Sai phạm nghiêm trọng ở ban quản lý rừng phòng hộ Ia Grai

Chưa hết, đơn vị này còn chiếm đoạt hàng chục tỷ đồng ngân sách được tỉnh giao để trồng rừng. Chuyện xảy ra ở Ban quản lý rừng Phòng hộ (BQLRPH) Ia Grai, tỉnh Gia Lai.

Rừng mất, tiền hết

Theo kết luận của Thanh tra tỉnh Gia Lai, BQLRPH Ia Grai (đóng tại xã Ia O, huyện Ia Grai, Gia Lai, trực thuộc Sở NN-PTNT) được giao đầu tư trồng, chăm sóc rừng phòng hộ và rừng kinh tế từ năm 2001 - 2017 là 717ha, với kinh phí 17 tỷ đồng theo kế hoạch cụ thể từng năm. Trong quá trình trồng, chăm sóc, quản lý, bảo vệ, diện tích rừng được giao “teo tóp” dần, từ 717ha chỉ còn hơn 279ha. Đơn vị này đã để mất, cháy 360,10ha, bị chết gần 120ha nhưng không thống kê, báo cáo hàng năm. Quá trình thanh tra, BQLRPH Ia Grai cũng cung cấp một số biên bản vi phạm nhưng không rõ vị trí, lô, khoảnh, năm trồng, không có chữ ký của người vi phạm, không có biện pháp xử lý người vi phạm.

Trụ sở BQLRPH Ia Grai

Đơn cử một trong số hàng loạt sai phạm của BQLRPH Ia Grai: Năm 2005, tại tiểu khu 344 (xã Ia O, huyện Ia Grai) là khu vực đất rừng tự nhiên và đã có cây rừng tự nhiên, không có rừng trồng. Thế nhưng, Ban QLRPH Ia Grai đã “vẽ” ra kế hoạch “trồng rừng” để nhận hơn 1,4 tỷ đồng “trồng và chăm sóc 80ha rừng sao đen (mật độ 1.000 cây/ha)”. Qua kiểm tra, 80ha rừng này không có cây sao đen nào trên diện tích trồng.

Thất thoát lớn nhất là kế hoạch trồng rừng năm 2010 với 6,4 tỷ đồng đầu tư cho việc trồng và chăm sóc 123,5ha tại xã Ia Chiă (huyện Ia Grai). BQLRPH Ia Grai báo cáo rằng diện tích 123,5ha rừng vẫn “còn nguyên”. Không đồng ý với báo cáo sẵn có của Ban QLRPH Ia Grai, Thanh tra Nhà nước tỉnh đã cất công lội rừng kiểm tra thực địa. Thực tế hiện hữu, hầu hết diện tích rừng trồng bị cây le, lồ ô xâm lấn, mật độ cây trồng chính là keo lá tràm chỉ khoảng 45 - 50 cây/ha (đúng thiết kế là 1.600 cây/ha). Tỷ lệ cây trồng chỉ còn khoảng 3%, quy ra mật độ cây sống chỉ là 3,67/123,5 ha. Kết quả mà Thanh tra chỉ ra với 3,67ha rừng còn sống, ứng với số tiền hiệu quả chỉ là 191 triệu đồng, còn 6,2 tỷ đồng nhà nước đầu tư coi như mất trắng.

Ngân sách nhà nước tiếp tục bị thất thu khi năm 2015, Ban được đầu tư 4,6 tỷ đồng để trồng và chăm sóc 118,2ha rừng thông ba lá và thông Caribe. Trong khi toàn bộ rừng trồng chưa nghiệm thu thành rừng thì đã có 53,1ha rừng bị cháy sạch, tương ứng số tiền thiệt hại là 2,08 tỷ đồng. Tỉnh Gia Lai kết luận rằng, trong tổng 17 tỷ đồng đầu tư để trồng và chăm sóc rừng, Ban QLRPH Ia Grai đã để thất thoát 12,4 tỷ đồng.

Một nhân viên của BQLRPH Ia Grai xin giấu tên tâm sự: “Chúng tôi là những nhân viên làm việc tại đây nhiều năm nay, chứng kiến cây rừng cổ thụ bị đốn hạ, rừng bị phá vô tội vạ, thấy đau lòng lắm, nên cũng đã gửi đơn đi rất nhiều nơi, nhiều năm nay rồi mà không có cơ quan nào vào cuộc. Mà cũng chỉ dám gửi vô danh thôi chứ không dám xưng tên, ai lộ ra là bị đẩy đi các tiểu khu xa, giáp biên giới, địa hình hiểm trở...”.

