Sao không giữ lại tên đường Ba Làng cho thành phố Nha Trang?

Theo chủ tịch UBND phường Vĩnh Hòa Trần Văn Đông, hiện nay cư dân ở khu Ba Làng có bất tiện, khó khăn khi sử dụng địa chỉ, số nhà trong các giao dịch, bởi đang tồn tại việc “một đường có hai tên và một tên đặt hai đường”.

Đó là trên cùng một con đường Ba Làng nhưng nhiều nhà ở dãy phía tây đường thì gắn tên là đường Dương Hiến Quyền. Còn ở dãy phía đông đường, hầu hết nhà của cư dân gốc tại Ba Làng từ xưa đến nay thì vẫn giữ tên đường Ba Làng. Trong khi đó, có một đường nhỏ hơn ở khu Ba Làng cũng đã được đặt tên là đường Dương Hiến Quyền.

Khu vực Ba Làng bên biển Nha Trang hiện nay. Ảnh: Phan Sông Ngân

Người dân tại phường Vĩnh Hòa đã có kiến nghị thành phố Nha Trang “sớm thống nhất chỉ đặt một tên duy nhất” cho đường Ba Làng để tránh lộn xộn, bất tiện về tên đường như đã nêu trên.

UBND thành phố Nha Trang đã có đề nghị Sở Văn hóa và thể thao tỉnh trình Hội đồng tư vấn đặt tên đường tỉnh Khánh Hòa xem xét đề án đặt tên đường trên địa bàn thành phố. Theo đó, đường Ba Làng (đang mang cả tên Dương Hiến Quyền) thì thành phố Nha Trang đề nghị đổi thành đường mang tên vua Thành Thái.

Còn đường nhỏ cũng mang tên Dương Hiến Quyền thì đổi thành tên đường Ngô Tử Hạ (là “chủ tịch Đại hội đồng Quốc hội khóa 1 và là chủ tịch Ủy ban liên lạc những người công giáo VN yêu Tổ quốc, yêu hòa bình thành phố Hà Nội”, theo UBND thành phố Nha Trang).

Ông Đinh Văn Cường – trưởng phòng Văn hóa thông tin thành phố Nha Trang, cho biết việc đề xuất đổi tên đường tại khu dân cư Ba Làng như trên đã được đề nghị từ năm 2016-2017 nhưng chưa được Hội đồng tư vấn đặt tên đường của tỉnh Khánh Hòa chấp thuận trình HĐND tỉnh xem xét. Hiện nay, thành phố Nha Trang đang vẫn tiếp tục đề nghị xem xét đổi tên hai đường như đã nêu.

Con đường mang tên Ba Làng đã gắn bó với khu dân cư Ba Làng từ khi hình thành đến nay. Ảnh: Phan Sông Ngân

Theo ông Trần Văn Đông, cách đây gần 80 năm tại khu vực bên biển Nha Trang (sau này là khu dân cư Ba Làng) vốn đã có một số dân cư sinh sống. Đến tháng 7.1955, theo một sử liệu, có khoảng 1.000 dân cư ở Thanh Hóa đã được đưa đến khu vực bên biển Nha Trang vừa nêu để định cư, làm biển sinh sống và lấy tên làng cũ ở Thanh Hóa để đặt cho khu định cư mới tại thành phố Nha Trang nên cũng gọi là khu Ba Làng.

Con đường trong khu dân cư Ba Làng cũng được mang tên chính thức là “hương lộ Ba Làng”. Cách đặt tên đường gắn với tên làng đó cũng giống như tên đường ở nhiều khu dân cư cổ tại thành phố Nha Trang (như hương lộ Ngọc Hiệp, các đường Cù Huân, Xóm Bóng, Xóm Cồn…).

Còn vì sao đường Ba Làng vốn gắn liền với đời sống và lịch sử hình thành của cả khu dân cư Ba Làng lại bị “gá thêm” thành tên đường Dương Hiến Quyền, gây nên cảnh lộn xộn như hiện nay?

Lãnh đạo phường Vĩnh Hòa giải thích, từ trước năm 1975 khu vực dọc phía tây đường Ba Làng vốn là đất thuộc khu quân sự, cư dân chỉ làm nhà sinh sống dọc phía đông đường này.

Thế nhưng sau này, khi đơn vị tiếp quản khu quân sự vừa nêu dỡ rào, phân lô chia đất cấp cho cán bộ và nhiều người xây dựng nhà ở thì “cư dân mới” ở dọc phía tây đường Ba Làng ấy đã lấy tên là đường Dương Hiến Quyền để gắn cho địa chỉ nhà của họ và tồn tại luôn đến nay.

Đường Dương Hiến Quyền vốn chỉ là tên gọi một con đường nhỏ trong xóm, nằm gần và song song với đường Ba Làng. Theo ông Cường “Dương Hiến Quyền không phải là địa danh”. Ông Đông thì nói “Nhiều người đã tra trang google.com để tìm hiểu nhưng cũng chẳng tìm thấy Dương Hiến Quyền là tên ông bà nào trong lịch sử”.

Đường Ba Làng tại phường Vĩnh Hòa hiện nay đang bị đề nghị đổi tên thành đường Thành Thái. Ảnh: Phan Sông Ngân

Trao đổi với phóng viên, nhiều người dân sống ở khu Ba Làng cho biết họ cũng thắc mắc và băn khoăn, vì sao không giữ và trả lại đúng tên đường Ba Làng, vốn đã gắn liền với việc hình thành cả một khu dân cư và đời sống, văn hóa cư dân của một vùng đất bên biển Nha Trang, như bao tên đường, tên làng khác?

Bởi các tên đường, tên làng tồn tại ở thành phố Nha Trang như được nêu đã trở thành lịch sử gắn liền với địa danh từng vùng đất, cũng góp phần tạo nên các giá trị về văn hóa, du lịch cho cả TP du lịch Nha Trang hiện nay và mai sau.

Theo một cán bộ chuyên ngành có liên quan, có lẽ đó cũng chính là một trong những lý do khiến các cơ quan của tỉnh Khánh Hòa còn thận trọng xem xét, chưa trình như đề xuất đổi tên đường tại Ba Làng đã được kể trên.

Phan Sông Ngân