Chủ tịch Hồ Chí Minh và 'cuộc chiến đấu khổng lồ'

Từ “niềm tin tất thắng”

Bản Di chúc viết tay của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

“Cuộc chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hy sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng lợi hoàn toàn.

Đó là một điều chắc chắn.

….

Dù khó khǎn gian khổ đến mấy, nhân dân ta nhất định sẽ hoàn toàn thắng lợi. Đế quốc Mỹ nhất định phải cút khỏi nước ta. Tổ quốc ta nhất định sẽ thống nhất. Đồng bào Nam Bắc nhất định sẽ sum họp một nhà. Nước ta sẽ có vinh dự lớn là một nước nhỏ mà đã anh dũng đánh thắng hai đế quốc to - là Pháp và Mỹ; và đã góp phần xứng đáng vào phong trào giải phóng dân tộc”

Trong vỏn vẹn hơn 1000 từ của Bản Di chúc cuối cùng Người để lại, Người đã dành từng ấy dòng để nhấn mạnh về một điều mà Người đã “tiên tri": cuộc kháng chiến chống Mỹ sẽ đi đến thắng lợi hoàn toàn, đất nước sẽ thống nhất.

Giữa những ngày cuộc kháng chiến chống Mỹ đang hồi khốc liệt nhất, đúng vào lúc đế quốc Mỹ điên cuồng mở rộng chiến tranh xâm lược ở cả hai miền Nam Bắc, giữa thủ đô Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn vẹn tròn một niềm tin tất thắng. Niềm tin ấy lớn lao, mẽ đến mức chỉ trong một đoạn văn: “Dù khó khăn đến mấy…. xứng đáng vào phong trào giải phóng dân tộc”, Người sử dụng đến 4 lần cụm từ “nhất định”: “nhất định sẽ hoàn toàn thắng lợi”, “nhất định sẽ phải cút khỏi nước ta”, “nhất định sẽ thống nhất”, “nhất định sẽ sum họp một nhà”.

Với một nhà văn hóa lớn như Chủ tịch Hồ Chí Minh, việc liên tục sử dụng điệp từ ấy, hoàn toàn là một dụng ý.

Đến “cương lĩnh tái thiết đất nước” mang đậm tinh thần đổi mới, nhân văn

Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ III (9/1960), thông qua Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất. Giai đoạn này, Người đã nêu nhiều tư tưởng đổi mới trong xây dựng, phát triển đất nước.

Cũng từ “niềm tin tất thắng ấy”, điều gửi gắm cũng là mong muốn cháy bỏng mà Người để lại trong bản Di chúc cuối cùng là: “Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới".

Mong muốn này, đã được Bác chỉ ra rất rõ trong bản Di chúc hay “Tài liệu Tuyệt đối bí mật” mà Người sửa chữa năm 1968. Trong Bản Di chúc sửa chữa năm 1968 này, trong những dòng cuối cùng Bác đã viết: “Công việc trên đây là rất to lớn, nặng nề, và phức tạp, mà cũng là rất vẻ vang. Đây là một cuộc chiến đấu chống lại những gì đã cũ kỹ, hư hỏng, để tạo ra những cái mới mẻ, tốt tươi. Để giành lấy thắng lợi trong cuộc chiến đấu khổng lồ này cần phải động viên toàn dân, tổ chức và giáo dục toàn dân, dựa vào lực lượng vĩ đại của toàn dân”.

“Cuộc chiến đấu chống lại những gì đã cũ kỹ, hư hỏng, để tạo ra những cái mới mẻ, tốt tươi”- cuộc chiến đấu mà Bác gọi là “cuộc chiến đấu khổng lồ”- chính là công cuộc tái thiết lại đất nước sau chiến tranh. Trước đó, cũng trong bản Di chúc năm 1968 này, Bác chỉ rõ: “Ngay sau khi cuộc chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta đã hoàn toàn thắng lợi, công việc toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta phải ra sức làm là mau chóng hàn gắn vết thương nghiêm trọng do đế quốc Mỹ gây ra trong cuộc chiến tranh xâm lược dã man. Đó là một công việc cực kỳ to lớn, phức tạp và khó khăn. Chúng ta phải có kế hoạch sẵn sàng, rõ ràng, chu đáo, để tránh khỏi bị động, thiếu sót và sai lầm”.

“Hàn gắn vết thương chiến tranh” hay “xây dựng đất nước đàng hoàng, đẹp đẽ hơn” là mong muốn cháy bỏng thường trực trong trái tim vị cha già dân tộc. Trước đó, ngay trong bản di chúc Bác viết đầu tiên (5/1965), Bác đã nhấn mạnh: "Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa, nhằm không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân". Hay năm 1966, trong lời kêu gọi đồng bào, chiến sĩ cả nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kêu gọi "không có gì quý hơn độc lập tự do". Bác cũng dự liệu "sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ kết thúc thắng lợi, ta sẽ xây dựng đất nước đàng hoàng hơn, to đẹp hơn".

Trở lại Bản Di chúc năm 1968, trong “kế hoạch hàn gắn vết thương chiến tranh”, trong nhiều “đầu việc” trọng yếu mà Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra, “việc đầu tiên của của những việc đầu tiên” luôn là “chỉnh đốn lại Đảng”. Người viết: “Theo ý tôi, việc cần phải làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng, làm cho mỗi đảng viên, mỗi đoàn viên, mỗi chi bộ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ Đảng giao phó cho mình, toàn tâm toàn ý phục vụ nhân dân. Làm được như vậy, thì dù công việc to lớn mấy, khó khăn mấy chúng ta cũng nhất định thắng lợi”.

