Sẽ công bố rộng rãi kết quả thanh tra công tác xuất khẩu gạo

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn - TTXVN

Liên quan đến việc chấp hành các quy định về xuất khẩu gạo trong thời điểm dịch COVID-19, chiều tối 2/6, tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5/2020, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, quý I/2020, dịch COVID-19 có diễn biến nhanh, phức tạp và nghiêm trọng ở Việt Nam và các nước trên thế giới.

Tình hình thị trường gạo toàn cầu phát sinh những diễn biến tác động đa chiều đến hoạt động xuất khẩu gạo trong nước cũng như giá cả cung cầu trong nước.

Bộ Công Thương thực hiện điều hành xuất khẩu gạo theo chức năng của mình, nhưng cũng phải thường xuyên đánh giá tầm quan trọng và kịp thời báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền, tránh gây ảnh hưởng đến cân đối cung cầu, đảm bảo an ninh lương thực trong bối cảnh dịch bệnh.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, trong hai tháng đầu năm 2020, nước ta đã xuất khẩu gần 930 ngàn tấn gạo, tăng 31,7% so với cùng kỳ năm 2019. Nếu tính tốc độ như xuất khẩu trong 2 tháng đầu năm và nửa đầu tháng 3/2020 thì quý I sẽ xuất khẩu khoảng 1,7 triệu tấn, tăng 21% so với cùng kỳ 2019.

Như vậy, 6 tháng đầu năm 2020 có thể xuất khẩu đến 3,7 triệu tấn, lớn hơn nhiều so với lượng gạo hàng hóa dành cho xuất khẩu (3 triệu tấn).

Trong khi nhu cầu trong nước liên tục tăng cao, đồng thời khó xác định diễn biến của dịch COVID-19 cũng như tâm lý của người dân, khả năng thiếu gạo cho tiêu dùng trong nước là có thể xảy ra, nhất là việc mua gạo cho dự trữ quốc gia trong thời điểm đó không thuận lợi.

Vì vậy, Chính phủ quyết định dừng việc xuất khẩu gạo đến hết tháng 5/2020 để giãn tiến độ xuất khẩu, nhằm đảm bảo các mục tiêu nguyên tắc điều hành xuất khẩu gạo, góp phần bình ổn giá gạo trong nước.

Tuy nhiên, sau khi làm việc với các cơ quan liên quan, hiệp hội, doanh nghiệp và khảo sát lại tình hình trên toàn quốc trong bối cảnh vụ mùa sắp tới, Bộ Công Thương đã có văn bản kiến nghị Thủ tướng về phương án điều hành xuất khẩu gạo trong tháng 5.

Ngày 29/4, Thủ tướng đã có quyết định về giải pháp điều hành xuất khẩu gạo. Bộ đã có văn bản đề nghị các địa phương tăng cường đôn đốc, giám sát, kiểm tra việc duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu theo đúng quy định.

Các thương nhân xuất khẩu gạo phải ký thỏa thuận với ít nhất 1 hệ thống siêu thị về việc đảm bảo cung cấp lượng dự trữ lương thực.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho rằng, thời gian qua, hoạt động xuất khẩu gạo diễn biến thuận lợi, mang lại hiệu quả cao cho đất nước, đồng thời mang lại quyền lợi cho nông dân và các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu gạo.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải trả lời các câu hỏi của phóng viên tại cuộc họp báo. Ảnh: Doãn Tấn - TTXVN

Liên quan đến trách nhiệm của cá nhân (nếu có) trong việc đề xuất chính sách điều hành xuất khẩu gạo, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho hay, Thủ tướng đã có chỉ đạo thành lập đoàn thanh tra. Đến ngày 18/6, đoàn thanh tra mới kết thúc cuộc thanh tra theo quy định và kết luận của đoàn sẽ được công bố một cách rộng rãi.

“Chúng tôi cam kết thực hiện đúng quyết định, kết luận của Thanh tra Chính phủ”, Thứ trưởng Bộ Công Thương khẳng định.

Thông tin thêm về vấn đề này, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết, năm 2020, mặc dù thời tiết khắc nghiệt, nhưng vụ Đông Xuân và Hè Thu đều được mùa.

Trữ lượng thóc hàng năm của nước ta đạt 43,5 triệu tấn thóc, nhưng chỉ sử dụng hết 29,96 triệu tấn, còn dư, trong khi mua dự trữ chỉ 190.000 tấn gạo và 80.000 tấn lúa, như vậy quy đổi, chúng ta còn dư khoảng 6,5 – 6,7 triệu tấn gạo.

“Tại phiên họp sáng nay, Thủ tướng chỉ đạo quyết tâm năm 2020 phải xuất khẩu được 7 triệu tấn gạo, cao hơn từ 400 – 500 ngàn tấn so với cùng kỳ năm 2019”, Bộ trưởng nói.

Theo Bộ trưởng, trong khi đại dịch diễn biến phức tạp, các nước đều đặt vấn đề an ninh lương thực lên hàng đầu, Bộ Công Thương với trách nhiệm của mình đã đề xuất Thủ tướng dừng xuất khẩu gạo.

Sau đó, ngày 10/4 đã thực hiện xuất khẩu gạo trở lại nhưng phải kiểm soát bằng quota.

Ngày 20/4, Thủ tướng quyết định việc xuất khẩu gạo không phải kiểm soát bằng quota.

Sau khi điều tra, khảo sát và làm việc với các địa phương, đánh giá lại trữ lượng theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương và nghe các doanh nghiệp xuất khẩu gạo, Thủ tướng đã quyết định cho xuất khẩu gạo trở lại.

Việc có hay không dấu hiệu tiêu cực, trục lợi trong đề xuất chính sách điều hành xuất khẩu gạo sẽ được làm rõ trong kết luận của đoàn thanh tra./.

TTXVN