Sadako: Từ tiểu thuyết đến hiện tượng toàn cầu

Những nhà làm phim kinh dị là những "người đi buôn nỗi sợ". Nhưng để biến một nhân vật phim kinh dị trở nên đại chúng hóa, có lẽ không quá nhiều nhà làm phim làm được như đạo diễn Nakata Hideo với nhân vật Sadako trong loạt phim "Ring" (tên Việt: "Vòng tròn oan nghiệt").

Kể từ ra mắt lần đầu năm 1991 đến nay, nhân vật Sadako trong tiểu thuyết của Suzuki Kōji (bản tiếng Việt: "Ring - vòng tròn oan nghiệt", Lương Việt Dzũng dịch, Nhã Nam và NXB Văn học ấn hành 2007), đã đi vào điện ảnh, phim truyền hình nhiều tập, truyện tranh, trò chơi điện tử…, loạt phim "Ring" nằm trong số đó.

So với các phần phim trước, kịch bản của "Vòng luân hồi: Sadako" vẫn đi theo mô-típ nhân vật nữ chính giải cứu người thân thoát khỏi lời nguyền của Sadako. Bộ phim đặt trong bối cảnh hiện thời dù mối hận thù của Sadako vẫn là xưa cũ và đầy ám ảnh, ràng buộc con người vào "vòng tròn" chết chóc không lối thoát.

Cảnh trong phim “Vòng luân hồi: Sadako”. (Ảnh do nhà phát hành cung cấp)

"Vòng luân hồi: Sadako" đánh dấu sự trở lại của đạo diễn Nakata Hideo với nhân vật ma nữ này. Năm 1998, chính ông là người làm bộ phim "Vòng tròn oan nghiệt" (tựa gốc: "Ringu") đầu tiên. Từ đó đến nay, dù đã có nhiều phần tiếp theo, thậm chí được Hollywood làm lại, nó vẫn khó vượt qua bản gốc.

Dù là phim chuyển thể nhưng công bằng mà nói, nhờ rất nhiều vào sự góp sức của Hideo mà "Ring" mới có thể trở thành một thương hiệu toàn cầu như ngày nay. Phiên bản 1998 kế thừa được đường dây kịch bản chặt chẽ của tiểu thuyết, với không khí rờn rợn, khi mà sự sống đếm từng giây. Tuy nhiên, trong phim, ông đã thay đổi các tuyến nhân vật so với truyện, đặt trọng tâm vào nữ chính, để thể hiện được sự đồng cảm về giới, đồng thời khai thác được sự mong manh và bất lực của con người trước các thế lực siêu nhiên.

Cái tài tình của Hideo là đánh thức được nỗi sợ hãi rất bản năng trong mỗi khán giả hiện đại - thời đại mà con người mang niềm tin tuyệt đối rằng khoa học không sớm thì muộn cũng giải mã được mọi hiện tượng. Co cụm lại trong những bức tường giữa đại đô thị sầm uất, vây quanh bởi những vật dụng công nghệ, con người lại trở nên bé nhỏ và bất an. Qua nhiều phần phim, từ chiếc băng video cassette làm "vật chủ" ban đầu đã lỗi thời, mang tính cục bộ, giờ đây trên phiên bản 2019, Sadako náu mình trong những video trên kênh YouTube, trong phạm vi phát tán lời nguyền còn rộng hơn.

Mặc cho đã khai thác đến kiệt cùng thì cứ vài năm, người ta lại đem nhân vật Sadako ném vào một kịch bản mới dù thừa biết có cố thế nào cũng không qua được bản gốc. Tuy nhiên, điều đó chưa bao giờ cản trở một lượng khán giả hâm mộ đến rạp. "Vòng luân hồi: Sadako" (2019) cũng thế, người xem có thể cảm thấy hụt hẫng với cái kết phim hay đường dây câu chuyện quá dễ đoán. Riêng kết phim của "Ring", kể cả bản đầu tiên, đã gây "khó chịu" cho nhiều nhà phê bình, nhưng dĩ nhiên không thể có một cái kết rốt ráo khi nhà làm phim còn muốn thực hiện các phần tiếp theo. Và cứ thế suốt hơn 20 năm, người ta cứ hy vọng Sadako được siêu thoát nhưng rồi "vong hồn" nhân vật này cứ trở lại, như lời cảnh tỉnh của quá khứ dội đến con người hiện tại.

Huỳnh Trọng Khang