“Đầu việc” trọng yếu tiếp theo, với Người khai sinh ra nước VNDC Cộng hòa luôn là “công việc đối với con người”. Trong Bản Di chúc năm 1968, Người nhớ tới tất cả: “những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình”, với “những phụ nữ đảm đang”, “đồng bào nông dân”. Người lưu ý phải nhớ tới cả “những nạn nhân của chế độ xã hội cũ, như trộm cắp, gái điếm, cờ bạc, buôn lậu”. Với tất cả những con người ấy, cần phải làm thế nào?

Người lưu ý: “Đối với những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình, Đảng, Chính phủ và đồng bào phải tìm mọi cách làm cho họ có nơi ăn chốn ở yên ổn, đồng thời phải mở những những lớp dạy nghề thích hợp với mỗi người để họ có thể dần dần “tự lực cánh sinh”. Đối với các liệt sĩ, mỗi địa phương (thành phố, làng xã) cần xây dựng vườn hoa và bia kỷ niệm ghi sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân ta. Đối với cha mẹ, vợ con (của thương binh và liệt sĩ) mà thiếu sức lao động và túng thiếu, thì chính quyền địa phương (nếu ở nông thôn thì chính quyền xã cùng hợp tác nông nghiệp) phải giúp đỡ họ có công việc làm ăn thích hợp, quyết không để họ bị đói rét. Những chiến sĩ trẻ tuổi trong các lực lượng vũ trang nhân dân và thanh niên xung phong đều đã được rèn luyện trong chiến đấu và đều tỏ ra dũng cảm. Đảng và Chính phủ cần chọn một số ưu tú nhất, cho các cháu ấy đi học thêm các ngành, các nghề, để đào tạo thành những cán bộ và công nhân có kỹ thuật giỏi, tư tưởng tốt, lập trường cách mạng vững chắc. Đó là đội quân chủ lực trong công cuộc xây dựng thắng lợi chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Trong sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước, phụ nữ đảm đang ta đã góp phần xứng đáng trong chiến đấu và trong sản xuất. Đảng và Chính phủ cần phải có kế hoạch thiết thực để bồi dưỡng, cất nhắc và giúp đỡ để ngày thêm nhiều phụ nữ phụ trách mọi công việc kể cả công việc lãnh đạo…. Đối với những nạn nhân của chế độ xã hội cũ, như trộm cắp, gái điếm, cờ bạc, buôn lậu, v.v.. thì Nhà nước phải dùng vừa giáo dục, vừa phải dùng pháp luật để cải tạo họ, giúp họ trở nên những người lao động lương thiện.Trong bao năm kháng chiến chống Pháp, tiếp đến chống đế quốc Mỹ, đồng bào ta, nhất là đồng bào nông dân đã luôn luôn hết sức trung thành với Đảng và Chính phủ ta, ra sức góp của góp người, vui lòng chịu đựng mọi khó khăn gian khổ. Nay ta đã hoàn toàn thắng lợi, tôi có ý đề nghị miễn thuế nông nghiệp 1 năm cho các hợp tác xã nông nghiệp để cho đồng bào hỉ hả, mát dạ, mát lòng, thêm niềm phấn khởi, đẩy mạnh sản xuất”.

Sau khi đã vẹn tròn “công việc với con người”, nói về kế hoạch xây dựng lại thành phố và làng mạc đẹp đẽ, đàng hoàng hơn trước chiến tranh, Người tiếp tục chỉ rõ: "Khôi phục và mở rộng các ngành kinh tế. Phát triển công tác vệ sinh, y tế. Sửa đổi chế độ giáo dục cho hợp với hoàn cảnh mới của nhân dân, như phát triển các trường nửa ngày học tập, nửa ngày lao động. Củng cố quốc phòng”…

Có thể nói, những gì Người dặn dò trong Di chúc, thực sự là “cương lĩnh tái thiết đất nước”. Nói như GS-TS Hoàng Chí Bảo, giảng viên cao cấp Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, nguyên ủy viên Hội đồng lý luận trung ương, thì bản Di chúc còn là một thiết kế lý luận về đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước.

Còn nói như PGS.TS Bùi Đình Phong (giảng viên cao cấp Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) – người đã nhiều năm nghiên cứu về di sản Chủ tịch Hồ Chí Minh- Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh là Quốc bảo để xây dựng đất nước đàng hoàng hơn, to đẹp hơn. Quốc bảo đó mang sinh khí của công cuộc đổi mới, nghĩa là cơ bản những vấn đề lớn mà công cuộc đổi mới hiện nay đang làm đều theo tinh thần Di chúc của Người.

Trong Di chúc, tinh thần cơ bản nói về kế hoạch xây dựng lại đất nước, những việc cần phải làm, mang tính thời sự nóng hổi liên quan đến những vấn đề trọng đại được đề cập trong các Nghị quyết của Đảng, Chính phủ gần đây, như vấn đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng, công việc đối với con người, chăm lo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, tinh thần đoàn kết, dân chủ, những khía cạnh về kinh tế, y tế, giáo dục, quốc phòng, môi trường, v.v..

Nói cách khác, Di chúc là một tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành thắng lợi.

Hà Anh