Những chiêu trò rút tiền ngân sách

Theo kết luận thanh tra, trong 2 năm 2015 - 2016, BQLRPH Ia Grai đã làm hợp đồng giao khoán, chăm sóc, bảo vệ rừng với với 100 người, tổng kinh phí hơn 3,7 tỷ đồng. Nhưng hầu hết những người được giao khoán này đều không phải người địa phương, địa chỉ không rõ ràng.

“Đây là việc làm trái với Nghị định 23 của Chính phủ, trái với Thông tư liên tịch số 80 của Bộ Tài chính và Bộ NN-PTNT”, kết luận thanh tra chỉ rõ. Và điều đáng nói là, hầu hết những người ký nhận tiền giao khoán thực ra được BQLRPH Ia Grai “nhờ” ký để hợp thức hóa việc thanh quyết toán chứ trên thực tế, họ không nhận khoán và không hưởng.

Đơn cử, ông Siu Nghét (ở xã Ia O, huyện Ia Grai, Gia Lai), không “nhận thầu” làm đường ranh cản lửa cho BQLRPH Ia Grai, nhưng vẫn ký thủ tục để thanh toán số tiền 99 triệu đồng, thực tế ông không nhận số tiền này. Ông được BQLRPH Ia Grai “nhờ” ký với giá chữ ký là… 50 ngàn đồng. Ngoài ra, ông còn được BQLRPH Ia Grai nhờ ký hộ hàng loạt phiếu khác với tổng số tiền lên đến 728 triệu đồng!

BQLRPH Ia Grai tham gia chữa cháy rừng

Ông Siu Lia (trú làng Kloong, xã Ia O) có đi phát lô 2 lần cho Ban, được nhận thù lao lần đầu mỗi người 600 ngàn đồng cho nhóm 12 người; lần hai nhận 2 triệu đồng một người cho nhóm 12 người. Tuy vậy, ông lại bị bắt ký với hai phiếu chi ký nhận tiền lần 1 là 239,8 triệu đồng, phiếu chi lần 2 là 237,4 triệu đồng và tổng số tiền 477 triệu đồng này không biết đã vào túi ai.

Ông Rơ Lan Yuh (làng Kom, xã Ia Chiă, huyện Ia Grai) cùng với hai ông Ksor Toan và Siu Tự hợp đồng với Ban chăm sóc rừng và nhận tiền công 4 lần, mỗi lần 6 triệu đồng. Vì ông không biết đọc chữ số, Ban đã “cài” ông ký lần lượt tại 4 phiếu chi với số tiền là 262 triệu đồng, 322 triệu đồng, 100 triệu đồng và 244 triệu đồng. Thực tế, ông không nhận các số tiền này và danh sách nhân công nhận tiền cũng không phải do ông lập và Ban tự ghi khống.

Một hợp đồng “ma” được BQLRPH lập là hợp đồng chăm sóc 80ha rừng tại tiểu khu 344. Người nhận giao khoán trồng, chăm sóc là bà Nguyễn Thị Thìn (làng Bi, xã Ia O) với số tiền 144 triệu đồng. Tuy nhiên, đây là rừng tự nhiên, không phải rừng trồng, và theo ông Siu Quan, công an viên làng Bi, thì làng này không có ai tên như vậy. “Làng Bi không có bà Nguyễn Thị Thìn, danh sách 16 người nhận tiền ghi làng Bi, nhưng thực tế làng không có tên 16 người này”, ông Siu Quan khẳng định. Tương tự, ông Đặng Hồng (trú làng Bía, xã Ia Chiă) không nhận chăm sóc 94,3ha rừng, nhưng 4 phiếu chi với số tiền 246 triệu đồng không phải chữ ký của ông và ông cũng không nhận số tiền này.

Theo kết luận thanh tra, số tiền BQLRPH Ia Grai lập khống, giả mạo chữ ký người dân ký để chiếm đoạt là 2,6 tỷ đồng. Thanh tra Nhà nước chỉ rõ: “Bằng mắt thường nhận ra các chữ ký trong từng danh sách là của một người”.

Trước sai phạm nghiêm trọng trên, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai đã ra Thông báo kết luận số 1815/VP-NC chỉ đạo chuyển toàn bộ hồ sơ sai phạm của BQLRPH Ia Grai sang Cơ quan Cảnh sát điều tra để tiếp nhận, thụ lý.

PHÚC LẬP