Sao neutron làm lung lay hiểu biết về hố đen vũ trụ
Sự hợp nhất một ngôi sao neutron mới quan sát được đã đặt ra nghi ngờ về cơ chế hình thành hố đen được biết đến từ trước đến nay.
Các nam châm là các sao neutron có từ tính cực cao, một trong số đó đôi khi tạo ra phát xạ vô tuyến. Ảnh: Global Look Press.
Các nhà thiên văn học ở Anh đã phát hiện ra ngôi sao neutron “siêu khối lượng” phát ra bức xạ quá lâu trước khi sụp đổ thành một hố đen, diễn biến này đặt ra sự nghi ngờ đối với một số giả thiết về hiện tượng khoa học này. Quan sát được công bố hôm 11/11.
Một nhóm nghiên cứu tại Đại học Bath ở Somerset đã quan sát thấy một sao đôi hợp nhất và tạo ra một ngôi sao neutron “siêu khối lượng”, phát ra tia gamma trong hơn một ngày trước khi nó sụp đổ thành một hố đen. Hố đen được đặt tên là GRB 180618A, cách chúng ta khoảng 10,6 tỷ năm ánh sáng và được Đài quan sát Neil Gehrels Swift của NASA bắt gặp trên quỹ đạo. Sau đó, một đài quan sát robot ở quần đảo Canary đã phóng to hậu quả.
Tiến sĩ Nuria Jordana-Mitjans, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Một ngôi sao neutron khổng lồ thường được cho là không thể tồn tại với tuổi thọ cao như vậy. Đây là một bí ẩn".
Tiến sĩ Jordana-Mitjans và các đồng nghiệp của bà giải thích trong nghiên cứu trên Tạp chí Vật lý Thiên văn: “Các đặc tính thời gian và quang phổ bất thường” của vật thể “như là bằng chứng về một ngôi sao neutron quay từ hóa cao”. Họ cho biết, khám phá này “mở ra một kỷ nguyên mới cho việc tìm kiếm các đối tác của sóng hấp dẫn với các cuộc khảo sát nhịp độ nhanh”.
Sao neutron được cho là lõi thu gọn của các siêu khổng lồ, được tạo ra bởi các vụ nổ siêu tân tinh, với bán kính khoảng 10 km và khối lượng bằng 1,4 mặt trời. Chúng được giữ lại với nhau bởi một hiện tượng gọi là “áp suất suy biến nơtron” và sụp đổ nếu khối lượng của chúng vượt quá một giới hạn nhất định.
Giáo sư Carole Mundell, đồng tác giả của nghiên cứu cho biết: “Chúng là những vật thể kỳ lạ kỳ lạ. Đây là cái nhìn trực tiếp đầu tiên mà chúng ta có thể có về một ngôi sao neutron siêu khối lượng trong tự nhiên.
Theo The Guardian, các vụ nổ tia gamma kéo theo sự sụp đổ của các ngôi sao neutron là những sự kiện tốn nhiều năng lượng nhất trong vũ trụ kể từ vụ nổ Big Bang. Chúng được cho là có nguồn gốc từ các cực của hố đen mới hình thành, nhưng các quan sát mới cho thấy chúng phát ra từ chính ngôi sao neutron.
