Rosneft nắm quyền kiểm soát mỏ đất hiếm chiến lược
Tập đoàn dầu khí quốc doanh Nga, Rosneft, đã chính thức tiếp quản Vostok Engineering, công ty đang nắm giữ giấy phép khai thác dự án mỏ Tomtor, tọa lạc tại Cộng hòa Sakha (Yakutia), thuộc vùng Viễn Đông nước Nga. Thông tin này được xác nhận trong Cơ sở dữ liệu thống nhất các pháp nhân của Nga, theo nguồn tin từ S&P Global Commodity Insights.
Mỏ Tomtorskoye sở hữu trữ lượng đáng kể các kim loại chiến lược như niobi và đất hiếm. Ảnh TASS
Mỏ Tomtorskoye sở hữu trữ lượng đáng kể các kim loại chiến lược như niobi và đất hiếm. Hiện vẫn chưa được khai thác, nhưng các ước tính sơ bộ từ khu vực khảo sát Buranniy cho thấy trữ lượng tiềm năng đạt từ 11,4 đến 13,2 triệu tấn quặng có thể khai thác lộ thiên, với hàm lượng trung bình khoảng 5,9% oxit niobi (tương đương 780.000 tấn) và 15% oxit đất hiếm, tức khoảng 2 triệu tấn.
Sự thờ ơ của khu vực tư nhân
Việc chuyển giao dự án cho doanh nghiệp dầu khí nhà nước thể hiện rõ sự thờ ơ của khu vực tư nhân trong lĩnh vực khai khoáng đối với phân khúc này. Thị trường nội địa Nga chỉ tiêu thụ khoảng 1.400 đến 1.500 tấn đất hiếm mỗi năm, khiến các dự án như vậy trở nên kém hấp dẫn trong mắt giới đầu tư. Theo một nhà phân tích tại Moskva (yêu cầu giấu tên), sự thay đổi này phản ánh mong muốn của nhà nước trong việc duy trì quyền kiểm soát một ngành được xem là chiến lược, bất chấp nhu cầu hiện tại còn rất hạn chế.
Hiện tại, Lovozersky GOK, nằm ở vùng Murmansk, là địa điểm duy nhất tại Nga đang khai thác một số nguyên tố đất hiếm quặng loparit. Mỏ này hiện do tập đoàn nhà nước Rosatom quản lý. Tuy vậy, mỏ Tomtor vẫn được đánh giá có nhiều tiềm năng tại Nga, nhờ vào hàm lượng kim loại hiếm dồi dào trong lòng đất.
Dự kiến khai thác từ năm 2027
Theo cùng nguồn phân tích, kế hoạch khai thác mỏ Tomtor có thể bắt đầu từ năm 2027. Vị chuyên gia này cho biết: “Rosneft sẽ thực hiện nhiệm vụ được giao một cách triệt để”. Những lô hàng đầu tiên có thể được chuyển tới Trung Quốc để tinh chế, hoặc đến nhà máy sản xuất magiê ở Solikamsk (thuộc sở hữu của Rosatom), với điều kiện nhà máy này phải được lắp đặt một dây chuyền chế biến chuyên dụng cho loại quặng này.
Tổng thống Vladimir Putin từng tuyên bố vào tháng 11 năm 2024 rằng các đơn vị nắm giữ giấy phép trước đây — vốn được cấp từ năm 2014 và còn hiệu lực đến 2034 — đã không đầu tư đủ mức cần thiết cho kế hoạch phát triển dự án. Ông đã kêu gọi các bên liên quan hợp tác với các đối tác khác để đẩy nhanh tiến độ đưa mỏ vào khai thác.
Tốc độ phát triển ngành đất hiếm của Nga bị gián đoạn có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân: thiếu công nghệ phù hợp, gián đoạn quan hệ thương mại với Liên minh châu Âu và nhu cầu nội địa còn hạn chế.
