Sách giả, sách lậu: 'Vấn nạn' chưa bao giờ hạ nhiệt

Hằng nghìn bản sách giả, sách lậu đã được cơ quan chức năng phát hiện thu giữ. Ảnh: TT

Tại hội thảo "Chống xuất bản phẩm lậu" ngày 20/6, ông Lê Thành Anh, Phó tổng giám đốc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, đánh giá tình trạng làm giả, tàng trữ, tiêu thụ xuất bản phẩm giả có xu hướng ngày càng tăng cả về phạm vi, quy mô.

Lãnh đạo một Nhà xuất bản thừa nhận, ngoài việc gây thiệt hại kinh tế cho các nhà xuất bản, làm thất thu cho ngân sách nhà nước… hành vi in và phát hành sách lậu còn “tàn phá” thị trường kinh doanh xuất bản phẩm lành mạnh, đồng thời góp phần phát tán những cuốn sách có tư tưởng chính trị sai lệch, nội dung văn hóa không lành mạnh.

Theo thống kê của NXBGDVN, từ năm 2010 đến nay, có ít nhất 500.000 bản sách và gần 8 tấn bán thành phẩm sách giáo dục bị in lậu tại rất nhiều tỉnh thành trong cả nước.

Riêng trong tháng 5 và nửa đầu tháng 6 năm 2019, cơ quan chức năng đã phát hiện số lượng sách giả lên tới 120.000 bản và 87.000 đĩa tiếng Anh các loại làm giả sản phẩm của NXBGDVN chỉ tại hai địa bàn Hà Nội và Bình Định.

Tại Hà Nội, ngày 22/5/2019, tại Hoài Đức, Hà Nội, lực lượng chức năng phát hiện kho sách in lậu, sách giả gồm tới 47.000 bản sách giáo khoa, sách bổ trợ các cấp từ tiểu học, THCS cho đến THPT và 87.000 đĩa tiếng Anh các loại… làm giả sản phẩm của NXBGDVN.

Tại Bình Định, ngày 12/6/2019, Đội liên ngành phòng chống in lậu tỉnh Bình Định đã tạm giữ 72.602 cuốn sách có dấu hiệu in lậu sách của NXBGDVN, không có hóa đơn chứng từ hợp lệ bao gồm sách tiếng Anh, tin học, các loại vở bài tập, sách bổ trợ Tiểu học, THCS, THPT.

Thiệt hại lớn nhất từ vấn nạn sách lậu thuộc về độc giả, học sinh và giáo viên. Khi mua phải sách in lậu, sách giả, học sinh phải học tập trên các cuốn sách có giấy in và mực in kém chất lượng.

Đáng lo ngại là khi sách giáo khoa in lậu đến được tay học sinh. Các cuốn sách này với những sai sót về màu sắc và nét chữ sẽ dẫn đến sai lệch về nội dung kiến thức tiếp nhận của học sinh.

Đặc biệt, đối những cuốn sách có nội dung liên quan đến bản đồ sẽ nguy hiểm cho học sinh ở các kiến thức liên quan đến biên giới, biển đảo và lãnh thổ. Người dân khó có thể phân biệt được đâu là sách thật, sách giả. Thậm chí, có cơ sở in lậu còn làm giả tem của nhà xuất bản để “lừa” độc giả.

Một trong những nguyên nhân dẫn đến việc sách in lậu “hoành hành” đó là buông lỏng quản lý. Hiện nay, những cá nhân sai phạm in lậu sách vẫn chỉ bị xử lý hành chính chứ không hề có biện pháp nào mạnh hơn.

Bên cạnh đó chế tài xử phạt đối với hành vi in, phát hành xuất bản phẩm lậu còn quá nhẹ, chủ yếu là xử phạt hành chính cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng sách lậu bày bán tràn lan "như nấm mọc sau mưa".

Theo các chuyên gia giáo dục, để ngăn chặn tiến tới đẩy lùi nạn in lậu sách, cần phải có những biện pháp mạnh mẽ, triệt để và đồng bộ.

Trước hết là cần phải điều chỉnh, nâng cao khung hình phạt đối với hành vi in và phát hành sách in lậu. Các cơ quan quản lí nhà nước cần nghiên cứu, sớm sửa đổi Nghị định 159 để có chế tài phù hợp, đủ sức răn đe với hành vi in và đặc biệt là đối với hành vi phát hành sách in lậu.

Các cơ quan chức năng cần có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, thường xuyên thanh, kiểm tra các cơ sở in và các nhà sách. Cần sử dụng các biện pháp mạnh, kiên quyết đối với những tổ chức, cá nhân vi phạm, tránh tình trạng xử nhẹ, phạt hành chính bởi số tiền xử phạt thường là rất nhỏ (vài chục triệu) so với lợi nhuận thu được từ hành vi in và phát hành sách in lậu (hàng chục tỉ đồng).

Các độc giả cần “nói không” với sách in lậu để bảo vệ quyền lợi của chính mình.

Thanh Lâm