Sách cũ

Giờ nhan nhản sách mới với nội dung không tốt, biên tập cẩu thả trên thị trường. Nhiều cuốn thơm mực, dày cộp, bìa sách được thiết kế bắt mắt, nhưng nội dung hời hợt, chẳng đọng lại được gì trong lòng người đọc. Có khi người ta đọc do một trào lưu, hay sự tò mò. Những cuốn sách như vậy sớm muộn cũng bị thời gian loại bỏ, chẳng ai nhớ tới. Nhưng sách cũ, với nhiều cuốn tinh túy, làm thành cả bộ sách lớn, thậm chí đã… cũ đến vài chục năm, trăm năm, không còn gáy nữa, nhưng nội dung còn thấm đượm giá trị nhân văn, đời sau còn tái bản, nhưng những ấn bản cũ còn được lưu giữ như chứng nhân thời đại. Sách cũ còn làm chúng ta yêu đời, hiểu thêm các tầng văn hóa, tầng giá trị, bồi bổ tâm hồn ta bằng sự lay thức và sức mạnh vô hình.

Hà Nội có nhiều người yêu sách cũ. Ðã có những người sưu tầm hàng nghìn cuốn trong bộ sưu tập của mình, trang trọng bày chúng trong những ô tủ gỗ chắc chắn. Họ đọc thiên kinh vạn quyển, hiểu biết đông tây kim cổ, kiến thức uyên thâm. Nhưng ngày nay người trẻ sưu tầm sách cũ ít quá! Ít thôi chứ không phải không có. Ðã có những nhà sưu tầm trẻ lang thang tìm đến những quầy thu mua đồng nát mua sách cũ nhằm… cứu sách cũ. Ðể vòng đời của chúng tiếp tục được kéo dài, được nhân bản thêm niềm hy vọng, sự nô nức và sẻ chia trong rất nhiều sự tuyệt vọng và nhẫn tâm ở ngoài xã hội. Tôi đã theo chân một số người đi sưu tầm sách, cũng từng đến gia đình một nhà sưu tập trẻ có tiếng để chiêm ngưỡng kho sách của anh. Họ đã trải qua muôn nỗi gian nan, vất vả với những câu chuyện ly kỳ, song đã góp phần làm cho thế giới sưu tầm sách trở nên hấp dẫn hơn. Nhưng quan trọng là ở đó, tôi cảm nghiệm một điều, sách cũ vẫn đang cất tiếng nói của nó, là tiếng nói giá trị, đồng thời thấy trân trọng và biết ơn những người sưu tầm.

Có một sự kiện diễn ra ở Hà thành, đó là đại hội sách cũ. Hàng trăm nghìn cuốn sách cũ được trưng bày, giới thiệu. Những cuốn sách quý hiếm còn được bán đấu giá. Khách đến đại hội sách cũ phần lớn là các bạn trẻ ham học hỏi, thích đọc sách, có cả những người sưu tầm sách, hay những độc giả cao tuổi tìm đến sách cũ để sống với những hoài niệm. Trong "gia tài" sách cũ của họ, nếu thiếu cuốn nào thì họ mua về bổ sung vào bộ sưu tập của mình. Cần đọc cuốn nào thì họ mua, chắt chiu trong đó những tinh túy để thêm hiểu biết, làm hành trang cuộc sống. Ðó không chỉ là sự kiện, đó là sự khởi động mới cho một tiền lệ, hay phương pháp mà chính những người làm sách, sưu tầm sách nghĩ ra? Ðể sau đó sẽ có nhiều đại hội khác, nhiều kênh tiếp cận khác giúp những cuốn sách giá trị được sống thêm, lâu bền, găm vào dòng chảy văn hóa Thủ đô. Và đại hội sách cũ, thật sự là dịp để mỗi người "nếm hương vị" của sách.

Sách giá trị, dù là sách cũ, đáng được tôn vinh.