Sáng tạo tác phẩm cho tạp chí điện tử

Tuân thủ quy trình sáng tạo tác phẩm báo chí và sử dụng phù hợp từng loại hình báo chí góp phần làm cho tác phẩm báo chí không chỉ đúng mà còn hay hơn_Ảnh minh họa

Sáng tạo tác phẩm

Tạp chí điện tử là xuất bản phẩm định kỳ, thường có tính chất chuyên ngành; với nội dung chính là những thông tin chuyên sâu mang tính khoa học, nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm, những tài liệu phân tích, đánh giá các vấn đề, sự kiện, những bài viết dự báo và chiều hướng vận động, phát triển của các hiện tượng trong tự nhiên và xã hội.

Đối tượng công chúng tiếp nhận tạp chí thường tập trung theo lĩnh vực chuyên biệt, nhất là đối với các tạp chí khoa học chuyên ngành. Tạp chí chủ yếu sử dụng các thể loại chính luận như bình luận, chuyên luận hoặc tin tức khoa học, điều tra khoa học...

Mỗi cơ quan, ban ngành đều trang bị riêng cho mình một kênh tạp chí điện tử nhằm truyền tải thông điệp và các nội dung đến với công chúng một cách nhanh chóng, trực tuyến, chính xác.

Hiện nay, quá trình sáng tạo tác phẩm báo chí thuộc các loại hình khác nhau thường phụ thuộc vào kinh nghiệm và sự truyền nghề của lớp người đi trước, đôi khi không tuân theo bất cứ một quy trình nào. Do vậy, tác phẩm báo chí có thể không khai thác hết các thế mạnh đặc trưng loại hình.

Nhận thức rõ ý nghĩa của việc tuân thủ quy trình sáng tạo tác phẩm báo chí và sử dụng phù hợp trong từng loại hình báo chí sẽ góp phần tăng cường sự chính xác của thông tin, giảm các thao tác thừa trong quá trình sáng tạo tác phẩm và làm cho tác phẩm báo chí không chỉ đúng mà còn hay hơn.

Trong quy trình sáng tạo tác phẩm cho tạp chí điện tử, các bước tiến hành phụ thuộc nhiều vào những yếu tố kỹ thuật như việc thiết kế các giao diện, các phần mềm quản lý và xuất bản thông tin trên mạng.

Bên cạnh đó, hiện nay tác phẩm của tạp chí điện tử do tính chất xuất bản định kỳ, đăng tin, bài có tính chất chuyên ngành đòi hỏi phải nghiên cứu và chuyên sâu, người đọc phải am hiểu hoặc ít nhất có ý định tìm hiểu và trao đổi về lĩnh vực đó.

Để sáng tạo tác phẩm cho tạp chí điện tử chuyên ngành, trước hết người viết phải hiểu rõ bố cục bài viết, bố cục cần chặt chẽ và khoa học, tập trung vào trọng tâm chuyên ngành, để có thể chỉ ra những góc cạnh chuyên sâu. Tiếp đó, là cân bằng giữa lý luận và thực tiễn, nâng cao tính phản biện; Cẩn trọng trong trích dẫn nguồn tài liệu tham khảo, nguồn tài liệu trích dẫn là rất quan trọng đối với bài viết nghiên cứu khoa học.

Nguồn dữ liệu được trích dẫn có độ tin cậy cao sẽ góp phần nâng cao tính thuyết phục và chất lượng của bài viết. Bài viết nên trích dẫn từ các văn kiện chính thức, các công trình nghiên cứu đã công bố trên các tạp chí, nhà xuất bản có uy tín cao, nguồn cơ sở dữ liệu học thuật lớn, các trung tâm nghiên cứu, trường học và tác giả uy tín trong nước và quốc tế. Cần chú ý thể thức trình bày văn bản, viết chính xác, rõ ràng, súc tích. Ngoài ra, cần chủ động, tích cực, đáp ứng đúng các tiêu chí chất lượng chuyên môn và phù hợp với tôn chỉ, mục đích hoạt động.

Giao diện tạp chí điện tử Người Làm Báo

Kỹ năng sáng tạo tác phẩm tạp chí điện tử

Sáng tạo tác phẩm tạp chí điện tử chuyên ngành là một khâu nằm trong quy trình sản xuất sản phẩm, để có được một tác phẩm phù hợp với các tiêu chí đòi hỏi nhà báo phải có đầy đủ các kỹ năng, cụ thể như sau:

Kỹ năng phát hiện đề tài, chủ đề, tư tưởng chủ đề

Đề tài là những vấn đề đặt ra trong cuộc sống thực, rất đa dạng và phong phú, không phụ thuộc vào phạm vi giới hạn rộng hay hẹp của vấn đề, sự kiện mà thường mang tính khách quan;…Chủ đề là vấn đề đã được nhà báo lựa chọn để thực hiện tác phẩm và được giới hạn trong một phạm vi nhất định. Tư tưởng chủ đề là nội dung được nhà báo xác định cách thức thể hiện tư tưởng, quan điểm, cách nhìn nhận của nhà báo về vấn đề đó. Tư tưởng chủ đề thể hiện rõ lập trường, sự nhận thức và những phán xét của nhà báo về một vấn đề nào đó. Cách bộc lộ tư tưởng chủ đề của một tác phẩm chính là sự bộc lộ thái độ, cách nhìn nhận đánh giá vấn đề của nhà báo.

