Rà soát, chấn chỉnh hoạt động kho ngoại quan

Kho ngoại quan tại Khu công nghiệp Bắc Thăng Long (Hà Nội). Ảnh: N.Linh

Phòng ngừa gian lận từ hoạt động kho ngoại quan

Theo đánh giá của Tổng cục Hải quan, mặc dù quy định pháp luật và quy trình nghiệp vụ về công tác quản lý hàng hóa gửi kho ngoại quan cơ bản đã đầy đủ; các đơn vị đã chủ động, tích cực trong việc triển khai thực hiện công tác kiểm tra, giám sát hải quan, phòng chống thẩm lậu, buôn lậu, gian lận thương mại trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ và địa bàn quản lý; tuy nhiên, qua công tác quản lý hải quan đối với loại hình hàng hóa gửi kho ngoại quan, Tổng cục Hải quan nhận thấy vẫn còn hiện tượng một số DN lợi dụng chính sách thông thoáng đối với loại hình kho ngoại quan để buôn lậu, gian lận thương mại.

Theo quy định hiện nay, luồng hàng hóa đưa vào, đưa ra kho ngoại quan bao gồm: Hàng hóa từ nước ngoài đưa vào kho ngoại quan; hàng hóa từ khu phi thuế quan (không bao gồm kho ngoại quan) hoặc nội địa đưa vào kho ngoại quan; hàng hóa từ kho ngoại quan đưa ra nước ngoài; hàng hóa từ kho ngoại quan đưa vào nội địa; hàng hóa từ kho ngoại quan đưa vào khu phi thuế quan (không bao gồm kho ngoại quan, DN chế xuất).

Các hành vi vi phạm nổi lên như: Không khai hoặc khai thông đúng tên hàng, mã số HS, số lượng, khối lượng hàng hóa để thẩm lậu hàng hóa vào nội địa, gian lận tiền thuế, trốn tránh các quy định về chính sách quản lý mặt hàng. Các đối tượng không khai báo để đưa vào kho ngoại quan hàng hóa thuộc diện không được phép gửi kho ngoại quan; lợi dụng hình thức gửi kho ngoại quan để tạm nhập, tái xuất hàng hóa né tránh các quy định về kinh doanh tạm nhập, tái xuất. Vận chuyển không đúng tuyến đường, tự ý tắt định vị GPS, phá niêm phong, sang tải hàng hóa trái phép trong quá trình vận chuyển, đăng ký gửi hàng hóa vào kho ngoại quan nhưng thực tế không đưa hàng vào kho.

Để đảm bảo công tác quản lý hải quan, lãnh đạo Tổng cục Hải quan chỉ đạo cục hải quan các tỉnh, thành phố ngoài việc thực hiện đầy đủ các quy định, trình tự, thủ tục hải quan, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát đối với loại hình gửi kho ngoại quan xuất đi nước ngoài qua các cửa khẩu biên giới đường bộ đảm bảo quản lý, giám sát hàng hóa xuyên suốt từ khi phương tiện vận chuyển đến kho, dỡ hàng từ phương tiện vận tải nhập vào lưu giữ tại kho ngoại quan cho đến khi xếp hàng lên phương tiện vận tải xuất khỏi kho ngoại quan và di chuyển ra khỏi khu vực giám sát hải quan để vận chuyển xuất khẩu ra nước ngoài. Đồng thời rà soát, đánh giá tình hình hoạt động các kho ngoại quan trên địa bàn, đề xuất tạm dừng hoặc chấm dứt hoạt động các kho ngoại quan không đáp ứng đủ các điều kiện theo Nghị định 68/2016/NĐ-CP.

Triển khai các chỉ đạo của Tổng cục Hải quan, các đơn vị hải quan địa phương đã nhanh chóng đưa ra các giải pháp cụ thể, quán triệt các đơn vị thuộc và trực thuộc.

Cục Hải quan Hà Nội đã ban hành văn bản chỉ đạo các chi cục hải quan: Bắc Thăng Long, Gia Thụy, cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài rà soát điều kiện, đánh giá tình hình hoạt động của các kho ngoại quan trên địa bàn, đề xuất tạm dừng hoặc chấm dứt hoạt động các kho ngoại quan không đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định tại Nghị định 68/2016/NĐ-CP. Các đơn vị thuộc và trực thuộc cục tăng cường kiểm tra, kiểm soát đối với loại hình hàng hóa gửi kho ngoại quan, trong đó chú trọng việc phối hợp giữa các đơn vị hải quan trong kiểm soát quá trình vận chuyển, giao nhận hàng hóa; xác định một số lô hàng trọng điểm để tiến hành kiểm tra thực tế, kiểm tra đột xuất sổ sách và hệ thống quản lý kho ngoại quan để đánh giá tuân thủ; tăng cường áp dụng giám sát bằng niêm phòng, thiết bị định vị GPS, camera...; đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp có dấu hiệu lợi dụng để buôn lậu, gian lận thương mại.

Cục Hải quan Nghệ An cũng đã nhanh chóng ban hành công văn chỉ đạo các chi cục hải quan thực hiện nghiêm chỉnh theo đúng quy định về thủ tục hải quan đối với hàng hóa gửi vào kho ngoại quan.

