Sân chơi sáng tạo cho học sinh

Cuộc thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh (HS) trung học cấp tỉnh năm học 2019 - 2020 vừa qua là sân chơi cho HS tìm tòi, sáng tạo, vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn.

Biến ý tưởng thành hiện thực

Nhận thấy nguồn nước nơi mình sinh sống (xã Ninh Sim, thị xã Ninh Hòa) bị ô nhiễm do sản xuất nông nghiệp, nước thải từ các nhà máy, bãi rác, trang trại chăn nuôi..., em Nguyễn Quốc Việt (Trường THPT Nguyễn Chí Thanh) đã nghiên cứu, thiết kế ra chiếc máy tự động tạo nước nóng, lạnh từ không khí, 1 trong 4 dự án đạt giải nhất của cuộc thi. Việt cho biết, từ quan sát vào sáng sớm có hiện tượng sương mù dày đặc do nhiệt độ hơi nước lúc thấp ngưng tụ tạo thành, em đã làm dàn lạnh nhờ nguyên tắc làm lạnh của hệ thống điều hòa để tạo ra nước sinh hoạt. Máy có thể tạo ra 2,5 lít nước trong 1 giờ, đủ cung cấp cho nhu cầu sử dụng của hộ gia đình. Đặc biệt, máy sử dụng điện trở tạo ra nước nóng từ 80 đến 100oC tùy vào cài đặt của người dùng. Hệ thống còn có thể làm mát không khí trong phòng xuống 28oC, hoặc hạ độ ẩm không khí tại những nơi cất giữ để bảo vệ nông sản.

Em Nguyễn Quốc Việt và thầy giáo hướng dẫn bên cạnh dự án Mô hình máy tạo nước nóng lạnh từ không khí.

Nhiều dự án tại cuộc thi cũng được ban giám khảo đánh giá cao như: Chiết xuất canxi từ xương cá ngừ của em Trịnh Hoàng Long (Trường THPT Nguyễn Văn Trỗi, TP. Nha Trang); Thiết bị hỗ trợ cứu hộ tai nạn giao thông của em Đào Ngọc Trường Duy và Nguyễn Đức Đại (Trường iSchool Nha Trang); Gờ giảm tốc tạo điện năng của em Dương Bảo Ngân (Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn, Nha Trang). Trong đó, dự án của HS Trường THPT Nguyễn Văn Trỗi và Trường iSchool Nha Trang đã được chọn để tiếp tục hoàn thiện, chuẩn bị cho cuộc thi cấp quốc gia sẽ diễn ra vào tháng 3-2020 tại Đà Nẵng.

Ngoài ra, còn có nhiều dự án có tính thiết thực, gắn liền với các vấn đề của cuộc sống như: Hệ thống tưới nước tự động trong nhà kính điều khiển bằng điện thoại hoặc hẹn giờ của Trường THCS Lê Hồng Phong (thị xã Ninh Hòa); Thiết bị nhắc nhở trật tự của Trường THCS Trần Nhân Tông (huyện Diên Khánh); Xe đạp lội nước thông minh dùng cho HS vùng ngập nước của Trường THCS Lý Thường Kiệt (Nha Trang)…

Đẩy mạnh phong trào nghiên cứu khoa học

Ông Lê Đình Thuần - Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cho biết, đây là năm thứ 7 sở tổ chức cuộc thi và là năm thứ 2 cuộc thi nhận được sự tham gia, hỗ trợ tích cực từ Trường Đại học Nha Trang và Trường Đại học Khánh Hòa. Điều này đánh dấu bước phát triển lớn trong việc nghiên cứu khoa học của HS. Năm nay, số sản phẩm và đơn vị dự thi đều tăng so với năm trước. 141 dự án ở 14 lĩnh vực được trưng bày đẹp, trình bày khoa học, nhiều dự án đã thiết kế các mô hình trực quan sinh động, góp phần làm nổi bật nội dung. Chất lượng các dự án cũng được quan tâm, thể hiện ở sự phối hợp với các trường đại học, các chuyên gia đầu ngành, sự đánh giá khách quan từ ban tổ chức, ban giám khảo, sự đầu tư của các dự án ngay từ cấp cơ sở. Cuộc thi đã đạt được mục tiêu là khuyến khích HS nghiên cứu, sáng tạo khoa học kỹ thuật, vận dụng kiến thức đã học để giải quyết những vấn đề thực tiễn, đồng thời góp phần thúc đẩy việc đổi mới phương pháp dạy và học trong nhà trường.

Bên cạnh đó, ban tổ chức cũng rút kinh nghiệm đối với một số đơn vị chưa có dự án hoặc rất ít dự án tham gia cuộc thi. Một số dự án dự thi hoàn toàn của các chuyên gia, hàm lượng khoa học rất cao nên HS không thể nắm bắt được nội dung dự án. Bên cạnh một số dự án có chất lượng cao, có một số dự án mới chỉ là ý tưởng nghiên cứu, chưa phải là kết quả nghiên cứu khoa học, nhiều dự án còn mang dáng dấp của cuộc thi đồ dùng dạy học hay một sáng kiến kinh nghiệm…

Ngay sau khi kết thúc cuộc thi cấp tỉnh, Sở Giáo dục và Đào tạo đã phát động cuộc thi năm 2020 - 2021, nhằm tiếp tục đưa cuộc thi trở thành một hoạt động thường xuyên, thu hút đông đảo HS tham gia. Sở yêu cầu các đơn vị chủ động triển khai cuộc thi năm sau sớm nhất có thể, chủ động bồi dưỡng giáo viên, HS, tuyên truyền rộng rãi mục đích, ý nghĩa, nội dung của cuộc thi. Các đơn vị cần phát huy đội ngũ giáo viên, nhất là giáo viên có năng lực, kinh nghiệm nghiên cứu khoa học, đưa nội dung nghiên cứu khoa học của HS vào sinh hoạt của tổ chuyên môn, giao nhiệm vụ cho giáo viên trao đổi, thảo luận những vấn đề thời sự, nảy sinh trong thực tiễn trong giờ sinh hoạt lớp, chào cờ, ngoại khóa để định hướng hình thành ý tưởng về dự án nghiên cứu cho HS. Đồng thời, tạo điều kiện để HS, giáo viên tham gia hội nghị, hội thảo khoa học và triển khai áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn.

H.NGÂN