Nhà báo xác định đề tài, chủ đề và tư tưởng chủ đề của tác phẩm để quyết định hướng khai thác và thu thập thông tin liên quan, cần thiết cho tác phẩm, bám sát với chủ đề tác phẩm. Đây là khâu thứ hai quan trọng, nó giúp nhà báo xác định và giới hạn vấn đề để triển khai các bước tiếp theo. Nếu việc tìm hiểu thực tế được tiến hành tốt, có hiệu quả thì việc xác định đề tài chủ đề, tư tưởng chủ đề sẽ bảo đảm chính xác và hiệu quả.

Kỹ năng khai thác, thu thập, xử lý thông tin, tìm nhân vật và phỏng vấn

Đây là quá trình đòi hỏi nhà báo phải có kỹ năng nghiệp vụ tinh thông để có thể khai thác thông tin một cách chính xác nhất, đầy đủ nhất. Thông thường, các nhà báo sử dụng 3 phương pháp cơ bản để có được thông tin. Trước hết là, đọc và nghiên cứu tài liệu - có thể đọc các bản báo cáo, kỷ yếu, tư liệu lịch sử, đọc và tìm kiếm trên mạng Internet. Đọc thường kết hợp với phân tích, so sánh… tìm hiểu bản chất của những thông tin sự kiện, vấn đề liên quan đến đề tài, chủ đề tác phẩm.

Thứ hai, sử dụng phương pháp phỏng vấn thông qua hệ thống câu hỏi để tìm kiếm thông tin từ đối tượng và những nhân vật liên quan hoặc nhân vật nắm giữ thông tin. Nhà báo cần biết lựa chọn đối tượng, chuẩn bị hệ thống câu hỏi, các phương tiện kỹ thuật thích hợp để thu thập thông tin phục vụ cho chủ đề của tác phẩm. Phương pháp thứ ba là quan sát. Khi quan sát, nhà báo có sự phân tích, thẩm định, nhận xét. Quan sát kèm theo sự cảm nhận của người quan sát sẽ quyết định việc thu thập thông tin và thẩm định thông tin chính xác hơn.

Tạp chí điện tử Ngày nay đã thực hiện thu phí độc giả online_Ảnh minh họa

Kỹ năng thể hiện tác phẩm

Nội dung của một tác phẩm tạp chí điện tử chuyên ngành thường phản ánh chân thực, khách quan những sự kiện, vấn đề, sự việc liên quan đến chuyên ngành, mang tính thời sự, có ý nghĩa xã hội và được công chúng quan tâm. Đây là khâu quan trọng trong quy trình sáng tạo tác phẩm, bởi vì, tác phẩm có hấp dẫn công chúng hay không sẽ phụ thuộc vào những vấn đề mà nó đề cập và cách thức thể hiện nó.

Về hình thức thể hiện tác phẩm, trước hết, nó tùy thuộc loại hình báo chí và thể loại tác phẩm. Mỗi thể loại báo chí thể hiện một mô thức phản ánh khác nhau. Sự phân chia thể loại căn cứ vào một số tiêu chí. Khi cần đưa thông tin nhanh, ngắn gọn, người ta sử dụng thể loại tin tức hoặc một thể loại trong nhóm thông tấn báo chí. Khi cần phân tích, nêu lý lẽ, dẫn chứng, người ta chọn thể loại thuộc nhóm chính luận. Khi cần bày tỏ cảm xúc thẩm mỹ hoặc viết dưới bút pháp nhẹ nhàng… thì thường sử dụng các thể chính luận nghệ thuật.

Kỹ năng lắng nghe phản hồi

Sau khi đăng tải, tác phẩm báo chí sẽ nhận được các thông tin phản hồi của người đọc, người nghe, người xem. Tuy nhiên, một nhà báo có trách nhiệm là nhà báo biết quan tâm đến những thông tin phản hồi từ công chúng để tìm hiểu và nắm thêm tình hình dư luận xã hội, phục vụ tốt cho việc sáng tạo các tác phẩm báo chín./.

Trương Thị Hồng Vân