấp cứu sản phụ. Sau gần 2 giờ tập trung phẫu thuật, sản phụ và cháu sơ sinh đã qua giai đoạn nguy hiểm. Bác sĩ đã lấy ra gần 2 lít máu loãng và máu cục, đồng thời buộc phải cắt tử cung hoàn toàn để cứu sống bệnh nhân.

Bác sĩ Nguyễn Xuân Hùng, Giám đốc Bệnh viện Sản Nhi Hưng Yên, cho biết đây là một trường hợp tai biến sản khoa nguy hiểm và hiếm gặp. Việc phẫu thuật thành công cứu sống sản phụ N.T.H là một may mắn cho gia đình khi đưa sản phụ tới bệnh viện và được đội ngũ y, bác sĩ cấp cứu điều trị kịp thời. Nếu không được chuyển đến bệnh viện sớm thai nhi sẽ chết và thai phụ có khi cũng bị tử vong theo.

Nguy hiểm, phản khoa học

Theo các bác sĩ chuyên khoa, mặc dù sinh đẻ là một quá trình sinh lý bình thường, nhưng khi mang thai, sinh đẻ, người phụ nữ phải đến cơ sở y tế để được quản lý thai, chăm sóc thai nghén, đỡ đẻ và chăm sóc mẹ và con sau đẻ đúng theo quy trình chuyên môn. Các bác sĩ khuyến cáo hiện nay, trào lưu sinh con "thuận tự nhiên" tại nhà là trào lưu nguy hiểm và phản khoa học. Tự sinh đẻ tại nhà mà không có sự trợ giúp y khoa có nguy cơ xảy ra nhiều biến chứng như vỡ tử cung, băng huyết, rách tầng sinh môn, nhiễm trùng, mất tim thai, uốn ván sơ sinh, thai nhi bị ngạt, thậm chí tử vong mẹ và con…

Chuyên gia khuyên cáo nên tôn trọng chỉ định y khoa, tôn trọng sự tự nhiên của chuyển dạ, chỉ can thiệp vào những lúc cần thiết thì đó là can thiệp an toàn. “Chúng ta tôn trọng tự nhiên nhưng không phải chấp nhận mọi tự nhiên vì tự nhiên luôn ẩn chứa nhiều điều bất thường. Cuộc vượt cạn luôn có nhiều rủi ro và không phải cuộc đẻ nào cũng thuận theo tự nhiên. Khi chuyển dạ không thuận theo tự nhiên, nếu không có kiến thức về sản khoa, không có y học hiện đại thì sẽ không thể xử trí những bất ngờ có thể xảy ra”, PGS.TS Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, cho biết.

Y học sản khoa hiện đại sẽ theo dõi một thai sản tự nhiên để biết cuộc đẻ không còn thuận tự nhiên nữa. Các bác sĩ theo dõi tiến triển cuộc chuyển dạ, nghe tim thai, theo dõi sự giãn nở của tử cung, sức khỏe của người mẹ, sự biến chuyển của cơn co. Khi thấy những bất thường như rối loạn nhịp tim thai, vỡ ối suy tim thai, rối loạn quá trình chuyển dạ, hoặc có cuộc chuyển dạ tiến triển quá nhanh, đứa trẻ ra khỏi cơ thể mẹ như “xé rào” có thể làm vỡ tầng sinh môn, trực tràng… thì các bác sĩ sẽ có những tư vấn và xử trí sản khoa kịp thời để hạn chế thấp nhất những nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe cả mẹ và con. Sản khoa hiện đại sẽ nắm bắt được những bất thường đó để giúp cuộc vượt cạn an toàn.

TS Ánh cũng cho biết, y học sản khoa hiện đại không phải can thiệp bừa bãi các trường hợp sinh sản đang diễn biến thuận lợi. “Sản khoa hiện đại theo dõi tự nhiên chứ không can thiệp vào tự nhiên”, TS Ánh cho hay.

An Lê