Sắc màu văn hóa tại lễ hội cầu ngư làng cá Nam Ô

Năm nay, do làng Nam Ô đã giải tỏa nên chỉ còn phần lễ cúng, tuy nhiên những nét đẹp văn hóa tín ngưỡng của người dân Lang Nam Ô bao đời vẫn còn y nguyên. Một sắc màu văn hóa sinh động được thể hiện tại lễ cầu ngư truyền thống cần được gìn giữ và phát huy.

Lễ cầu ngư làng cá Nam Ô. Clip : Nguyễn Thành

Lăng Cá Ông (cá Voi) ở Nam Ô được xây dựng từ thời Vua Gia Long yên định cơ đồ (1802). Lúc đầu Lăng có kiến trúc như sườn gỗ, tường đá trác vôi vữa, mái lợp lá kè; đến năm Tự Đức thứ 4 (1851) Lăng được tôn tạo to đẹp hơn. Năm Bảo Đại thứ 10 (1935), Lăng được làm mới, mái lợp ngói âm dương, từ đó đến nay Lăng được sửa chữa gia cố nhiều lần nhưng vẫn giữ được vẻ cổ kính, tôn nghiêm.

Lễ hội cầu ngư được tổ chức hàng năm là niềm mong ước, là khát vọng của người dân được thần Nam Hải che chở. Đó là sự tín ngưỡng thiêng liêng của người dân nơi đây được truyền qua bao thế hệ. Trải qua nhiều thăng trầm, biến cố của lịch sử, đến nay khi làng chài Nam Ô đã bị giải tỏa, nhưng Lăng Cá Ông vẫn còn và nghi lễ vẫn còn y nguyên giá trị vốn có.

Từ sáng sớm, bà con dân làng đã có mặt tại Lăng Cá Ông để cùng nấu nướng sửa soạn mâm cổ cho các lễ cúng tế thần linh che chở cho dân làng. Ảnh Nguyễn Thành

Những lễ vật cúng tế là những món ăn dân giã hàng ngày của dân làng nhưng chứa đựng tất cả tấm lòng của bà con hướng về cội nguồn, thần linh. Ảnh: Nguyễn Thành

Các bậc cao niên của làng chuẩn bị trang phục cho lễ cúng tế tại lăng.

Bậc cao niên của làng là những người chủ tế trong lễ cầu ngư. Lễ gồm có ba phần: lễ cúng bến, lễ túc và lễ chánh. Trong ảnh, một vị cao niên của làng Nam Ô gõ mõ chính thức khai lễ chánh tại Lăng Cá Ông. Ảnh : Nguyễn Thành

Thành viên lễ cúng gồm các cao niên, thanh niên, ngư dân trong làng.

Nghi lễ cúng bái thần linh vẫn còn giữ nguyên theo đúng truyền thống bao đời của người dân làng chài. Tương truyền Cá Voi sau khi bị lụy trôi dạt vào bờ sẽ được người dân mai tang sau ba năm họ sẽ mang hài cốt cá ông đến chỗ Lăng ông để thờ cúng.

Lễ chánh tại lễ cầu ngư thực hiện Lăng Cá Ông của làng Nam Ô theo đúng nghi lễ truyền thống của cha ông bao đời nay. Hiện nay, tại Lăng Cá Ông làng Nam Ô đang thờ tự hơn 40 bộ hài cốt cá Ông qua bao đời. Ảnh : Nguyễn Thành

Trang nghiêm nghi lễ cúng bái tại Lăng Cá Ông làng Nam Ô. Ảnh: Nguyễn Thành

Đọc sớ cúng các vị thần linh trong lễ cầu ngư. Ảnh: Nguyễn Thành

Ảnh : Nguyễn Thành

Nghi lễ đốt sớ sau khi kết thúc lễ cúng thần linh. Lễ hội là niềm mong ước, là khát vọng của người dân được thần Nam Hải che chở cho dân làng trong những chuyến ra khơi. Ảnh Nguyễn Thành

Đông đảo người dân, cán bộ địa phương có mặt, thắp hương tại lễ hội cầu ngư.

Muối, gạo được rải quanh lăng sau lễ cầu ngư theo đúng nghi lễ truyền thống. Ảnh Nguyễn Thành

Sau lễ cầu ngư, người dân, con cháu làng chài Nam Ô quây quần bên nhau trong bữa cơm thân mật ngay tại Lăng Cá Ông. Năm nay, dân làng Nam Ô di dời nhường đất cho dự án Khu du lịch sinh thái Nam Ô nên phần hội đã không còn. Ảnh Nguyễn Thành

Ký ức về làng chài Nam Ô một thời vẫn còn in hằn trong ánh mắt và trong ký ức của nhiều bậc cao niên của làng. Ảnh : Nguyễn Thành

Dân làng Nam Ô nhường đất cho dự án khu du lịch sinh thái triển khai vì sự phát triển chung của thành phố nhưng họ cũng mong muốn rằng: dinh, lăng, miếu bao đời nay của dân làng sẽ được giữ nguyên, được tôn tạo, gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa cho con cháu muôn đời sau. Ảnh: Nguyễn Thành

Nguyễn Thành