Rộn ràng ngày Tết cổ truyền của đồng bào Khmer

Đến huyện Tri Tôn, một trong những nơi có đông đồng bào Khmer sinh sống của tỉnh An Giang, chúng tôi cảm nhận được không khí tất bật chuẩn bị Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của bà con nơi đây. Dù mỗi nhà mỗi cảnh nhưng tất cả bà con Khmer đều chuẩn bị chu đáo cho ngày Tết. Ngoài việc trang trí nhà cửa, mua sắm vật dụng trong gia đình, chuẩn bị gạo nếp, đậu các loại, lá chuối, lá dừa làm bánh tét, bánh ít, bánh gừng... để cúng Phật, tổ tiên và tiếp đãi khách, bà con còn tranh thủ đến chùa dọn dẹp, trang hoàng.

Trên ngọn đồi Tà Pạ (xã Núi Tô, Tri Tôn), ngôi chùa cổ Tà Pạ liên tục được trùng tu, mở rộng, như minh chứng cho sự phát triển của đồng bào dân tộc thiểu số Khmer vùng An Tức, Núi Tô. Gặp chúng tôi khi đang chung tay cùng sư sãi, à cha, bà con phật tử “chạy nước rút” cho các công trình nghệ thuật kiến trúc của ngôi chùa cổ trên ngọn đồi Tà Pạ, ông Chau Sóc Khone, ngụ xã Núi Tô, huyện Tri Tôn (An Giang) cho biết, theo quan niệm của đồng bào Khmer, việc khánh thành công trình đúng vào dịp lễ hội sẽ mang đến may mắn, nhân đôi niềm vui, tăng thêm phần long trọng cho ngày Tết cổ truyền nên ai nấy đều chung tay, góp sức. “Năm nay, giá lúa đông xuân hơi thấp hơn so với năm trước nhưng bà con cũng có lời. Bên cạnh mua sắm đồ đạc, bày biện trong nhà, chúng tôi cùng nhau góp tiền, góp công sửa sang, trang hoàng lại chùa. Đây là ngôi chùa cổ, gắn bó rất lâu với đời sống văn hóa, tinh thần của bà con Khmer nơi đây. Đón Tết Chol Chnam Thmay năm nay sẽ rất vui bởi có được ngôi chùa đẹp, khang trang nằm uy nghiêm trên đồi Tà Pạ”, ông Chau Sóc Khone phấn khởi.

Bà con gói bánh tét chuẩn bị Tết.

Ngược về tỉnh Sóc Trăng, men theo Quốc lộ Nam Sông Hậu, chúng tôi đến khu dân cư ấp Trà Sết, xã Vĩnh Hải, thị xã Vĩnh Châu (Sóc Trăng). Hơn 200 căn nhà được địa phương xây dựng nằm trong dự án hỗ trợ nhà ở cho các hộ Khmer nghèo của ấp được sơn, sửa khang trang, sạch đẹp. Dự án “Ổn định dân cư các hộ dân tộc thiểu số ấp Trà Sết, xã Vĩnh Hải” có tổng diện tích 89,51ha, trong đó, đất ở chiếm hơn 6ha. Khu dân cư ấp Trà Sết có 200 căn nhà, mỗi căn nhà có diện tích 40m2. Trong khu dân cư còn có các công trình giao thông nội bộ, điện, trường mẫu giáo, trạm y tế, nước sạch phục vụ nhu cầu sinh hoạt của bà con.

Dẫn chúng tôi tham quan một vòng khu nhà ở, ông Trần Văn Thanh, chủ tịch UBND xã Vĩnh Hải thông tin, Trà Sết là ấp đặc biệt khó khăn, tỷ lệ hộ Khmer nghèo cao. Sau khi có chủ trương hỗ trợ nhà ở, đất sản xuất cho bà con, xã đã rà soát từng hộ gia đình thuộc đối tượng được hưởng chế độ. Theo đó, những hộ được hỗ trợ là hộ Khmer nghèo không có đất sản xuất, thật sự bức xúc về nhà ở. Mỗi hộ Khmer thuộc diện hộ nghèo tại ấp được hỗ trợ nhà ở (diện tích 40m2) và phần đất xung quanh với tổng diện tích 300m2, đất sản xuất là 3.000m2 để bà con ổn định cuộc sống. “Những căn nhà được xây dựng và đưa vào sử dụng năm 2017. Do có cơ ngơi ổn định bà con được hỗ trợ phương tiện, vốn sản xuất, đời sống ngày một phát triển hơn nên năm nào bà con cũng chỉnh trang lại nhà cửa, mua sắm thêm các vật dụng trong nhà, đón Tết sung túc, đủ đầy. Tết năm nào bà con ở đây cũng như được mừng thêm tuổi trong ngôi nhà mới vậy”, ông Trần Văn Thanh chủ tịch UBND xã Vĩnh Hải vui vẻ cho biết.

Đang tất bật chuẩn bị cho cái Tết cổ truyền Chol Chăm Thmay năm nay, chung niềm vui với nhiều gia đình Khmer nơi đây, chú Lý Pin, phấn khởi: “Tết Chôl Chnăm Thmây năm nay, gia đình tôi chuẩn bị khá chu đáo. Năm qua, hoạt động sản xuất, đời sống kinh tế của gia đình khá ổn định nên chuẩn bị Tết sung túc hơn mọi năm. Đặc biệt, Tết năm nay, gia đình tôi vui hơn vì con cái ăn học thành đạt, người con trai thứ ba được cử tuyển vào ngành y, học tập tại TP Hồ Chí Minh vừa ra trường và có được việc làm”.

Cuộc sống ấm no, sung túc nên các hoạt động văn hóa, văn nghệ cũng được bà con chuẩn bị chu đáo. Một hoạt động được chuẩn bị sôi nổi là chương trình biểu diễn nghệ thuật, thi đấu thể thao, trò chơi dân gian. Gần 1 tháng nay, đội văn nghệ chùa Thomarangsay, huyện Châu Thành A (Hậu Giang) đã dành thời gian tập luyện các tiết mục văn nghệ, điệu múa phục vụ đồng bào vui lễ hội. Dù bận bịu với công việc mưu sinh, nhưng các thành viên trong đội đều tham gia đông đủ để có sự chuẩn bị tốt nhất. Ông Lý Phát, Đội trưởng đội văn nghệ chùa Thomarangsay, chia sẻ: “Đối với các lễ hội văn hóa của đồng bào Khmer, chương trình nghệ thuật luôn là một hoạt động không thể thiếu. Với ý nghĩa quan trọng đó, đội đã xây dựng một chương trình tổng hợp với nhiều tiết mục ca, múa, hòa tấu nhạc cụ đặc sắc ca ngợi sự đổi thay của phum sóc, bản sắc văn hóa dân tộc, tình đoàn kết của 3 dân tộc anh em Kinh - Khmer - Hoa. Mặc dù điều kiện hoạt động còn khó khăn, song với lực lượng đông và trẻ trung nên đội sẽ quyết tâm cống hiến cho khán giả một “bữa tiệc” nghệ thuật hấp dẫn”.

Cùng với sự chuẩn bị của đồng bào Khmer, chính quyền địa phương đã tổ chức nhiều đợt thăm hỏi, tặng quà cùng đồng bào dịp Tết Chol Chnam Thmay. Tết Chol Chnam Thmay về, cũng là dịp mỗi gia đình đồng bào Khmer Nam Bộ lại có được niềm vui mới- niềm vui được mùa, cuộc sống ấm no, quê hương đổi mới...

Bài, ảnh: THÚY AN