Để đánh giá tình hình quản lý, Cục Hải quan Quảng Bình đã thực hiện biện pháp kiểm tra đột xuất sổ sách và hệ thống quản lý kho ngoại quan của Công ty TNHH Đức Toàn- kho ngoại quan do đơn vị quản lý. Kết quả cho thấy kho ngoại quan đáp ứng đầy đủ các điều kiện quy định tại Nghị định 68/2016/NĐ-CP của Chính phủ; chủ kho ngoại quan cập nhật đầy đủ số liệu vào phần mềm quản lý hàng hóa nhập xuất kho ngoại quan và các loại sổ sách theo dõi hàng hóa nhập, xuất, tồn kho; thực hiện đúng các quy định về hợp đồng thuê kho ngoại quan; duy trì các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đảm bảo cho cơ quan Hải quan thực hiện nhiệm vụ quản lý và giám sát đối với hàng hóa đưa vào, đưa ra kho ngoại quan.

Đưa kho ngoại quan vào quy củ

Việc rà soát tình hình hoạt động kho ngoại quan được các đơn vị hải quan trên cả nước tích cực triển khai. Mới đây, Cục Hải quan Đà Nẵng sau khi rà soát tình hình đã kiến nghị Tổng cục Hải quan chấm dứt hoạt động đối với kho ngoại quan không đảm bảo điều kiện theo quy định. Hiện Cục Hải quan Đà Nẵng quản lý 2 kho ngoại quan đang hoạt động. Cụ thể, kho ngoại quan của Công ty TNHH Thương mại và Giao nhận quốc tế Đà Nẵng tại Khu công nghiệp Hòa Cầm do Chi cục Hải quan quản lý hàng Đầu tư gia công quản lý và kho ngoại quan của Công ty CP Logistics cảng Đà Nẵng do Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng quản lý. Trong đó, đối với kho ngoại quan của Công ty TNHH Thương mại và Giao nhận quốc tế Đà Nẵng đến nay vẫn chưa xây dựng phần mềm kết nối dữ liệu với cơ quan Hải quan; chưa có kho chứa tang vật vi phạm; văn phòng làm việc của cơ quan Hải quan chưa đảm bảo đúng quy định về diện tích, trang thiết bị… dung lượng lưu trữ dữ liệu về hình ảnh camera giám sát của công ty chưa đảm bảo việc lưu giữ hình ảnh tối thiểu 12 tháng theo quy định. Căn cứ Điều 10, mục 2 Nghị định 68/2016/NĐ-CP của Chính phủ về điều kiện kinh doanh hàng miễn thuế, kho bãi, địa điểm làm thủ tục hải quan, tập kết, kiểm tra, giám sát hải quan, Cục Hải quan Đà Nẵng đã đề nghị Tổng cục Hải quan xem xét chấm dứt hoạt động kho ngoại quan của Công ty TNHH Thương mại và Giao nhận quốc tế Đà Nẵng.

Song song với tăng cường quản lý, các đơn vị cũng kiến nghị các giải pháp để vừa đảm bảo quản lý của cơ quan Hải quan, vừa tạo thuận lợi cho hoạt động kho ngoại quan. Theo Cục Hải quan Hải Phòng, hiện đơn vị đang quản lý 39 kho ngoại quan, trong đó 37 kho ngoại quan đang hoạt động, 2 kho ngoại quan tạm dừng hoạt động. Trong thời gian qua, đơn vị tích cực đôn đốc các DN kinh doanh kho ngoại quan hoàn thiện cơ sở vật chất, đáp ứng theo quy định tại Nghị định 68/2016/NĐ-CP và Thông tư 84/2017/TT-BTC. Trong việc quản lý kho ngoại quan, Cục Hải quan Hải Phòng kiến nghị Tổng cục Hải quan tháo gỡ vướng mắc liên quan đề điều kiện hoạt động kho ngoại quan. Chẳng hạn, liên quan đến hệ thống camera giám sát, Cục Hải quan Hải Phòng đề xuất Tổng cục Hải quan ban hành chuẩn trao đổi dữ liệu giữa cơ quan Hải quan và DN kinh doanh kho, bãi, địa điểm về hệ thống camera giám sát đối với hàng hóa đưa vào, đưa ra để DN thực hiện thống nhất, theo đó dữ liệu được kết nối trực tiếp vào hệ thống của cơ quan Hải quan đảm bảo dữ liệu lưu trữ được sao lưu vào hệ thống của cơ quan Hải quan tránh việc mất dữ liệu hình ảnh lưu trữ.

Đối với việc chấm dứt hoạt động kho bãi, địa điểm, Cục Hải quan Hải Phòng đề nghị quy định rõ quá thời hạn 6 tháng kể từ khi có quyết định công nhận DN đưa kho, bãi địa điểm vào hoạt động nhưng không có hàng hóa đưa vào-đưa ra kho bãi địa điểm đã được công nhận thì chấm dứt hoạt động…

Không chỉ các đơn vị nêu trên, hiện nay các đơn vị hải quan địa phương có quản lý kho ngoại quan đang đồng loạt thực hiện rà soát, tăng cường các biện pháp quản lý đảm bảo hoạt động kho ngoại quan hoạt động đúng quy định pháp luật.

Ngọc Linh