Robotacon WRO 2018: Học và hành thời 4.0

Cuộc Thi Tài Năng Robot Robotacon là hoạt động đang được mở rộng trong bối cảnh hệ thống giáo dục cũng cần thay đổi phương pháp quản lý, giảng dạy để có thể tạo nên một thế hệ công dân toàn cầu cho Việt Nam.

Hào hứng từ sáng tạo

Hồ hởi điều khiển con robot của mình thi đấu cùng đội bạn xong, bạn học sinh Minh Khôi, Trường PTTH Trần Đại Nghĩa, cho biết mình đã chuẩn bị nội dung thi trong bảng đấu Sumo B5 gần 1 tháng. “Em rất hào hứng với cuộc thi này vì qua đó giúp em tư duy, sáng tạo ứng dụng kiến thức lập trình để giải quyết những vấn đề thực tế”.

Vòng chung kết cuộc thi là sự tham gia của 283 đội thi xuất sắc với 770 thí sinh đến từ hơn 100 trường tiểu học, THCS, THPT và đại học trên toàn quốc. Nhà thi đấu Quân khu 7 tại TP.HCM thu thút đông đảo các bạn học sinh như Minh Khôi thi đấu robot trong các nội dung đối kháng, bóng đá… trong tiếng reo hò náo nhiệt.

Ở bảng B4, bảng đấu được đánh giá khó nhất với phần phản biện về ý tưởng kinh doanh lẫn tính hiệu quả của Robot đội tạo ra. Đội Unifesh đã xuất sắc trở thành nhà vô địch năm nay. Ngoài cúp vô địch và quà của nhà tài trợ, đội còn nhận được suất học bổng bốn năm của một đại học tại Mỹ.

Chị Nguyễn Xuân Mai, một phụ huynh học sinh tại quận Tân Phú, đã sát cánh cùng con tại cuộc thi mấy ngày qua, cũng hò reo đến lạc giọng như những cổ động viên thực thụ. “Tôi đưa con tới cuộc thi này vì thấy phù hợp với khả năng và sự đam mê của bé. Các bài thi đấu trải nghiệm phong phú về kiến thức công nghệ cho học sinh, rất cần thiết trong thời đại 4.0”, chị cho biết.

Đó là vài hình ảnh tiêu biểu trong cuộc thi Cuộc Thi Tài Năng Robot Robotacon – WRO 2018 với chủ đề "Vấn nạn về lương thực". Cuộc thi này khác biệt nhiều cuộc thi khác khi đòi hỏi các thí sinh vận dụng kiến thức liên môn STEM (khoa học, kỹ thuật, công nghệ và toán) cùng kỹ năng thiết kế Robot, lập trình và tìm ra giải pháp thiết thực cho từng bảng thi cụ thể.

Lần thứ 6 được tổ chức tại Việt Nam, Cuộc thi WRO 2018 đã tạo hiệu ứng trong nỗ lực ứng dụng tin học trong thanh thiếu nhi thành phố, cũng như tăng cường tính ứng dụng của các môn học bằng cách vận dụng kiến thức về STEM vào việc giải quyết những vấn đề thực tế trong cuộc sống.

Nền tảng của giáo dục 4.0

STEM là phương pháp giáo dục đề cao phong cách học hỏi sáng tạo - yếu tố kích thích niềm đam mê học tập. Tại khu vực, giáo dục STEM đã được đưa vào chương trình chính khóa tại một số nước trong khu vực như Thái Lan, Malaysia và Singapore.

Thế giới đang quan tâm đến giáo dục STEM trong bối cảnh đặc trưng của cuộc cách mạng 4.0 là tích hợp giữa các mảng nghiên cứu, chẳng hạn không đơn thuần là khoa học máy tính mà còn sử dụng các kiến thức của nhiều ngành khoa học khác nhau, ví dụ như sinh học, giao thông, để tạo ra sản phẩm thông minh khác nhau. STEM ra đời nhằm tạo nguồn nhân lực ngay từ bé để đủ sức lĩnh hội những kiến thức.

Theo nghiên cứu của Đại học Oxford, 47% số việc làm ngày nay sẽ biến mất và ảnh hưởng nghiêm trọng. Công việc mới sẽ được sinh ra sẽ chủ yếu liên quan đến STEM.

