SAA ngừng bắn Idlib: Thất bại hay đòn nghi binh?

Chính phủ Syria hôm 1/8 thông báo đã chấp nhận ngừng bắn có điều kiện tại Idlib - thành trì của quân nổi dậy tại Syria và là mục tiêu chiến dịch quân sự quy mô được chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad tiến hành từ cuối tháng 4 vừa qua.

Hãng thông tấn Syria Sana dẫn lời một nguồn tin quân sự cho biết, Syria chấp nhận một lệnh ngừng bắn bắt đầu từ tối 1/8 tại Idlib, với điều kiện thỏa thuận giảm leo thang (đạt được hồi tháng 9/2018 giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ tại Sochi) được thực thi.

Theo thỏa thuận, Thổ Nhĩ Kỳ và phe đối lập Syria, Nga và chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad, đã nhất trí thiết lập một "khu vực phi quân sự" ở Idlib. Sáng kiến là nhằm chia tách những vùng lãnh thổ do các nhóm thánh chiến và đối lập kiểm soát với những khu vực liền kề do chính phủ kiểm soát.

Bản đồ chiến sự Syria ngày 2/8

Mục tiêu của thỏa thuận này nhằm tránh nguy cơ xảy ra xung đột giữa phe đối lập và lực lượng chính phủ. Tuy nhiên, chỉ một phần thỏa thuận được tôn trọng. Các tay súng thánh chiến từ chối rút quân, và lực lượng chính phủ vẫn tiến hành các cuộc không kích.

Chính vì vậy, các nhà quan sát địa phương lo ngại rằng, lệnh ngừng bắn sẽ không được duy trì lâu dài. Phe đối lập sẽ tiếp tục lợi dụng thỏa thuận để tiến hành các cuộc tấn công nhỏ lẻ vào các mục tiêu quân sự của lực lượng chính phủ xung quanh Idlib.

Phản ứng trước thông tin trên, Đặc phái viên của Nga về Syria Alexander Lavrentiev cho biết, nước này hoan nghênh quyết định của Chính phủ Syria về việc thiết lập lệnh ngừng bắn.

Tuy nhiên, ông Lavrentiev cũng bày tỏ quan ngại về sự tuân thủ của các nhóm phiến quân đối với thỏa thuận ngừng bắn. Số lượng những tay súng thánh chiến tại Idlib hiện đang ở mức chưa từng có.

Quyết định bất ngờ

Giới quan sát cho rằng, việc chính phủ Syria chấp nhận lệnh ngừng bắn trong bối cảnh quân đội Ả Rập Syria (SAA) đang giành lợi thế trên chiến trường là một điều hết sức bất ngờ.

Các chuyên gia quân sự đã đặt ra hai kịch bản đi đến quyết định của chính quyền Tổng thống Assad.

Thứ nhất, việc SAA mở chiến dịch giải phóng tây bắc Syria mà không có sự giúp đỡ của Iran đã khiến cho các cuộc tấn công trở nên thiếu hiệu quả. Sau gần 5 tháng, SAA đã không đạt được bước tiến đáng kể nào trên chiến trường này.

Các chiến thắng gần đây của SAA có lẽ chỉ là sự cố gắng nhằm giành ưu thế trên bàn đàm phán tại thủ đô Nur Sultan, Kazakhstan. Thực tế, SAA đã quá rệu rã sau một thời gian dài chiến đấu với phiến quân.

Chấp nhận lệnh ngừng bắn là phương án duy nhất mà chính quyền Tổng thống Assad lựa chọn nhằm giữ vững những thành tựu trên chiến trường, tránh bị "thua ngược" trong cuộc chiến với phiến quân.

Thứ hai, SAA chỉ muốn có thêm thời gian để tập trung lực lượng, xốc lại tinh thần, chuẩn bị đối sách (khi không có Iran) để mở một cuộc tấn công quy mô lớn hơn nhằm giải phóng hoàn toàn Syria.

Nhiều khả năng, đây mới là mục đích chính khiến Tổng thống Assad chấp nhận thỏa thuận với phe đối lập. Bởi lẽ, ông từng tuyên bố, lực lượng chính phủ sẽ giải phóng Idlib bằng mọi cách, bất chấp cái giá phải trả có lớn đến đâu.

Trung Kiên