Sau chiến thắng, Nga có để cho Hezbollah 'khuynh đảo' Syria?

Hezbollah đóng góp vai trò đáng kể ở Syria.

Ẩn số vai trò Hezbollah...

Khi chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad củng cố quyền kiểm soát phần lớn lãnh thổ Syria và trong tâm thế sẵn sàng để khởi động một chiến dịch chiếm đánh Idlib - thành trì cuối cùng của quân nổi dậy - các nhà quan sát đang đặt ra câu hỏi về vai trò của Hezbollah trong chiến thắng sắp tới.

Tổ chức chính trị-vũ trang người Shiite có trụ sở tại Lebanon, dưới sự hỗ trợ của Iran, đã đóng góp rất nhiều cho quân đội Damascus kể từ năm 2015.

Sự ủng hộ của Nga đối với chính quyền Assad đã mang lại những kết quả lớn trong thời gian qua. Sau hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Helsinki, đã có một thỏa thuận được đưa ra với nội dung trong đó chỉ rõ, lực lượng Iran sẽ rút quân khỏi vùng biên giới Israel và giữ khoảng cách 85km.

Trong khi đó, các cuộc đàm phán liên quan đến Nga, Pháp, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ dường như đang hướng tới một sự đồng thuận chung về cuộc xung đột.

Những thay đổi địa chính trị này sẽ có có những tác động sâu sắc đối với các thế lực ở Syria, bao gồm cả Hezbollah.

"Hezbollah sẽ tiếp tục vai trò chiến đấu của mình cho đến khi kết thúc cuộc nội chiến. Trong đó nhóm tiếp tục duy trì vai trò mũi nhọn tấn công quan trọng”, chuyên gia về Hezbollah Nicholas Blanford, nói với Al-Monitor.

Nhà báo Lebanon Kassem Kassir nhận định: “Các bên đang có những cuộc đàm phán nhằm né tránh một cuộc đối đầu ở Idlib. Tùy thuộc vào việc các cuộc đàm phán này có thành công hay không, mà các lực lượng ở Syria có thể sẽ phải giảm quân số đáng kể. Trong đó các chiến binh Hezbollah được triển khai ở Syria có thể sẽ rút dần nếu không có nhiều hoạt động tấn công”.

Kassir ước tính, có hàng ngàn chiến binh Lebanon đang chiến đấu ở Syria bên cạnh các lực lượng của chính quyền Assad. Báo cáo từ Bộ Ngoại giao Mỹ năm 2016 đưa ra con số có khoảng 7.000 chiến binh Hezbollah.

Theo Kassir, tổ chức này đã đóng góp đáng kể vào việc thiết lập và huấn luyện các lực lượng ủng hộ chính quyền Damascus, đặc biệt là Lực lượng Phòng vệ Địa phương. Các chiến binh Hezbollah cũng tham gia vào các chiến dịch thành công ở Aleppo, Deir ez-Zor và miền nam Syria.

"Mặc dù Nga tuyên bố về việc sẽ hạn chế sự hiện diện của Iran tại Daraa và Quneitra, Hezbollah thực tế đã tham gia rất nhiều trong các trận đánh ở đó", một nguồn tin thân cận với Hezbollah nói với tới Al-Monitor với điều kiện giấu tên.

Nhiệm vụ của Hezbollah có thể đang được chuyển đổi, tuy nhiên trong giai đoạn cuộc chiến đang tiến tới điểm cuối cùng ở Idlib và nhiều mặt trận khác, lực lượng này vẫn đang ủng hộ cho Damascus.

Văn phòng truyền thông của Hezbollah đã từ các câu hỏi về chiến lược sắp tới từ tờ Al-Monitor.

Học giả Mohanad Hage Ali nói với Al-Monitor rằng, ông nghĩ tổ chức Hezbollah sẽ sớm trở lại vai trò trước năm 2011 của mình.

