Sai lầm chí tử nào khiến Iran bắn nhầm máy bay của Ukraine khiến hơn 170 người thiệt mạng?

Hiện trường vụ máy bay Ukraine rơi ở Iran khiến hơn 170 người thiệt mạng. (Ảnh AFP)

Liên quan đến vụ máy bay Ukraine rơi ở Iran hôm 8/1, quân đội Iran thừa nhận đã bắn nhầm máy bay này, khiến hơn 170 người thiệt mạng, từ đây hàng loạt sai sót đã được chỉ ra dẫn đến thảm kịch kinh hoàng nói trên.

Theo thông tin trên Zing News, một trong những lý do để tên lửa có thể dễ dàng được phóng lên bầu trời, là do chuẩn tướng Amir-Ali Hajizadeh đã đề nghị cấm bay toàn bộ các chuyến bay thương mại trong nước cho đến khi tình hình hạ nhiệt căng thẳng, nhưng những người khác trong quân đội Iran đã không đồng ý.

Lý do cụ thể vì sao lệnh cấm bay không được ban bố vào rạng sáng 8/1 vẫn chưa được tiết lộ, nhưng nó là một sai lầm chết chóc khi các chuyến bay tại đây vẫn được cấp phép trong khi đó quân đội Iran lại luôn trong tư thế sẵn sàng khai hỏa vào bất cứ mục tiêu di động nào mà họ nghi ngờ là thù địch.

Sai lầm chí tử thứ 2, hệ thống phòng thủ của Iran quá lỗi thời? Điều này phản ánh khi họ nhầm một chiếc máy bay dân sự thành tên lửa hành trình của Mỹ.

Việc thiếu liên lạc khiến chỉ huy đơn vị chịu trách nhiệm khu vực đứng trước lựa chọn sống còn khi đó là bắn hạ hoặc không bắn hạ vật thể bay. Người này chỉ có 10 giây để hành động. Đơn vị phòng không quyết định khai hỏa.

Quân đội Iran ngay sau đó đã đưa thông cáo, rằng thiết bị của họ bị "nhiễu sóng", dẫn đến sự nhầm lẫn về một vật thể "có kiểu bay và cao độ tương tự một mục tiêu thù địch". Chiếc máy bay dân sự cũng đổi hướng bay đột ngột và không báo trước khi ở gần một căn cứ có độ nhạy cảm cao của IRGC, từ đó lĩnh trọn thảm kịch kinh hoàng.

Một ẩn số khác xuất hiện khi đơn vị phòng không của IRGC có thể đã không phải đi đến quyết định khai hỏa nếu như cuộc gọi định mệnh cho máy bay Ukraine được tiến hành sớm hơn. Theo tiết lộ trên CNN, liên lạc cuối cùng giữa chuyến bay PS752 và trạm kiểm soát không lưu tại sân bay Imam Khomeini là chỉ dẫn đổi hướng bay.

Trong một diễn biến liên quan được đăng tải trên báo KTĐT, truyền thông Iran vừa cho biết, Lãnh đạo tối cao của Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei đã ra lệnh công bố kết quả điều tra vụ thảm kịch với chiếc máy bay Ukraine bị tên lửa Iran vô tình bắn rơi.

"Ngay khi lãnh đạo tối cao nhận thông báo về lỗi bắn nhầm máy bay của hệ thống phòng không Iran, ông đã triệu tập cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao để kiểm tra các câu hỏi xác nhận nguyên nhân vụ việc và kết quả điều tra sẽ được công bố một cách trung thực và minh bạch", báo cáo cho biết.

Tường Vy (Tổng hợp)