Rủi ro lớn, lời cảnh báo nguy cơ giảm sâu cho Việt Nam

Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố Báo cáo bán thường niên "Điểm lại", cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam trong nửa đầu năm 2019. Theo đó, đà tăng trưởng của Việt Nam chậm lại trong các năm 2019-2021 nhưng triển vọng vẫn tích cực.

WB dự đoán kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,6% trong năm 2019 và khoảng 6,5% trong 2020 và 2021.

Chỉ số lạm phát dự kiến vẫn được duy trì dưới chỉ tiêu lạm phát chính thức là 4% trong năm 2019.

Sở dĩ tăng trưởng GDP được dự báo giảm xuống còn 6,6%, theo WB là do sức cầu bên ngoài yếu đi và do chính sách tài khóa và tín dụng tiếp tục bị thắt chặt.

Tăng trưởng gần đây giảm tốc là do tác động dội của những yếu tố bất lợi bên ngoài đối với các ngành kinh tế quan trọng. Dịch tả lợn châu Phi bùng phát và giá cả quốc tế suy giảm gây ảnh hưởng đến sản lượng nông nghiệp. Đồng thời, sức cầu bên ngoài yếu đi làm tăng trưởng chững lại ở các ngành chế tạo chế tạo, chế biến định hướng xuất khẩu.

Trong nửa đầu năm, ngành dịch vụ đạt kết quả tốt - dấu hiệu cho thấy nhu cầu trong nước và đặc biệt là tiêu dùng tư nhân vẫn tăng bền vững. Tỷ lệ nợ trên GDP giảm từ mức đỉnh 63,7% năm 2016 xuống còn khoảng 58,4% năm 2018.

Nhiều ngành sẽ thuận lợi nhờ EVFTA.

Theo WB, rủi ro tiếp tục gia tăng, do tình trạng bất định toàn cầu tăng lên với khi căng thẳng thương mại tái leo thang và biến động tài chính nhiều hơn. Rủi ro bên ngoài còn trở nên phức tạp hơn khi kết hợp với những nguy cơ dễ tổn thương trong nước, bao gồm chậm trễ trong quá trình củng cố tình hình tài khóa, cải cách doanh nghiệp nhà nước và khu vực ngân hàng, gây ảnh hưởng đến cảm nhận của nhà đầu tư và viễn cảnh tăng trưởng.

Ông Ousmane Dione, Giám đốc Quốc gia của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cho rằng, Việt Nam cần chuẩn bị điều chỉnh chính sách kinh tế vĩ mô trong trường hợp rủi ro nêu trên trở thành hiện thực, dẫn đến suy giảm sâu hơn so với dự kiến.

Cũng theo Ousmane Dione, Việt Nam sẽ phải tiếp tục tăng cường chiều sâu cải cách cơ cấu, nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu, tăng cường chiều sâu hội nhập thương mại thông qua các hiệp định khu vực và đa phương.

Các dự báo của WB được đưa ra trong bối cảnh Việt Nam vừa cùng Liên minh châu Âu (EU) ký kết 2 hiệp định lịch sử hiệp định thương mại tự do (EVFTA) và hiệp định bảo hộ đầu tư (IPA) trong ngày hôm nay (30/6) tại Hà Nội.

Những bất ổn trên thế giới và chính sách thắt chặt tín dụng sẽ khiến tăng trưởng chậm lại.

Theo ông Ousmane Dione, đây được xem là một bước ngoặt có tính chất lịch sử, với tầm ảnh hưởng vượt ra ngoài cả Việt Nam và EU trong bối cảnh một số nền kinh tế lớn của thế giới đang đứng giữa làn sóng bảo hộ thương mại và khái niệm tự do hóa thương mại bị đặt một dấu hỏi lớn.

Với EVFTA, Việt Nam trở thành quốc gia ASEAN thứ hai ký kết một hiệp định thương mại sâu rộng với EU. Mức độ mở cửa thị trường của EVFTA cao nhất từ trước đến nay. Đây cũng được xem là cơ hội "kép" cho kinh tế Việt Nam.

Trước đó, theo Bloomberg, Việt Nam và Philippines là hai nước hiếm hoi của khu vực châu Á có Chỉ số Nhà Quản trị Mua hàng (PMI) - một chỉ số tổng hợp đo lường kết quả hoạt động của ngành sản xuất - trong tháng 6 diễn biến tích cực, ngược dòng với châu Á.

Trong năm 2018, Việt Nam dẫn đầu các nước Đông Nam Á về chỉ số PMI với 53,8 điểm.

Mặc dù thuận lợi và có nhiều cơ hội để phát triển mạnh nhưng WB vẫn đánh động Việt Nam về những biến động bất định trên thế giới có thể dẫn tới khả năng giảm sâu hơn so với dự kiến.

Nhiều chuyên gia cho rằng, những áp lực đối với các lĩnh vực sản xuất của châu Á dự kiến sẽ tiếp tục tăng cao. Thỏa thuận hòa hoãn giữa Mỹ và Trung Quốc mà ông Donald Trump và Tập Cận Bình vừa đạt được bên lề G20 tại Nhật Bản vừa qua chỉ là tạm thời. Hơn thế, mức thuế 25% vẫn sẽ áp dụng cho một nửa danh mục hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ. Nó làm hạn chế xuất khẩu của Trung Quốc và làm gián đoạn sản xuất ở các khu vực khác của châu Á.

H. Tú