GS.TS Nguyễn Đức Chính, Trường Đại học Giáo dục cho biết: Chương trình giáo dục STEM đã được áp dụng ở hầu hết các nước trên thế giới và trong khu vực châu Á từ lâu. Tại Việt Nam, từ năm 2016, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã cho triển khai thí điểm giáo dục STEM ở 14 trường THCS và THPT. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 16 về tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, trong đó đề ra những giải pháp và nhiệm vụ thúc đẩy giáo dục STEM tại trường học.

Ông Phạm Ngọc Tiến, Phó trưởng Phòng Giáo dục Trung học, Sở Giáo dục và Đào tạo TP.HCM cho rằng phải cho STEM vào trong giáo dục nếu không muốn lạc hậu trong tương lai. TP.HCM đã có nhiều trường tổ chức ngày hội nghiên cứu khoa học cho học sinh - một trong những hình thức đẩy mạnh phương pháp giáo dục STEM.

Có thể kể đến các trường Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm, THCS Trần Văn Ơn (quận 1), THPT Nguyễn Du (quận 10)… Trong bối cảnh công nghệ có mặt ở hầu hết lĩnh vực của đời sống, hệ thống giáo dục cũng cần thay đổi phương pháp quản lý, giảng dạy để có thể tạo nên một thế hệ công dân toàn cầu.

Khi hoạt động giáo dục STEM trưởng thành ở mức độ nhất định, nó sẽ thúc đẩy chính sách bằng những đòi hỏi phải có sự chuẩn hóa nội dung, giáo viên và cũng khiến cho lĩnh vực giáo dục STEM được các nhà đầu tư, nhà tài trợ quan tâm hơn.

Rõ ràng, thúc đẩy STEM trong giáo dục rất cần đến sự hỗ trợ của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ. Các cuộc thi như WRO 2018 trở thành nơi để các trường học trên cả nước tiếp cận khái niệm và thực tế STEM.

Từ vai trò là đơn vị chỉ cải tạo cơ sở hạ tầng và hỗ trợ thiết bị công nghệ cho các cơ sở giáo dục qua những dự án như “Thư viện thông minh 1.0”, S.hub”, Samsung nỗ lực nâng cao vai trò và giá trị đóng góp cho cộng đồng bằng cách tích hợp phần mềm, giải pháp và kế tiếp là nội dung với các dự án “Giảng đường thông minh”, “Học viện STEM thiếu nhi”… Cuộc thi WRO 2018 là hợp tác chiến lược giữa Samsung Vina và Lego Education đưa STEM vào hoạt động giáo dục và học tập.

Samsung và Lego Education đã tuyên bố các nội dung hợp tác trong năm 2018, gồm: xây dựng và vận hành Học viện STEM thiếu nhi tại TP.HCM với diện tích 400m2 trong quý II/2018, tổ chức các cuộc thi khuyến khích học hỏi và tìm hiểu về STEM cho giới trẻ như cuộc thi khoa học ứng dụng Robotacon trong quý III/2018, tiến hành các hoạt động đào tạo và sinh hoạt ngoại khóa về STEM cho hệ thống các trường học, với tổng giá trị ban đầu khoảng 300.000 USD.

Ông Nguyễn Trí Thông, Giám đốc Truyền thông Công ty Điện tử Samsung Vina, cho biết: “Là tập đoàn điện tử hàng đầu trên thế giới, Samsung luôn quan niệm mang tính nhân văn vào công nghệ, giúp phát triển con người, nâng tầm cuộc sống và kiến tạo một tương lai tốt đẹp là nhiệm vụ trọng tâm. Cùng với Lego Education, chúng tôi sẽ đẩy mạnh quá trình nâng cao nhận thức về STEM trong cộng đồng và mang đến những trải nghiệm giáo dục STEM liền mạch, từ trang thiết bị công nghệ đến giải pháp và nội dung”.

Sự quan tâm của các nhà tài trợ như Samsung hay Lego sẽ ra một hệ sinh thái STEM thật sự tại Việt Nam với các thành phần trong đó bao gồm từ chính phủ đến các công ty công nghệ, trường đại học và đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp.

Vân Thư