Quýt Trà Lĩnh (Cao Bằng): Thương hiệu cần phát triển

Đến xã Quang Hán (huyện Trà Lĩnh, Cao Bằng), vùng có diện tích trồng quýt lớn nhất huyện vào những ngày này, có thể thấy khắp các khu vườn của người dân nơi đây rực rỡ sắc vàng của quýt mùa chín rộ. Bà con nông dân phấn khởi, tất bật thu hái bán ra thị trường. Do điều kiện thời tiết thuận lợi, cộng thêm áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào chăm sóc nên năm nay, các vườn quýt đều cho quả sai hơn so với các năm trước. Đến thời điểm này, người dân đã thu hoạch được khoảng 60% để bán ra thị trường.

Nhìn những vườn quýt sai trĩu quả ít ai biết được rằng cách đây hàng chục năm về trước, giống quýt Trà Lĩnh chỉ được người dân trồng một vài cây trong vườn để phục vụ gia đình. Sau này, nhiều người biết tiếng quýt Trà Lĩnh thơm ngon đã đến tận vườn thu mua, người dân nơi đây mới nghĩ đến trồng tập trung. Nhờ đó, diện tích trồng quýt cũng tăng lên từng năm. Xã Quang Hán hiện có trên 95ha diện tích trồng quýt. Cùng với việc mở rộng diện tích đất trồng, cây quýt đã đem đến cho người dân xã Quang Hán nguồn thu nhập đáng kể và đặc biệt là khai thác tốt những diện tích đất trống, đất bỏ hoang.

Thời gian gần đây, các hộ dân tại địa phương đã đẩy mạnh thâm canh, chăm sóc cây quýt theo quy trình kỹ thuật. Nhờ đó, các vườn quýt đã phát huy giá trị, mang lại thu nhập cho mỗi hộ từ 100 - 300 triệu đồng/vụ, nhiều hộ đã thoát nghèo, từng bước vươn lên làm giàu.

Anh Hoàng Văn Đấu, xóm Bản Niếng, Quang Hán cho biết: gia đình tôi trồng giống quýt bản địa này đã được hơn chục năm nay. Hiện nay, gia đình tôi đã thu hoạch được khoảng 50%. Với 500 gốc quýt, mỗi năm gia đình tôi thu nhập trên 100 triệu đồng/vụ.

Năm 2013, huyện Trà Lĩnh kết hợp với các nhà khoa học tạo ra những cây quýt đầu dòng, nhân giống cây sạch bệnh để trồng đại trà trên địa bàn xã Quang Hán, trồng mới 1,5ha vườn quýt sạch bệnh, cải tạo 0,5ha quýt kém hiệu quả và sản xuất cây giống quýt Trà Lĩnh, đáp ứng cho nhu cầu trồng tập trung. Đến nay, toàn huyện có 164 ha trồng quýt, trong đó có trên 60 ha cho thu hoạch, tập trung chủ yếu ở các xã Quang Hán, Cao Chương, Cô Mười và thị trấn Hùng Quốc, năng suất đạt khoảng từ 12-15 tấn/ha.

Niềm vui khi khôi phục lại được giống quýt bản địa càng được nhân lên khi thương hiệu quýt Trà Lĩnh có nhãn hiệu tập thể. Năm 2016, quýt Trà Lĩnh Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ cấp Giấy chứng nhận bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, quýt Trà Lĩnh được khách thập phương biết đến. Văn bằng bảo hộ đó cũng là cơ hội tốt để địa phương quảng bá danh tiếng đặc sản Cao Bằng ra thị trường trong nước và quốc tế.

Quýt Trà Lĩnh đã được cấp giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý, đây là cơ hội lớn cho người dân trong việc phát triển cây trồng đặc sản của địa phương. Đồng thời đặt ra thách thức đối với chính quyền huyện trong việc bảo tồn và phát triển thương hiệu quýt Trà Lĩnh. Trước thực tế đó, huyện cũng đã tăng cường quán triệt, nâng cao nhận thức và hiểu biết của người dân về giá trị nhãn hiệu " QUÝT TRÀ LĨNH " Từ đó, các nông hộ sản xuất quýt nói chung phải tuân thủ các biện pháp kỹ thuật tiên tiến trong sản xuất cũng như quản lý, duy trì, bảo vệ và phát triển danh tiếng cho quýt Trà Lĩnh.

Ông Hà Minh Hải, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Trà Lĩnh cho biết: Trong thời gian tới, huyện tiếp tục nhân rộng diện tích trồng quýt tại các xã lên 20 ha. Liên kết với các công ty, hợp tác xã tiêu thụ sản phẩm quýt, ổn định, nâng cao đời sống cho người dân. Đồng thời, tiến hành quy hoạch thành vùng sản xuất tập trung và sản xuất hữu cơ; áp dụng các biện pháp khoa học đẩy mạnh thâm canh, chọn giống, giải pháp canh tác, mật độ... để các loại cây trồng phát triển tốt, lâu dài, thành hàng hóa có uy tín trên thị trường. Đây là hướng đi mới góp phần bảo tồn và nâng tầm thương hiệu quýt Trà Lĩnh.

Quang Văn