Saudi Arabia trên đường trở thành một cường quốc hạt nhân

Vị trí của lò phản ứng hạt nhân đầu tiên của Ả Rập Xê Út, hiện đang được xây dựng ở ngoại ô Riyadh.

Hình ảnh vệ tinh của một lò phản ứng hạt nhân đang được xây dựng ở ngoại ô thủ đô Riyadh, đã tái hiện nỗi sợ hãi về sự leo thang trong cuộc tranh giành quyền bá chủ khu vực của vương quốc Saudi Arabia (Ả Rập Xê Út) trong việc chống lại Iran .

Các nhà lãnh đạo Saudi cho biết họ cần năng lượng hạt nhân để cai trị đất nước của họ về sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Nhưng việc xây dựng một lò phản ứng đầu tiên đang làm dấy lên lo ngại về nhiệm vụ tìm kiếm năng lượng hạt nhân của quốc gia vùng Vịnh trong một khu vực đầy biến động.

Trong nỗ lực xoa dịu những lo ngại như vậy, người đứng đầu cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) có trụ sở tại Vienna , đã yêu cầu chính quyền Saudi đồng ý bảo vệ bổ sung xác minh rằng công nghệ hạt nhân được sử dụng cho các mục đích hòa bình.

Lò phản ứng của Saudi trong vòng vài tháng được hoàn thành, theo Robert Kelley, cựu giám đốc thanh tra hạt nhân tại IAEA, người đã xác định những hình ảnh được Bloomberg công bố lần đầu tiên vào tuần trước.

Khi lò phản ứng đầu tiên của Ả Rập Saudi hoạt động sẽ không ngay lập tức đẩy Riyadh lên hàng ngũ cường quốc hạt nhân lớn. tuy nhiên, theo Laura Rockwood, người đứng đầu Trung tâm giải trừ quân bị và không phổ biến Vienna , nói trong một cuộc phỏng vấn với PHÁP 24: Mục đích chính của việc cài đặt như vậy là để đào tạo các nhà khoa học và thực hiện nghiên cứu y tế trong các lĩnh vực như điều trị ung thư.

Kế hoạch xây dựng một địa điểm như vậy của Ả Rập Saudi đã được biết đến từ năm 2015, khi họ ký thỏa thuận với INVAP, công ty hạt nhân được nhà nước Argentina hiện đang xây dựng lò phản ứng ở ngoại ô Riyadh.

Tuy nhiên, các hình ảnh vệ tinh có nghĩa là mong muốn có một nhà máy hạt nhân của riêng mình hiện đã được chứng minh ", Rockwood nói.

Các công ty của Mỹ, Nga, Hàn Quốc, Trung Quốc đã bị Riyadh lọt vào danh sách ngắn và đang hy vọng giành được các hợp đồng trị giá hàng tỷ đô la. Với những đấu thầu béo bở trong tâm trí, chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã âm thầm phê duyệt sáu ủy quyền cho các công ty Mỹ làm công việc hạt nhân ở Ả Rập Saudi, Daily Beast đưa tin vào tháng trước, trong một động thái gây ra sự chỉ trích mạnh mẽ ở Mỹ.

Dân sự hay quân sự?

Những người chỉ trích quyết định của Washington lo ngại điều đó cuối cùng có thể dẫn đến việc Saudis phát triển vũ khí hạt nhân với sự trợ giúp của công nghệ Mỹ. Họ chỉ ra cảnh báo của Thái tử Mohammed Bin Salman vào tháng 3 năm ngoái rằng vương quốc sẽ phát triển vũ khí hạt nhân nếu Iran cũng làm như vậy.

Đó là lần duy nhất Ả Rập Xê Út công khai bày tỏ sự quan tâm đến năng lực quân sự hạt nhân ", Rockwood cảnh báo. Mặt khác, Riyadh luôn nhấn mạnh rằng các kế hoạch hạt nhân của họ là nghiêm túc dân sự.

Ali Ahmad, chuyên gia về chính sách năng lượng Trung Đông tại Đại học Beirut, viết trong bài nghiên cứu về chương trình hạt nhân Saudi: Ý tưởng mở rộng nguồn năng lượng của quốc gia vùng Vịnh để có thể thoát khỏi sự phụ thuộc gần như hoàn toàn vào nguồn khí đốt và dầu hỏa để sản xuất điện ",

Sự phụ thuộc như vậy sẽ dẫn đến sự cạn kiệt trữ lượng dầu khí quốc gia mặc dù hiện tại mang lại nhiều nguồn thu chính.

Kim Dung