Rồi sẽ ngồi đâu trong Hà Nội?
Mỗi lần đi tìm ở Hà Nội một quán cà phê hay đơn giản là nơi gặp bạn bè, tôi cần quán với cửa sổ nhìn ra phố có cây xanh, quán không quá đông, không quá ồn, không kiểu cách, bàn ghế sạch sẽ và thoải mái...
Đại loại là nghe có vẻ rất cầu kỳ và quá nhiều đòi hỏi ở một thành phố như Hà Nội, nơi chỉ cần hai cái ghế con con bên vỉa hè là đủ không gian cho một cuộc gặp gỡ.
Nhưng một quán như thế lại là hình ảnh đặc thù vài thập niên trước, cứ nghe các bài hát thịnh hành có nhắc đến quán xá mà xem. Từ khóa “quán vắng” chắc chắn phổ biến hơn “quán đông”, và ở quán ngồi là có chỗ ngắm “bên đường xe ngựa ngược xuôi” hay “bên quán nhỏ em buồn nghe lá trút”. Bây giờ có vẻ những quán cà phê có những điều kiện xa xỉ trên không nhiều.
Một người bạn giới thiệu tôi xem một phim của Indonesia tên là Filosofi kopi - nghĩa là “Triết lý cà phê”, kể về câu chuyện khởi nghiệp bằng cách mở một quán cà phê “mộc” của hai anh chàng Jakarta. Bộ phim có vẻ đã gây được sự chú ý của giới trẻ đất nước này với quan điểm cà phê mang tính gắn kết với bản địa, từ chối tiện ích công nghệ như không có wifi, người pha cà phê phải hiểu cà phê như một nhà triết học nghiên cứu tư tưởng con người… Ngoài nội dung đó thì phim cũng không có gì đặc biệt, cho đến khi tôi có dịp tới Jakarta một năm sau.
Đến thủ đô Indonesia, tôi có dịp thị sát quán “triết lý cà phê”. Quán nằm cách trung tâm 7 cây số, trong một khu đô thị mới. Quán không lớn nhưng khiến tôi dễ chịu vì sự thô mộc vừa phải, không quá nệ đến mức cực đoan, không trưng trổ một phong vị “chất nghệ” nghiêm trọng để tôi sợ. Quán có một vài cái ghế ở trước cửa để khách ngồi uống ngoài trời. Giống Hà Nội! Và ở trên bảng menu, có “Vietnam Drip” (drip là loại cà phê pha bằng phễu lọc). Dĩ nhiên tôi không sành cà phê đến mức nói ra ngay được sự khác biệt của hương vị mỗi nơi. Nhưng ngồi thưởng thức đồ uống chậm rãi trong không khí nhìn thấy cây, thấy phố… gợi một cảm giác bình an quen thuộc, như con lắc dao động về được điểm cân bằng.
Tôi không chắc hình thức cà phê mở ra vỉa hè hay bao quanh quảng trường liệu chỉ có ở những xứ có dấu ấn ảnh hưởng văn hóa Pháp (hay xa xôi hơn là Ý) như VN. Nhưng tôi sẽ luôn muốn trở về Hà Nội nếu như ở đó còn những quán cà phê cho tôi ngồi, ngắm cây ngắm phố và thấy người ta sống bình an.
