Ruộng đồng sót lại

Ảnh minh họa: TBKTSG

Xây cất nhà cửa xong xuôi vợ chồng tôi làm tiệc tân gia, mời hai bên nội ngoại xuống chơi. Câu đầu tiên mà họ hàng nói với nhau: “Phố gì mà vẫn còn đồng ruộng hoang vu như quê mình thế này!”. Mọi người đâu hiểu tôi thấy biết ơn phố đến chừng nào khi vẫn còn chừa lại những không gian đậm “chất quê”: mảnh ruộng thơm mùi lúa trổ đòng đòng, những con muồm muỗm, cào cào bay nhảy thấp thoáng trong hoa lá cỏ cây...

Sáng nào tôi mở cửa cũng nhìn thấy quê hương trong những bông lúa trĩu cong, trong từng gốc rạ sau vụ gặt, trong màu xanh của mạ non, trong mùi rơm rạ đốt đồng. Để tôi được hít căng lồng ngực mình mùi của tuổi thơ lớn lên trên cánh đồng ký ức. Còn gì vui hơn khi những buổi chiều hai mẹ con bắc ghế trên sân thượng nhìn ra xa cánh đồng. Tôi kể cho con nghe về mùa màng, đồng cạn đồng sâu, con trâu cái cày, giọt mồ hôi người nông dân hai sương một nắng. Để cho con đừng quên đi gốc rễ, dẫu có là hai tiếng “quê mùa”.

Vào mùa hè, cứ tầm bốn giờ sáng là người nông dân đã tranh thủ ra đồng. Vì mùa hè trời thường nắng sớm, bảy giờ sáng nắng đã gay gắt lắm rồi. Một người rồi năm người, mười người. Chẳng mấy chốc cánh đồng đã đông vui, nói cười rôm rả. Kéo rèm cửa nhìn ánh trăng mỏng manh trên trời tôi nhớ đến những ngày mùa xa lắc. Mẹ và tôi cũng từng cấy dưới trăng. Mẹ vừa cấy vừa hát dẫu đôi chân ngâm lâu dưới bùn mười ngón đã nhăn nheo. Tôi vừa cấy vừa lẩm nhẩm ôn lại bài học ở trường. Mới đó mà đã hơn hai chục năm rồi, mẹ đã già, tôi đã khác, chỉ ruộng đồng quê hương là vẫn xanh màu cũ, thơm hương cũ. Giờ nhờ có cánh đồng trước nhà tôi có cớ mà nhớ nhung, hoài niệm. Nửa đêm nằm ở phố nghe tiếng quốc kêu ở phía xa mới da diết làm sao.

Nhờ phố còn sót lại ruộng đồng mà thỉnh thoảng có ông cụ vẫn xách túi cua ghé qua hỏi “con có mua không?”. Lần nào ông cũng vừa bán vừa cho nên bát canh ngon còn ấm tình làng xóm. Những chú cua đen láy lấm lem bùn đất bò rào rào trong túi nylon giương cặp mắt nhìn người. Con gái tôi thích thú thả chú cua bò khắp nhà, cười khanh khách. Ngày xưa bằng tuổi con, tôi đã trốn mẹ ra đồng mò cua bắt ốc bán lấy tiền mua sách vở. Ừ thì tưởng mới đây thôi mà mấy chục năm rồi...

Vũ Thị Huyền Trang