S-300 đến Syria: Thảm họa chiến lược Israel trong 'sự cố IL-20'

Giới tình báo và quân sự Israel xem thường việc Nga cung cấp S-300 cho Syria, nhưng giới chính trị thì lo lắng

The Times of Israel đưa tin, ngày 24/9 Tổng thống Nga Vladimir Putin đã điện thoại thông báo với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về việc cung cấp cho Syria hệ thống phòng không S-300.

Trong cuộc điện đàm, ông Putin cho biết Moscow không đồng ý với giải trình của Tel Aviv về việc Không quân Israel không liên quan đến chiếc máy bay IL-20 của Nga bị phòng không Syria bắn rơi hôm 17/9 vừa qua.

Đáp lại, theo tuyên bố của văn phòng Thủ tướng Israel, "ông Netanyahu cho rằng Nga cung cấp hệ thống vũ khí tiên tiến cho các diễn viên vô trách nhiệm Syria sẽ làm tăng tình trạng nguy hiểm trong khu vực, và Israel sẽ tiếp tục bảo vệ lợi ích của mình".

Putin khai thác giá trị và nâng cao ý nghĩa cho sự cố IL-20

Washington cũng cảnh báo Moscow, khi Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton nói rằng quyết định của Nga là một "sai lầm lớn" và sẽ làm "leo thang đáng kể" căng thẳng tại Trung Đông. Ông kêu gọi Moscow xem xét lại.

Một quan chức cấp cao Mỹ thì lưu ý rằng hệ thống phòng không S-300 có thể gây nguy hiểm cho các chiến đấu cơ của Không quân Mỹ trong hoạt động tấn công lực lượng khủng bố ở Syria.

"Việc Nga đưa hệ thống phòng không S-300 vào Syria sẽ chẳng giải quyết được vấn đề, bởi hệ thống phòng thủ Syria không chuyên nghiệp và tính vô tổ chức của quân đội Syria. Điều này sẽ không giảm thiểu nguy hiểm cho máy bay bay trong khu vực".

Tuy nhiên, phản ứng của Tel Aviv và Washington dường như không được Moscow để ý, khi Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho rằng Nga quyết định cung cấp S-300 cho Syria vì "tình hình đã thay đổi và đó không phải là lỗi của chúng tôi."

Còn Thư ký báo chí của tổng thống Nga, Dmitri Peskov thì cho biết biện pháp này "không phải là nhằm chống lại các nước thứ ba, mà là để bảo vệ an toàn cho quân đội của chúng tôi", The Times of Israel tường thuật.

Đại sứ Syria tại Nga Riyad Haddad thì tiết lộ quyết định của Moscow đưa S-300 đến Syria là dựa trên đề nghị của Damascus nhằm giúp để bảo vệ đất Syria trước sự hung hăng của Israel”.

Ngày 25/9, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Syria Bashar Assad lần đầu tiên sau khi xảy ra "sự cố IL-20", Tổng thống Putin đã thông báo với nhà lãnh đạo Syria về kế hoạch của Moscow cung cấp S-300 cho hệ thống phòng thủ Syria.

Theo văn phòng của tổng thống Syria, ông Putin đã nói với ông Assad là việc xảy ra "sự cố IL-20" hoàn toàn do lỗi của Tel Aviv, khi 4 máy bay F.16 của Không quân Israel ép máy bay IL-20 của Nga vào vùng nguy hiểm, rồi núp IL-20 để tránh đạn.

Thì ông Netanyahu phải méo mặt

Tuy nhiên, theo nhà phân tích của Israel chuyên về Trung Đông Ehud Ya'ari thì điều này là hòa toàn vô lý và Syria đã thành công trong việc gây chia rẽ Nga với Israel và được thưởng một hệ thống vũ khí tiên tiến.

Hồi tháng 4/2018, Nga từng tuyên bố sẽ xem xét đảo ngược chính sách, nhằm cung cấp hệ thống S-300 cho chính quyền Assad, sau khi liên quân Mỹ-Anh-Pháp tấn công Syria trong kịch bản vũ khí hóa học ở Douma.

Tuy nhiên, giới phân tích quân sự đã đặt câu hỏi liệu hệ thống S-300 trong tay Syria có thể đe dọa sức mạnh Không quân của Israel trong khu vực và có thể ngăn cản Israel tấn công vào các mục tiêu ở Syria.

Bởi theo The Times of Israel, sau khi Moscow cho biết sẽ xem xét cung cấp S-300 cho Syria, Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Liberman đã hạ thấp quan ngại của Israel về các kế hoạch này của Nga.

Còn cựu Giám đốc tình báo quân sự Israel Amos Yadlin, hiện đang đứng đầu Viện nghiên cứu an ninh quốc gia Israel, thì khẳng định lực lượng không quân Israel sẽ dễ dàng tiêu diệt S-300, nếu nó được chuyển giao cho Syria.

Như vậy, theo giới quân sự và tình báo Israel thì việc Nga cung cấp S-300 cho Syria thực ra không có gì đáng quan ngại. Vậy sao giới chính trị Israel, thậm chí cả giới chính trị Mỹ, lại lo lắng trước động thái này của Moscow?

Gây ra sự cố IL-20, Israel thành công về chiến thuật nhưng là thảm họa về chiến lược

Dù Nga cáo buộc gay gắt với Israel, song rõ ràng lỗi của Không quân Israel chi là lỗi gián tiếp, còn việc phòng không Syria bắn rơi máy bay IL-20 của Nga là thành công không thể phủ nhận về chiến thuật của Israel, thậm chí có hiệu quả kép.

Song dường như cái được của Israel tất cả chỉ có như vậy, còn cái mất của Tel Aviv thì lớn hơn rất nhiều. Việc chọn chiến thuật đáp trả khôn ngoan là không chấp nhận giải trình của Tel Aviv đã mở ra cơ hội cho Moscow sớm cung cấp S-300 cho Syria.

Nga cung cấp S-300 không chỉ nâng cao hệ thống phòng thủ cho Syria

Không quân Israel có thể xem thường S-300, nhưng việc hệ thống phòng không này được cung cấp cho Damascus không chỉ đơn giản là khả nâng cao khả năng phòng thủ cho Syria, mà hiệu ứng của nó lớn hơn rất nhiều.

Thứ nhất, việc Nga cung cấp S-300 cho Syria có thể trở thành dấu mốc nâng tầm cho quan hệ Nga-Syria lên quan hệ đồng minh chiến lược, mà có thể dẫn đến việc ký Hiệp ước phòng thủ chung Nga-Syria.

Có thể thấy rằng, việc Nga chỉ hỗ trợ chứ chưa phải là đồng minh của chính quyền Assad là một may mắn với Israel - và cả Mỹ và phương Tây - vì điều đó giúp cho Không quân Israel có thể dễ dàng xâm phạm không phận Syria.

Tuy nhiên, khi Nga-Syria đã trở thành đồng minh chiến lược thì điều đó là không thể, bởi lúc đó Israel muốn xâm phạm không phận, hải phận, địa phận Syria thì bắt buộc phải "bước qua xác" Nga.

Iran là đồng minh của Syria, nhưng thực ra quân đội Iran chưa đủ tầm để tạo ra đối trọng thực sự với quân đội Israel nổi tiếng tinh nhuệ, song khi Nga là đồng minh của Syria thì vấn đề hoàn toàn khác.