“Hezbollah sẽ quay trở lại mức độ hiện diện hạn chế ở Syria, có thể là nhiều hơn một chút”, Ali nói.

“Ngoài sự xuất hiện ở Zabadani và Sayyida Zeinab, việc duy trì một sự hiện diện nào đó ở Qalamoun có thể là hợp lý. Chính quyền Assad sẽ không cho phép Hezbollah gây dựng sức mạnh để đối đầu với Israel trên lãnh thổ của mình. Vì vậy Hezbollah sẽ phải quay trở lại mối quan hệ trước đó. Ngoài ra, họ cũng chịu nhiều sức ép từ Nga”.

Mỹ muốn lực lượng Iran hoàn toàn rời khỏi Syria.

Đồng tình với ý kiến trên, các nhà phân tích và nhiều nguồn tin khác nhau đã xác nhận về số phận của Hezbollah ở Syria.

"Hiện tại chưa có sự rút lui nào, vẫn còn các đợt huấn luyện tại các khu vực khác nhau", một nguồn tin cho biết. "Nếu tình hình ổn định một cách chắc chắn, Hezbollah sẽ rút khỏi một số khu vực nhất định. Tuy nhiên, một số nơi được coi là chiến lược thì họ sẽ không rời đi".

Các cứ điểm quân sự hiện tại của Hezbollah bao gồm những vị trí ở Qusayr, Qalamoun và Aleppo. Vào tháng 5, lực lượng không quân Israel đã tấn công một căn cứ ở Homs mà nước này cho rằng Hezbollah đang hoạt động tại đây.

Theo chuyên gia Blanford, Hezbollah dường như sẽ không từ bỏ căn cứ của mình ở Qusayr và Qalamoun.

"Có một khía cạnh khác đối với vai trò của Hezbollah ở Syria, dựa trên lịch sử đối đầu liên tục với Israel", Blanford giải thích. “Iran sẽ duy trì cuộc chơi lâu dài ở phía Tây Nam Syria bằng cách dựa vào Hezbollah hoặc các nhóm dân quân Iraq.

Tehran cũng muốn mở rộng lên phần biên giới Lebanon với Israel, đến Golan và tận dụng phía Tây Nam Syria trong cuộc đối đầu với Israel trong thời gian sau này. Iran đang cố gắng định hình các lợi ích chiến lược của mình tại Syria để duy trì tuyến đường nối dài chống lại Israel”.

Ngoài ra, Hezbollah có thể sẽ đóng vai trò khác ở Syria, có thể là liên quan đến việc huấn luyện lực lượng quân đội mới của nước này.

Toan tính của Nga

"Quân đội Syria có thể áp dụng theo mô hình quân sự hạng nặng giống Hezbollah, với trọng tâm đặt vào các vũ khí chống giáp, chống tăng và tên lửa tầm xa”, Blanford giải thích.

Iran và Hezbollah có kinh nghiệm phát triển các nhóm kháng chiến, tương tự như các lực lượng phòng thủ địa phương ở Syria. “Họ có thể nhân rộng mô hình Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran ở Syria, như đã thực hiện ở Iraq với mô hình Các Đơn vị Dân quân Cơ động”, chuyên gia này nói thêm.

Tương lai của Hezbollah ở Syria sẽ được định hình không chỉ bởi lợi ích của Iran, mà còn quan trọng hơn là tính toán của Nga, Blanford nói.

“Nga và Iran là những đồng minh chiến trường quan trọng trong mục tiêu chung bảo vệ chính quyền Assad”, Blanford nhận xét. “Nhưng khi tình hình phát triển, lợi ích tương ứng của họ ở Syria có thể bắt đầu chia tách. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ Nga có thể kiềm chế chương trình nghị sự dài hạn của Iran tại Syria hay không. Israel và Mỹ dường như hy vọng Nga sẽ đóng vai trò hòn đá tảng chặn đứng tham vọng của Iran ở Syria, nhưng điều đó cũng có thể chỉ là viển vông”.