Rắn với Nga, tân Tổng thống Ukraine tăng tốc 'quyến rũ' EU

Tờ Financial Times đưa tin, ông Volodymyr Zelensky - cựu diễn viên hài vừa trúng cử Tổng thống Ukraine, mới đây đã cử các phái viên tới Brussels, như một trong những nỗ lực nhằm củng cố độ tín nhiệm, cũng như thuyết phục Liên minh châu Âu (EU) rằng, ông sẽ thúc đẩy sự nghiệp chống tham nhũng và cải cách hệ thống luật pháp của Ukraine.

Tân Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từng là một diễn viên hài nổi tiếng (ảnh: getty)

Một phái đoàn cố vấn do Oleksandr Danylyuk, từng là một bộ trưởng tài chính dưới thời Tổng thống Petro Poroshenko, đã có loạt đàm phán với các nhà ngoại giao châu Âu trước buổi lễ nhậm chức chính thức của ông Zelensky – dự kiến diễn ra vào cuối tháng này.

Mục đích của Kiev, theo Financial Times là trấn an các đồng minh châu Âu về khả năng của nhà lãnh đạo mới đối với việc quản lý các thay đổi mạnh mẽ trong đối nội và mối quan hệ với Moscow. Đã hơn 5 năm trôi qua kể từ khi Nga sáp nhập Crimea vào lãnh thổ của mình.

Ông Danylyuk cho hay, sự hỗ trợ từ EU sẽ mang tính "chủ chốt". "Hy vọng của tân Tổng thống là chúng tôi sẽ xây dựng một đội ngũ mạnh mẽ nhằm đẩy mạnh hết tốc lực quá trình cải tổ", cựu bộ trưởng nói. "Các ưu tiên là rất rõ ràng: cuộc chiến chống lại tham nhũng, các quy định luật pháp và cải tổ tham nhũng".

Hy vọng của tân Tổng thống là chúng tôi sẽ xây dựng một đội ngũ mạnh mẽ nhằm đẩy mạnh hết tốc lực quá trình cải tổ. Các ưu tiên là rất rõ ràng: cuộc chiến chống lại tham nhũng, các quy định luật pháp và cải tổ tham nhũng.

Oleksandr Danylyuk

Ông Zelensky hầu như không được biết tới trong giới chính trị cho tới khi ông công bố tranh cử Tổng thống Ukraine. Mặc dù vậy, trong chiến dịch tranh cử của mình, ông gần như không đề cập tới các chính sách cụ thể. Ông Danylyuk thừa nhận, các quốc gia EU hiện đang "rất tò mò" về những kế hoạch sắp tới của tân Tổng thống Ukraine sau chiến thắng "long trời lở đất" của ông trước nhân vật lão luyện trong giới chính trị, cựu Tổng thống Poroshenko hồi tháng trước.

Phái đoàn Ukraine tại Brussels cũng đã gặp gỡ ủy ban chính sách đối ngoại của các nước thành viên EU.

"Trong số 28 quốc gia, có tới 20 nước đưa ra các câu hỏi rất chi tiết. Điều đó cho thấy họ muốn có sự liên quan, muốn hiểu rõ và muốn được giúp đỡ", ông Danylyuk chỉ ra.

Giới ngoại giao châu Âu đã đưa ra những nhận định tích cực về cuộc gặp. "Họ có một chương trình nghị sự hướng về cải cách rất tốt. Nó đem lại những hy vọng cho chúng tôi", một nhà ngoại giao cho hay.

Cho tới thời điểm hiện tại, ông Zelensky vẫn từ chối tiết lộ những gương mặt sẽ đảm nhận các vị trí cấp cao nhất trong của chính phủ Ukraine, như văn phòng Tổng thống, quân đội, các cơ quan an ninh và tư pháp…

Giới chức phương Tây đánh giá, sự tin tưởng sẽ càng gia tăng nếu ông Zelensky chọn Danylyuk và các nhà cải cách kinh nghiệm khác, thay vì các cá nhân được cho là có mối quan hệ thân thiết với tỷ phú gây tranh cãi Igor Kolomoisky. Kênh truyền hình của chính trị gia kiêm doanh nhân này từng bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ với cho chiến dịch tranh cử Tổng thống của ông Zelensky.

Một bài kiểm tra sớm cho quyết tâm cải cách nội địa của tân Tổng thống Ukraine sẽ là cách ông giải quyết vụ PrivatBank – ngân hàng thương mại bị quốc hữu hóa từ chính Kolomoisky và các đối tác sau khi chính quyền phát hiện khoản thua lỗ lên tới 5,5 tỷ USD. Các nỗ lực của chính phủ để khắc phục các khoản mất mát thông qua việc thu hồi các tài sản từ ông Kolomoisky và đối tác, còn là những điều kiện chủ chốt quyết định Ukraine có nhận được các gói trợ giúp trị giá nhiều tỷ USD từ Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) và một số thể chế phương Tây khác hay không.

Trong khi đó, ông Kolomoisky phủ nhận đã làm sai bất kỳ điều gì, đồng thời tuyên bố PrivatBank đã bị "chiếm đoạt" một cách bất hợp pháp và muốn đảo ngược quyết định bằng con đường kiện tụng, đồng thời tìm kiếm bồi thường cho các tổn thất phải gánh chịu.

Trong một cuộc điện đàm với người đứng đầu IMF Christine Lagarde về cuộc chiến pháp lý liên quan tới PrivatBank, văn phòng ông Poroshenko thông báo, cả hai bên đều bày tỏ những quan ngại sâu sắc rằng, "việc tư hữu hóa PrivatBank… có thể gây nguy hiểm cho ổn định tài chính của Ukraine".

Về phía IMF, bà Lagarde tuyên bố: "Cần phải bảo toàn những tiến triển quan trọng đã có, nhằm đẩy mạnh các cải cách chính yếu và đặc biệt là đảm bảo sự độc lập của ngân hàng trung ương, đồng thời duy trì ổn định của hệ thống ngân hàng".

Còn ông Danylyuk, mặc dù không đề cập chi tiết, nhưng khẳng định, chính quyền mới muốn vụ PrivatBank được "xử lý một cách phù hợp". Ông cũng bổ sung, tân Tổng thống cam kết cắt đứt mọi lợi ích kinh doanh hiện tại của mình, nhằm tránh phát sinh bất kỳ khả năng xung đột lợi ích nào.

Sau vụ sáp nhập Crimea…, điều duy nhất chúng tôi [Ukraine và Nga] còn có chung chính là biên giới quốc gia.

Tân Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky

Kênh truyền hình của tỷ phú Kolomoisky đã phát sóng các buổi biểu diễn và chương trình truyền hình của ông Zelensky. Hai người còn có chung luật sư là Andriy Bogdan. Ông Bogdan từng thể hiện sự sẵn sàng đảm nhận một vị trí cấp cao trong chính quyền Tổng thống Zelensky.

Về mặt đối ngoại, ông Zelensky hứa sẽ giữ cho Kiev kiên định trên con đường hướng về hội nhập EU và trở thành thành viên Nato. Ông được cho là có lập trường mang tính phòng thủ trước Nga.

Tuần trước, cựu danh hài khẳng định, những áp lực và động thái của Moscow đồng nghĩa với việc, mối quan hệ giữa hai nước "gần như chắc chắn không thể được gọi là 'anh em'".

"Sau vụ sáp nhập Crimea…, điều duy nhất chúng tôi [Ukraine và Nga] còn có chung chính là biên giới quốc gia", tân Tổng thống Ukraine nói.

Minh Đức